بيانيه انتقادي جنبش عدالتخواه دانشجويي درباره آزادي بيان با توجه به وقايع اخير

به گزارش گروه سياسي «خبرگزاري دانشجو»، متن كامل بیانیه جنبش عدالتخواه دانشجويي به اين شرح است:

 

 بسم الله الرحمن الرحیم

 

«نباید از آزادى ترسید و از مناظره گریخت و نقد و انتقاد را به کالاى قاچاق و یا امرى تشریفاتى، تبدیل کرد؛ چنانچه نباید به جاى مناظره، به جدال و مراء، گرفتار آمد و به جاى آزادى، به دام هتاکى و مسئولیت‌گریزى لغزید.

 

آن روز که سهم آزادي، سهم اخلاق و سهم منطق، همه یکجا و در کنار یکدیگر اداء شود، آغاز روند خلاقیت علمى و تفکر بالنده دینى در این جامعه است… بى‌شک آزادیخواهى و مطالبه فرصتى براى اندیشیدن و براى بیان اندیشه توأم با رعایت "ادب استفاده از آزادى"، یک مطالبه اسلامى است و "آزادى تفکر، قلم و بیان"، نه یک شعار تبلیغاتى بلکه از اهداف اصلى انقلاب اسلامى است.» (رهبر فرزانه انقلاب ۱۶/۱۱/۱۳۸۱)

 

آزادی یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که در سایه آن فرصت رشد و پرورش استعدادهای آدمی پیدا می‌شود. آزادی و شعوب آن از قبیل آزادی بیان و آزاداندیشی از جمله آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی است که باید در چهارچوب «منطق» و «اخلاق» پیگیری شود تا فرصت رشد اجتماعی، علمی، فرهنگی سیاسی و... برای عموم ملت به وجود بیاید. اما متأسفانه آزادی و شعوب آن از مواردی است که گاه به وسیله ساختارشکنان به معنای هرج و مرج و باز گذاشتن دست دشمنان تفسیر و پیگیری شده و گاه در سکون مرداب‌وار متحجران که تاب تحمل شنیدن سخنان برآمده از تفکر را ندارند، ذبح گردیده است.

 

طی چندین روز گذشته سخنانی از سمت برخی نخبگان سیاسی-فرهنگی کشور مطرح شد که واکنش‌های مختلفی را از سمت طیف‌های مختلف به همراه داشت. از آنجایی که آزادی و آزادی بیان یکی از اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی است و آزاداندیشی یکی از محورهای مطالبات رهبر عزیز انقلاب از دانشجویان کشور می‌باشد، ذکر چند نکته را پیرامون نوع واکنش‌های گفته شده ضروری می‌دانیم و متذکر می‌شویم که این نکات نه برای نقد و بررسی سخنان این افراد بلکه برای نقد فضایی است که توسط عده‌ای ایجاد و به جامعه پمپاژ می‌شود و نتیجه‌ آن چیزی جز رکود اندیشه و انزوای اندیشمندان نخواهد بود.

 

1. متأسفانه عده‌ای در کشور مترصد این هستند که فرد یا گروهی نظری مخالف آنها را بیان کند تا بلافاصله سیل انگ‌ها و تهمت‌ها را در فضایی هیجانی و احساسی به سمت وی روانه کنند و متأسفانه این موارد در لوای مفاهیم مقدسی چون «بصیرت»، «لایت‌مداری» و… نثار فرد مقابل می‌گردد.

 

چه خوب است افرادی که به راحتی برچسب‌هایی چون «ضد انقلاب»، «منافق»، «بی‌بصیرت» و «ضد ولایت فقیه» را در معرفی و حمله به شخصیت‌ها استفاده می‌کنند، یکبار به تفاسیر همین واژگان از سوی رهبر فرزانه انقلاب نیز مراجعه کنند تا به توهم دفاع از ایشان هر گونه عملی را جایز ندانند.

 

برای مثال رهبر عزیز انقلاب در پاسخ به پرسش نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی از ایشان در مورد تعریف ضد ولایت فقیه می‌فرمایند: این برادر عزیزمان می گوید «ضد ولایت فقیه» را معرفى کنید. خوب، «ضد» معلوم است معنایش چیست؛ ضدیت، یعنى پنجه در افکندن، دشمنى کردن؛ نه معتقد نبودن. اگر بنده به شما معتقد نباشم، ضد شما نیستم…؛ اعتراض به نظرات خاص رهبرى، ضدیت با رهبرى نیست. دشمنى، نباید کرد. (۱۷/۷/۸۶)

 

و یا برای مثال ایشان در سال ۸۸ در ضمن یک سخنرانی و در مقابل شعار «مرگ بر منافق» و «مرگ بر ضد ولایت فقیه» حضار می‌فرمایند: مراقب باشید، مواظب باشید، نمی شود هر کسى را به مجرد یک خطايى یا اشتباهى گفت منافق؛ نمی شود هر کسى را به مجرد اینکه یک کلمه حرفى برخلاف آنچه که من و شما فکر می کنیم، زد، بگويیم آقا این ضد ولایت فقیه است. در تشخیص ها خیلى باید مراقبت کنید.

 

2. از جمله وظایف رسانه فراهم آوردن زمینه‌ای برای رشد فکری مخاطب و آشنایی با نظرات مختلف است. رسانه‌ها اعم از صدا و سیما، روزنامه‌ها و سایت های خبری باید آنقدر آزاداندیش باشند که بتواند از افراد معتقد به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی استفاده کرده و آراي علمی و نیز انتقادات این دلسوزان به وضع موجود را به نمایش بگذارد.

 

«رسانه می‌تواند در نهضت تولید علم و فکر و نظریه و اندیشه در زمینه‌های مختلف نقش ایفا کند. شما می‌توانید خط تولید علم و فکر و نظریه را برنامه‌ریزی شده دنبال کنید و به بحث‌های منطقی و مفید دامن بزنید؛ کرسی‌های نوآوری را تلویزیونی کنید و چهره‌های علمی نوآور و خوب را مطرح کنید.» (رهبر عزیز انقلاب۲/۱/۸۳)

 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی تاریخی خود پس از انتخابات پر شکوه سال ۸۸ در بر شمردن جهات مثبت و عیوب مناظرات انتخاباتی می‌فرمایند: اگر این جور مناظره‌ها در طول سال و در طول چهار سال ادامه داشته باشد، دیگر وقتى در هنگام انتخابات پیش آمد، حالت انفجارى پیدا نمی کند؛ همه‌ حرف ها در طول زمان گفته خواهد شد، شنیده خواهد شد؛ نقدها، پاسخ ها، جواب ها. این ها محسنات این مناظرات بود که خیلى خوب بود.

 

3. از صدا و سیما که بگذریم روی اصلی سخنان پیرامون اتفاقات چند روز اخیر با سایت های خبری و روزنامه‌های سیاست‌زده و متصل به حلقه‌های قدرت و ثروت است که رزق سیاسی خود را در فضای هیجانی و سیاست‌زده به دست می‌آورند. متأسفانه عده‌ای با ظاهر ارزشی چنان مسائل را قبیله‌ای و از دریچه تنگ منافع سیاسی خود وارسی می‌کنند که هر کس به جز گروه معدودشان محکوم به رمی و تکفیر خواهد بود.

 

و رهبر فرزانه‌مان در جواب نامه‌ نخبگان و پژوهشگران حوزه چه زیبا فرمودند که: متأسفانه گروهى به دنبال سیاست‌زدگى و گروهى به دنبال سیاست‌زدايى، دائماً تبدیل فضاى فرهنگى کشور را به سکوت مرداب گونه یا تلاطم گرداب وار، مى‌خواهند تا در این بلبشو، فقط صاحبان قدرت و ثروت و تریبون، بتوانند تأثیرگذار و جریان ساز باشند و سطح تفکر اجتماعى را پايین آورده و همه فرصت ملى را هدر دهند و اعصاب ملت را بفرسایند و درگیرى‌هاى غلط و منحط قبیله اى یا فرهنگ فاسد بیگانه را رواج دهند و در نتیجه صاحبان خرد و احساس، ساکت و مسکوت بمانند و صاحبدلان و خردمندان، برکنار و در حاشیه مانده و منزوى، خسته و فراموش شوند. در چنین فضايى، جامعه به جلو نخواهد رفت و دعواها، تکرارى و ثابت و سطحى و نازل مى‌گردد، هیچ فکرى تولید و حرف تازه اى گفته نمى‌شود، عده‌اى مدام خود را تکرار مى‌کنند و عده‌اى دیگر تنها غرب را ترجمه مى‌کنند و جامعه و حکومت نیز که تابع نخبگان خویش اند، دچار انفعال و عقبگرد مى‌شوند. (۱۶/۱۱/۱۳۸۱)

 

4. هر چند که رسانه ملی موظف به انعکاس نظرات مختلف اندیشمندان در چهارچوب اصول اسلام و در برنامه‌های متناسب با خود می‌باشد، ولی در عین حال معتقدیم که جای طرح مباحثات و مناظرات تخصصی با موضوعات مختلف، در کرسی‌های آزاداندیشی داخل حوزه و دانشگاه است.

 

و در مسیر تحقق این کرسی‌ها هر چند که موانع مختلفی را می‌توان نام برد، اما یکی از موانع اصلی تحقق کرسی‌ها عدم وجود روحیه آزاداندیشانه است. مطمئنا روحیه‌هایی که به دنبال جواب دادن به مسائل فکری با جنجال های سیاسی و رسانه‌ای هستند و مرزی به نام اخلاق و منطق را در آزادی تعریف شده خود متصور نمی‌شوند، نمی‌توانند کرسی‌های آزاداندیشی را در حوزه و دانشگاه محقق کنند.

 

اگر حوزویان و دانشگاهیان به رسالت اصلی خود پیرامون برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی پایبند می‌بودند و اگر مسئولان دانشگاه کمی عرصه را برای برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی بازتر می‌گذاشتند، تاکنون فضای نقد و بیان نظرات مختلف و همچنین ادب و منطق استفاده از آزادی در جامعه گسترش پيدا مي كرد و نخبگان می‌توانستند به راحتی و به بدون سوء برداشت ها و تشنج‌آفرینی، حرف‌های خود را بزنند.

 

5. همچنین در پایان بار دیگر متذکر می‌شود که مباحث مطرح شده، برای نقد فضایی است که از سمت عده‌ای به جامعه تزریق می‌شود به طوری که یکی از نتایج آن خشکیدن شجره آزادی بیان و آزادی اندیشه خواهد بود، نه در تایید یا رد برخی افکاری که این چند روزه بیان شده است.