به مناسبت سالروز درگذشت حجت‌الاسلام علي دواني؛
گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»؛ در پیام رهبر معظم انقلاب چنین آمده است: «با تاثر و تاسف خبر درگذشت عالم خبیر و مورخ و پژوهشگر برجسته مرحوم حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ علی دوانی رحمت الله علیه را دریافت کردم. تلاش کم نظیر ایشان در تحقیق و تالیف درباره رجال علمی شیعه، حقا در خور تقدیر و تمجید است.
ضایعه رحلت این شخصیت عالم و محقق را به جامعه علمی کشور و به خانواده مکرم و فرزندان شایسته و خدوم و دیگر بازماندگان محترم ایشان تسلیت می‌گویم و از خداوند رحیم علو درجات و رحمت و مغفرت برای آن مرحوم مسئلت می‌نمایم. (1)
استاد علي دوانی، وقتی تحصیل حوزوی را تمام کرد، در محضر مراجع عظام تقلید مثل امام خمینی(ره) و آیت‌الله بروجردی درس خارج را گذرانده و درس تفسیر علامه طباطبایی(ره) را نيز طی کرده بود، لذا به حد برجسته‌اي از کسب علم رسیده و تلاش می کرد تا به قلمرو دیگر از تأثیرگذاری دینی قدم بگذارد. خداوند هم به وي توفیق داد که وارد این عرصه شد. او با افتخار می‌گفت: «خدا را سپاس می‌گویم که به آنچه می‌خواستم نایل شدم.»
علي دواني سخنوری برجسته بود و به گواه بسیاری از کسانی که از منبرهای وي بهره بردند، در فن سخنوری و تشریح دین بیانی شیوا و روان داشت. در 18 سالگی نوشتن مقالات دینی را با مجلات محدود اواخر دهه 20 آغاز کرد و سخنرانی هایی را نيز در ماه های محرم و صفر در سراسر کشور داشت.
چنانکه در یکی از خاطرات خود می گوید: «ضمن ادامه تحصیل به منبر و نوشتن روی آوردم که می دانستم اگر بتوانم در راه کمال مردم از طریق سخنرانی افرادی را به راه بیاورم، کاری بسیار بزرگ است؛ زیرا خوانده بودم از قول رسول اکرم(ص) که در جمع اصحاب فرمودند: خدا رحمت کند جانشینان من را. سلمان فارسی پرسید این افراد چه کسانی هستند؟حضرت فرمودند: کسانی که بعد از من می‌آیند، مرا ندیدند اما سخنانم را میان مردم نشر می دهند. سلمان می‌گوید: از پیامبر حدیثی دیدم که به مولای متقیان؛ علی(ع) هنگام سفر به یمن فرمودند: ای علی! اگر یک نفر به وسیله تو هدایت شود، برای تو از آنچه آفتاب بر او می‌تابد بهتر است.»(2)
مجموعه تالیفات مرحوم دواني در سه دسته تقسیم می شود، بخش اول آثار مهدویت است که در این آثار تلاش كرد تا فرازهای انتظار راستین فرج امام عصر(عج) را به نگارش در بیاورد که اولین اثر وي در این زمینه جلد 13 بحار الانوار با عنوان «مهدی موعود» ترجمه شده و 6 اثر پيرامون مهدویت دارد.
بخش دوم آثار مرحوم دواني معطوف به معرفی نایبان عام امام زمان (عج) است. بخش عظیمی از تالیفات وي پرداختی به جایگاه رفیع علمای بزرگ و مفاخر اسلام و شیعه دارد که این آثار را از دو جهت تالیف کرده است، اول جنبه علمی و هدایتگری علماست، که دوره کتاب ارزشمند «مفاخر اسلام» در 10جلد منتشر شده است و جنبه دوم نقش برجسته علما از ابعاد سیاسی مورد نگارش قرار گرفته و در قالب «نهضت روحانیون ایران» در 11جلد به زیور طبع آراسته شده است.
دسته سوم از آثار وي به نیازهای جامعه اسلامی به خصوص شیعه اختصاص دارد که به آن توجه چندانی از سوی علمای بزرگ نشده است مثلا در زمینه تاریخ اسلام در حوزه‌های علمیه امروز بسیار کار می‌شود، اما در دوره وي چنین کاری انجام نشده بود. وي افق دید وسیعی داشت و سالها پیش از انقلاب توجه ویژه‌ای به جوانان داشت و در دوره طاغوت که جوانان در معرض فرهنگ غربی بودند، کتاب «سیمای جوانان» را نوشت و زوایای اسلام را برای جوانان معرفی کرد.
وي همچنين کتابی درباره زنان خوب و زنان بد در تاریخ اسلام تدوین کردند و داستان‌های اسلامی را با عنوان «داستان‌های ما» برای جوانان نوشتند تا به جای فرهنگ غرب با فرهنگ اسلامی آشنا شوند.
حجت‌الاسلام علی دوانی از یاران و نزدیکان استاد شهید مطهری بود. وی کتابهای فقهی و تاریخی بسیاری را به رشته تحریر در آورد و از همه مهمتر در سال 42 کتاب تاریخ ساز «نهضت دوساله روحانیون» را نوشت. همچنین بعدها کتاب «نهضت روحانیون در ایران» را در یازده جلد تألیف کرد .
حجت‌الاسلام علی دوانی استاد تاریخ اسلام و پژوهشگر و محقق، هجدهم دی ماه سال 1385 به دلیل عفونت داخلی در سن 77 سالگی دارفانی را وداع گفت و پیکرش در قم تشییع و در جوار حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
پي نوشت:
1- پيام تسليت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت عالم خبير حجت الاسلام والمسلمين آقای حاج شيخ علی دوانی در 1385/10/20
2- گفتگوي پايگاه خبري تحليلي قدس آنلاين با فرزند علي دواني
ارسال نظرات