شاخ نفس اماره را باید در جوانی شکست

به گزارش خبرنگار دين و انديشه «خبرگزاری دانشجو»، آیت‌الله خوشوقت در ابتداي جلسه درس اخلاق که پنجشنبه، 6 بهمن ماه در حسينيه حضرت زينب برگزار شد به عوامل عدم گرایش به تقوا پرداخت.

اين استاد اخلاق با اشاره به جمله امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه که می‌فرمایند: «مسئله تقوا توسط پیامبران به امت‌ها ابلاغ شده است»، گفت: متأسفانه کم بوده‌اند کسانی که تقوا را مراعات کرده‌اند و از ديرباز واقعيت اين بوده كه بیشتر انسان‌ها تقوا را نپذیرفته‌اند.

وي با اشاره به اينكه همواره «عبادی الشکور» براي خدا کم بوده اند و آینده نیز چنین خواهد بود و اوضاع همین است و کسانی که به حرف خدا گوش می‌دهند کم خواهند بود، گفت: علل و اسباب مختلفی برای این قضیه وجود دارد. همه چیز به نفع خواهد بود اگر به حرف خدا گوش دهیم.

 

آيت‌الله خوشوقت با بیان اینکه جامعه خوب در صورتی محقق مي‌شود که تقوا رعایت شود، گفت: اگر دزدی نشود، ظلم نشود، دروغ گفته نشود و... خیلی خوب است و به نفع ماست، اما اینکه چرا رعایت نمی‌شود به خاطر این است كه موانعی وجود دارد.

عوامل عدم گرایش به تقوا

وي در ادامه به بررسی عوامل عدم گرایش به تقوا پرداخت و ضمن معرفي شیطان به عنوان يكي از اين عوامل گفت: راه رسیدن به خدا صراط مستقیم است و راه وارد شدن به صراط مستقیم گوش دادن به حرف خداست، اما ابلیس قسم خورده که مانع شود و با وسوسه كردن، انسان‌ها را از این راه گمراه می‌کند.

اين استاد اخلاق، نفس اماره را عامل ديگري در عدم گرايش به تقوا دانست و افزود: انسان بعد از بلوغ با اینکه می‌داند گناه برایش ضرر دارد، اما نمی‌تواند آن را ترک کند. دشمن داخلی یعنی نفس اماره باعث می‌شود که شیطان بتواند انسان را گمراه کند و کمک داخلی ابلیس نفس اماره است و گرنه شيطان نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.

ترک عادت برای انسان سخت است

 

وی عادت را عامل سوم در عدم گرایش به تقوا دانست و گفت: انسان تا قبل از بلوغ آزادی عمل داشته و هرکاری خواسته کرده و این ترک عادت برای او سخت است؛ طوری که امام حسن عسکری (ع) می‌فرمایند که «ترک العادت کالمعجز»؛ یعنی ترك عادت کار بسیار سختی است و به جایی می‌رسد که نفس اماره اثر حرفش بیشتر از سخن خدا می‌شود و به اثر کارهای بد عادت می کند.

آيت‌الله خوشوقت با بیان اینکه اگر می‌خواهیم به سمت خدا برویم باید حرف او را گوش دهیم، گفت: راه خدا صراط مستقیم است و با توجه به آیه «اطیعوا الله و اطیعوالرسول و اولی الأمر منکم» سه فرمان واجب وجود دارد؛ اطاعت از خدا و پیامبر و اولی الامر که از سوی خدا مجوز دارند؛ لذا انسان باید به حرف آنها گوش کند، اما نفسی که عادت کرده نمی‌تواند حرف خدا را گوش دهد.

وی با بیان اینکه همه مشکلات زیر سر گناهان است و راه آن گوش دادن به حرف خداست، گفت: انسان شنیده که پیروی از این نفس انسان را به جهنم می‌برد و می‌خواهد ترک عادت کند، ولی امر سختی است و تنبلی هم باعث می‌شود انسان به سوی ترک عادت نرود، اما اگر شروع کند کم کم آسان می‌شود.

این استاد اخلاق گفت: آدمی دلش می‌خواهد یک شبه پولدار شود، اما این نمی‌شود و چیزی که یک شبه بدست بیاید یک شبه از دست می‌رود، باید تدریجی شروع کرد و آن را ترک کرد، اما نفس همه چیز را یکباره می‌خواهد و همین انسان را زمین می‌زند. انسان می‌خواهد خمس دهد، اما نفس نمی‌گذارد.

آيت‌الله خوشوقت با بیان اینکه نفس اماره مقابل خدا ایستاده و نمی‌گذارد، گفت: باید شاخ این نفس را شکست، بهترین سن هم جوانی است. آرام آرام باید عمل کرد تا عادت شود؛ بنابراین یکی از بزرگ‌ترین موانع رسیدن به خدا نفس اماره است.

وي در ادامه خاطرنشان کرد: اگر گناه کنیم هم انسان خراب می‌شود، هم جامعه و دیگر با هیچ ابزاری قابل حل نیست؛ لذا فرمان داده شده «اتقوا الله»؛ منتها اجبار نکرده و در  اختیار خودمان گذاشته است. انسان باید تصمیم بگیرد، ان شاءالله درست می‌شود.

اين استاداخلاق با بیان اینکه خدا سوره یوسف را به همین منظور نازل کرده گفت: یوسف به گناه دعوت شد، شرایطش را نیز داشت و طرف مقابل هم ملکه مصر بود، اما اطاعت خدا را کرد و فرار کرد و خدا نیز او را کمک کرد و ثابت کرد که بی‌گناه بوده است؛ یعنی خداوند این وعده را داده که هرکس شروع به ترک گناه کند او را یاری می‌کند، اما اگر شروع نکنیم مدام سخت‌تر می‌شود.