یکی از چهار روز معتبر سال؛
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، فرشته بيدخام؛ روزها و ساعت‌هایی که هر یک از انسان‌ها در طول سال سپری می‌کنند و معمولا بدون توجه به ملاحظات آنها در پی گذران آن هستند، گاهی دارای شاخصه‌های منحصربفردی مي باشند که از دست دادن فضایل آنها به معنای نقصان و خسارت در طول زندگی به حساب می‌آید.
گاهی به نظر می‌رسد که خدای متعال به بهانه‌های گوناگون بندگان خویش را به اندیشیدن و نگریستن به آنچه هستند و آنچه خاندان آدمی در طول تاریخ بشریت بوده است، دعوت می‌کند.
روز ترویه نیز از جمله همان روزهایی است که خداوند میان روزهای گوناگون، آن را به عنوان یکی از چهار روز معتبر سال برگزیده است.
فضیلت روز ترویه
در این زمینه رسول خدا (ص) فرموده‌اند: «خداوند تبارک و تعالی از هر چیزی چهار برگزیده آفرید: «از فرشتگان: جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و عزرائیل؛ از پیامبران چهار نفر برای مبارزه با شمشیر: ابراهیم، داوود، موسی و من و از خاندان ها چهار خاندان آدم، نوح، ابراهیم و عمران را بر جهان برگزید و از شهرها چهار شهر: تین، زیتون و طور سینین (در بلد امین) که مقصود از تين، مدینه؛ از زیتون، بیت‌المقدس و از طور سینین، کوفه و از بلد امین، مکه است و از چهار زن برتر که خداوند برگزید: مریم، آدم، خدیجه و فاطمه سلام الله و از اعمال حج چهار عمل را برگزید: قربانی کردن، صدا به لبيک بلند کردن، احرام و طواف و از ماه ها چهار ماه که ماه های حرامند را برگزید: رجب، شوال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه و از روزها چهار روز را انتخاب کرد: روز جمعه، روز ترویه و هشتم ذی الحجه، روز عرفه و روز عیدقربان.»
چه زیباست که خدا در میان همه برگزیدگانش روزی از ماه ذی‌الحجه را در میان 9 روزی که به ایام معلومات مشهور است، به عنوان روز عبادت خاصه خود انتخاب كرده است.
معناي لغوي ترويه
در ابتدا سعی بر آن داریم که به بررسی معنای لغوی این کلمه بپردازیم: ترویه در لغت به معنای سیراب کردن، در کاری اندیشه کردن، اندیشیدن در کار و نگریستن به پایان آن و تعجیل نکردن در جواب آمده است.
علل تاریخی نامگذاری این روز
اما علل تاریخی نامگذاری این روز به این نام از این قرار است:
مستند تاریخی 1: در علل‌الشرایع در سرّ نامیدن این روز به ترویه، حدیثی از امام صادق(ع) آمده که در آن از حضرت سوال می‌شود که چرا این روز را روز ترویه نامیدند؟
حضرت فرمودند: زیرا در عرفات آب نبود و حاجی‌ها روز هشتم ذی‌الحجه از مکه آب بر می‌داشتند و به عرفات می‌بردند و برخی از ایشان به بعضی دیگر می‌گفتند: تروّیتم؛ تروّیتم، سیراب شدید! سیراب شدید!، لذا روز هشتم را روز ترویه نامیدند.
مستند تاریخی 2: در نقلی دیگر چنین بیان شده است زمانی‌که حضرت ابراهیم (ع) مامور شد خانه کعبه را بسازد، مکان آن را نمی‌دانست، لذا جبرئیل، ملکه وحی خدا بر او نازل شد و مکان خانه را برای ابراهیم مشخص نمود، همچنین پایه‌های خانه کعبه و حجرالاسود نیز از بهشت نازل گردید، سپس ابراهیم برای کعبه دو در قرار داد، دری در سمت شرق و دری در سمت غرب که مستجار نامیده شد.
هنگامی‌که ساخت خانه کعبه به اتمام رسید، ابراهیم و اسماعیل به انجام مناسک حج پرداختند و در روز هشتم ذی الحجه (روز ترویه) جبرئیل بر آنها نازل شد و گفت: آب جمع‌آوري کنید؛ زیرا در زمین عرفات آبی وجود ندارد، به همین دلیل از آن هنگام این روز، روز ترویه نام نهاده شد.
مستند تاریخی 3: از ابن عباس نقل شده که حضرت ابراهیم روزی به خواب رفت و در خواب دید که مشغول سر بریدن فرزندش است «فاصبح بروي يومه اجمع» پس صبح بیدار شده و همه آن روز را اندیشه کرد که خواب او امری است از جانب خدا یا از جانب شيطان، پس در شب دوم هم همان خواب را دید تا اینکه مطمئن شد که آن خواب از جانب خدا بوده است؛ از این رو آن روز را روز ترویه نامیدند.
همچنین از اتفاقات مهم در این روز فرستادن نامه امام حسین (ع) به کوفه پس از شهادت مسلم بن عقیل است که در آن امام حسین(ع) حرکت خود را از مکه به طرف کوفه اعلام می‌دارد.
لازم به ذکر است، با عنایت به تاریخ حرکت حضرت از مکه که روز هشتم ذی الحجه است، می توان گفت که حضرت اصولاً وارد اعمال حج واجب نشدند که بخواهند حج را ناتمام رها کرده و به جانب کوفه حرکت نمایند، بلکه ایشان بر طبق حدیث امام صادق (ع) در ماه ذی‌الحجه عمره انجام دادند.
دلایل خروج امام حسین(ع) از مکه را به اختصار می‌توان چنین ذکر کرد: خطر جانی، شکسته نشدن حرمت بیت الله الحرام؛ چنانچه ایشان به عبدالله بن زبیر فرمودند: به خدا سوگند اگر یک وجب خارج از مکه کشته شوم برای من دوست داشتنی‌تر است تا آن که به اندازه یک وجب در داخل مکه کشته شوم؛ به خداوند سوگند اگر من به لانه‌اي از لانه جانوران پناه برم، مرا از آن بيرون خواهند كشيد تا آنچه را از من مي‌خواهند بدست آورند.
اعمال این روز
در این روز حجاج نیت حج تمتع کرده، محرم شده و به سمت منی حرکت می‌کنند؛ از جمله اعمالی که برای این روز ذکر شده است، روزه گرفتن در این روز می‌باشد که ثواب آن از قول شیخ عباس قمی برابر با کفاره 60 سال است، همچنین شیخ شهید، غسل در این روز را نیز مستحب بیان کرده است.
باشد که امسال در این روز با عنایت به معنای این کلمه روزی سرشار از تفکر، اندیشیدن در سرانجام و عاقبت اعمال خویش داشته باشیم.
ارسال نظرات