نانو؛ منفذي براي ورود و اجرايي شدن شعار توليد ملي

گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»؛  فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشته‌ای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و كاربردهاي فراواني دارد؛ با توجه به تعداد كابردهاي آن در زندگي روزمره، اين فناوري مي تواند در تحقق شعار «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» نقش بسزايي داشته باشد.

 

نانوفناوری یک دانش میان‌رشته‌ای است و به رشته‌هایی چون پزشکی، داروسازی و طراحی دارو، دامپزشکی، زیست شناسی، فیزیک کاربردی، مهندسی مواد، ابزارهای نیم رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی نیز مربوط می‌شود.

 

تحلیلگران بر این باورند که فناوری نانو، فناوری زیستی (Biotechnology) و فناوری اطلاعات (IT) سه قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می دهند و در اين ميان فناوری نانو کاربردهای گسترده‌ای در دانش‌های گوناگون دارد که از موردهای مهم آن می‌توان به کاربردهایش در پزشکی برای ساخت داروهای بدون اثرهای جانبی اشاره کرد که تنها بر یک بافت ویژه تأثیر می‌گذارند.

 

از کاربردهاي ديگر نانوفناوري می‌توان به ساخت نانوجوراب‌ها، نانو لوله‌های کربنی، داروسازی هوشمند و غيره اشاره کرد؛ كاربردهاي نانو در زندگي روزمره مردم، توانايي هاي دانشمندان كشورمان را نمايان مي كند؛ به طوري كه دانشمندان ما به دنبال اين هستند كه نيازهاي كشور را شناسايي، و آنها را از طريق علم نانو تامين كنند.

 

تامين نيازهاي كشورمان از طريق علم نانو به صورت بومي مي تواند شعار مقام معظم رهبري در نامگذاري سال مبني بر «توليد داخلي، حمايت ملي و سرمايه ايراني» را تحقق بخشد، در حال حاضر نيز دانشمندان كشورمان در اين خصوص اقداماتي را انجام داده اند كه با توجه به تحقق شعار سال در سال 91 اين اقدامات بايد بيشتر شود.

 

 

دكتر كفايتي، عضو پژوهشكده نانوفناوري شهيد چمران با اشاره به اينكه نانو يك بحث بين رشته اي است، مي گويد: مي توان از نانو براي پيشرفت رشته هاي مختلف در توليدات داخلي استفاده كرد، ولي رشته هاي ديگر نيز بايد در پيشرفت نانو موثر باشند.

 

وي تصريح مي كند: البته نانو علم جديدي است كه برخي مشكلات مربوط به كاربردي كردن آن در كشور، مرتبط با ساختارهاست؛ به نحوي كه براي موفقيت نانو بايد ساختارها و رويكردها تغيير كند.

 

كفايتي اظهار مي دارد: به طور مثال بايد تغيير رويكرد به نانو به صورتي انجام بگيرد كه رشته هاي ديگر هم براي پيشرفت نانو در اختيار اين فناوري قرار بگيرند و اين مسئله بايد به طور جدي برنامه ريزي شود كه البته با توجه به قابليت هاي رشته هاي مختلف ما مي توانيم اين كار را انجام داده و از رشته هاي ديگر براي موفقيت نانو كمك بگيريم.

 

 

عضو پژوهشكده نانوفناوري شهيد چمران با اشاره به اينكه حتي تحريم هم نمي تواند ما را در توليد داخلي در زمينه نانو محدود كند، گفت: در نانو هم خط قرمزهايي داريم ولي ما خط قرمزها را شكستيم و در بحث نانو محدود نشديم و ترويج خوبي صورت گرفته است.

 

وي گفت: با توجه به انگيزه هاي نيروي علمي داخل كشور مي توانيم حتي با وجود تحريم نيز پيشرفت كنيم.

 

كفايتي با اشاره اينكه براي افزايش توليد داخلي در نانو فناوري با كمبود متخصص رو به رو هستيم، گفت: براي پيشرفت علم نانو در كشور و برنامه تعيين شده به بيش از 10 هزار متخصص نياز داريم ولي در حال حاضر تنها حدود چند صد متخصص تربيت كرده ايم، ما بايد در بحث نوآوري متخصصاني داشته باشيم تا دانشجويان را آموزش بدهيم، البته بايد امكانات آزمايشگاهي و امكانات تحقيقاتي ما نيز بيشتر شود.

 

عضو پژوهشكده نانوفناوري شهيد چمران گفت: البته به طور كلي ما در كاربردي كردن مقالات ضعف داريم ولي در جاهايي هم محصولاتي داريم كه در دنيا بي نظير بوده است.

 

 

وي با اشاره به اينكه نانو يكي از تكنولوژي هاي كليدي است، گفت: نانو در اسناد بالادستي هم اهميت خاصي دارد و از مدت ها قبل ستاد نانو در دولت شكل گرفته و شبكه هاي آزمايشگاهي علمي ايجاد شده و حتي سند ملي استراتژي نانو تدوين شده كه اين مسائل نشان دهنده اهميت نانو در اسناد بالادستي است.

 

كفايتي گفت: چارچوب هاي خوبي شكل گرفته كه البته بايد نرم افزار مديريتي آن نيز ايجاد شود.

 

 

مهدي غضنفري، دانشجوي دكتراي رشته فيزيك تربيت مدرس و عضو ديگر پژوهشكده نانو نيز با اشاره به امكانات كم و تجهيزات ناكافي براي تحقيقات در زمينه نانو در كشور گفت: اگر زمينه براي تحقيقات در علم نانو خوب فراهم و به خوبي مديريت شود براي افزايش توليدات داخلي در اين زمينه و حتي رقابت در عرصه جهاني چيزي كم نداريم.

 

وي ادامه داد: در دهه اخير بيشتر بر روي نانو سرمايه گذاري شده و در حد عمومي نيز براي معرفي نانو خوب كار شده است ولي در حد تخصصي امكانات كمي داريم و دستگاه ها بايد حمايت جدي تري از علم نانو داشته باشند.

 

غضنفري اظهار داشت: البته ستاد نانو تا حدودي حمايت مي كند ولي بايد حمايت ها و فراهم كردن امكانات و زمينه سازي ها به صورت منسجم تري شكل بگيرد؛ زيرا از نظر نيروي انساني براي رقابت جهاني كمبود نداريم.

 

 

احسان حسن آبادي، دانشجوي دكتراي نساجي دانشگاه اميركبير گفت: تحقيقات در زمينه نانو بايد بومي شده و بر اساس اولويت نيازهاي كشور انجام شود.

 

وي افزود: در حال حاضر يكي از مشكلات ما اين است كه تحقيقات در زمينه نانو را بر اساس مشكلات بومي خودمان انجام نمي دهيم و بيشتر جهت گيري ها در اين زمينه براي رفع مشكلات در خارج از كشور مفيد است؛ زيرا ما مقاله هاي بسياري را از نظر كيفي و كمي ارائه مي كنيم ولي اگر اين مقالات كاربردي نشوند كشورهاي ديگر از آن ها بهره مي برند.

 

حسن آبادي گفت: ما بايد تحقيقات نانو را براساس نيازهاي كشور خودمان بررسي كنيم و اين مسئله بايد در سياستگذاري هاي كلان نيز لحاظ شود، ما بايد تلاش كنيم كه اولويت هاي تحقيقاتي خود را بر اساس كاربردي كردن نانو در حوزه نيازهاي بومي تعريف كنيم.

 

اين دانشجوي دكتراي نساجي دانشگاه اميركبير اظهار داشت: البته در حال حاضر سياستگذاري ها در زمينه نانو در حد ايده آل است به طوريكه مي توان به تحقق شعار سال اميدوار بود ولي مي تواند با اجراي وعده هاي مسئولان و توجه بيشتر به شرايط بهتري هم برسد.

 

وي گفت: مسئولان به خصوص در معاونت علمي رياست جمهوري نگاه ويژه اي به نانو فناوري دارند كه اگر برنامه ها و چشم انداز آن ها تحقق يابد نانو در زمينه توليد داخلي پيشرفت مي كند.

 

حسن آبادي افزود: البته حمايت از نانو بسيار هزينه بر است به طوريكه گاهي اوقات در تحقيقات براي انجام يك تست آزمايشگاهي دستگاه و تجهيزات كافي موجود نيست و بايد كارها را محدود تر كرد ولي اگر حمايت ها بيشتر شود مي توانيم به نتايج بهتري دست يابيم.

 

اين دانشجوي دكتراي نساجي دانشگاه اميركبير با اشاره به كاربرد علم نساجي در نانو گفت: نانو در همه زمينه هاي رشته نساجي كاربرد دارد و هر جايي نانو داراي كاربرد است نانوالياف هم جايگاه ويژه خود را دارد.

 

وي عنوان كرد: در حوزه پزشكي در زمينه داربست هاي سلولي، در نانوالكترونيك ساخت منسوجات هوشمند، ذخيره سازي سوخت و استفاده از پيل سوختي و در حوزه هاي نظامي براي استتار مي توان از لباس هاي نانويي استفاده كرد.

 

حسن آبادي گفت: همچنين در زمينه محيط زيست، منسوجات براي فيلتراسيون تهيه آب شيرين از آب دريا كاربرد دارد.

 

اين دانشجوي دكتراي نساجي دانشگاه اميركبير افزود: نانو در زمينه هاي ديگر نظير حوزه عمران براي تقويت مواد ساختماني و تقويت بتن كاربرد ويژه اي دارد.

 

با توجه به اينكه نانو فناوري كاربردهاي بسياري در رشته هاي مختلف دارد با حمايت بيشتر به مسئولان مي تواند يكي از رشته هاي موثر در تحقق شعار «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» باشد.