مهمانپرست: در دیپلماسی عمومی غرب، خداترسی و تقوا وجود ندارد

به گزارش خبرنگار حوزه بين الملل «خبرگزاري دانشجو»، نشست علمي «جريان‌شناسي ديپلماسي عمومي آمريكا؛ ساختارها و كارگزاران» امروز در دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد و صاحب‌نظران اين حوزه به تبيين نظرات خود پرداختند.

دكتر حسام‌الدين آشنا، استاد فرهنگ، ارتباطات و سياست خارجي دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان آغازگر بحث، به ريشه‌شناسي فرهنگ اشاره كرد و گفت: فرهنگ‌ها و هويت‌هاي ملي مي‌توانند دلايل مهمي براي اختلافات ملل جهان محسوب شوند؛ همچنين به اين علت كه سياست‌مداران افراد برخاسته از جامعه خود هستند، پس بالطبع فرهنگ ملي خود را در سطح بين‌المللي دنبال مي‌كنند.

وي با تبیین مقوله فرهنگ از ديدگاه سازنده‌گرايي، فرهنگ را به عنوان مباني سياست خارجي شمرد و گفت: روابط فرهنگي در سه پديده تاريخي جنگ، مذهب و استعمار ريشه دارند.

استاد فرهنگ، ارتباطات و سياست خارجي دانشگاه امام صادق (ع) بحث خود را با تبيين ديپلماسي نفوذ رسمي و نفوذ غيررسمي ادامه داد و بیان داشت: جداي از شعارهايي كه داده مي‌شود، به هر حال ديپلماسي عمومي آمريكا موفق‌ترين ديپلماسي در تمام تاريخ بوده است؛ زيرا اگر دقت كنيم هيچ كشوري به اندازه آمريكا در طول تاريخ جنايت نكرده و باعث جنگ افروزی نبوده، اما كشوري مثل ايران که هيچ آزاري به كشوري نرسانده، اين گونه مورد تعرض قرار مي‌گيرد و حتي گوگل مپ نام خليج‌فارس را از نقشه خود پاك می کند؛ اینها نشان از ضعف ماست پس بايد استادان و دست‌اندركاران براي از بين بردن اين نقاط ضعف بكوشند.

رامين مهمانپرست، سخنگوي وزارت خارجه كشورمان نيز در اين نشست به بيان مطالب خود از نگاه اجرايي پرداخت و گفت: با توجه به اينكه آمريكا زودتر وارد عرصه ديپلماسي عمومي شد، تبحر بيشتري دارد، بنابراين باید تلاش کنيم تا به سطح مطلوب در این عرصه دست یابیم.

سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در ادامه به مقايسه اصول ديپلماسي غرب و اسلام پرداخت و گفت: ديپلماسي‌هاي رسمي كمترين انعطاف را مي‌پذيرند و حتي نتيجه برخي از مذاكرات قبل از شروع قابل حدس است؛ پس در اينجا بحث افكار عمومي و اقناع آنها پيش ‌مي‌آيد كه هر كشوري در اين امر موفق‌تر باشد، به نتيجه مي‌رسد.

وي در توضيح ديپلماسي عمومي آمريكا گفت: در اين ديپلماسي هدف اصالت دارد و هر ابزاري براي رسيدن آن توجيه‌پذير است، در حالي كه در اسلام چنين نيست؛ ديگر اينكه خاصيت ديپلماسي عمومي در غرب نقش ابزاري آن است و وظيفه توجيه كننده براي رفتار غرب دارد و حتي اگر جنايتي به وجود بياورد افكار عمومي اقناع مي‌شوند كه اين جنايت‌ها لازم بوده ‌است؛ مثلاً روشي كه در بحث هسته‌اي ايران در پيش گرفته اند این گونه است؛ همچنين ديپلماسي آمريكا تخريبي است، در حالي كه ديپلماسي عمومي اسلامي جنبه تبیینی و سازندگی دارد و ديپلماسي آمريكا جنبه واگرايانه دارد، در حالي كه در اسلام اين امر همگرايانه است.

مهمانپرست در ادامه افزود: در توضيح موارد بالا بايد اشاره كرد كه ابزار غرب استفاده از مواردي مثل حقوق بشر است كه پرونده‌هاي قضايي و حقوقي ساده را به جنجالي بين‌المللي تبديل مي‌كنند يا اينكه در مورد دموكراسي می گویند که كشوري مثل ايران دموكراسي ندارد، اما كشورهاي ديگر منطقه كه هيچ انتخاباتي در آنها وجود ندارد، ساختاري بی مشكل دارند؛ اين در حالي است كه در ديپلماسي اسلامي دفاع از مشروعيت و ارزش‌هاي انساني اصالت دارد و هدف نهايي و غايي آن سعادت انساني است، اما غرب به جنگ تمدن‌ها و اختلافات مذهبي و قومي دامن مي‌زند، در حالي كه در اسلام آنچه مورد توجه است از بين رفتن اختلافات و نزديكي انسان‌هاست.

سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در ادامه به مقايسه ديگر موارد بين ديپلماسي غربي و اسلامي پرداخت و در نتيجه آن گفت: اگر يك شاخص در نهايت بخواهد بررسي شود، مي‌توان گفت كه در ديپلماسي آمريكا چيزي به عنوان خداترسی و تقوا وجود ندارد، در حالي كه در اسلام اصل بر تقوا و خداترسی است؛ مثل تخريب چهره‌ها براي رسيدن به هدف كه حتي اگر رسانه‌هاي اسلامي هم از اين روش استفاده مي‌كنند بايد بدانند كه از الگوي آمريكايي و غربي پيروي مي‌كنند.

در ادامه دكتر فواد ايزدي، نويسنده كتاب «ديپلماسي عمومي آمريكا در قبال ايران» در مورد كتاب خود توضيح داد و گفت: بخش اول اين كتاب در مورد ساختارها و كارگزاران رسمي و دولتي درون آمريكا نسبت به ايران است و بخش دوم آن در مورد نهادهاي غيررسمي سياست‌ساز مي‌باشد.

وي ادامه داد: در اين كتاب سعي شده به اين نكته اشاره كند كه افرادي در آمريكا هستند (حدود 182 نفر) كه كار اصلي آنها تحقيق و تفحص در حوزه ايران است و به ساختار هاي درگير در حوزه ايران مي پردازند.

ايزدي با توجه به توصيفي كه آمريكايي‌ها در مورد ديپلماسي عمومي خود ارائه داده‌اند كه در آن ادعا كردند «وقتي صحبت‌هاي طرف مقابل را مي‌شنوند به اهداف طرف مقابل هم پي مي‌برند»، در اين كتاب سعي شده به اين پرسش پاسخ داده شود كه آيا اين در مورد ايران صدق مي‌كند يا خير؟

نويسنده كتاب «ديپلماسي عمومي آمريكا در قبال ايران» با اشاره به 75 ميليون دلاري كه رايس در سال 2006 از كنگره درخواست كرده بود، گفت: 2 ميليون دلار از اين مبلغ به ترجمه از انگليسي به فارسی اختصاص داده شد و اينكه رايس به اين نكته نيز اشاره كرد كه ايراني‌ها در حوزه روزنامه و مجله مميزي دارند، اما در حوزه كتاب اينگونه نيست. القاي از راه كتاب راه خوبي براي تاثيرگذاري است.

وي در ادامه افزود: يك تئوري وجود دارد و آن اينكه اگر بخواهید سياست‌هاي خود را دنبال كنيد، اين نكته را بايد القا كنید كه مردم كشور مقابل با شما موافقتند، اما جالب اينجاست كه اكثر مردم ايران با مسئله‌اي مثل هسته‌اي موافقند.

اين استاد دانشگاه امام صادق (ع) در مورد ديپلماسي عمومي ايران در آمريكا نيز گفت: افراد زيادي در آمريكا هستند كه كاملا با سخنان و عقايد ايران موافقند و دقيقا حرف‌هاي ايران را مي‌زنند؛ مثلا يك گروه مسيحي در آمريكا وجود دارد كه از وضع مالي خوبي هم برخوردارند و يك لابي قوي ضد جنگ تشكيل داده‌اند و در واقع بدون رابطه‌اي با ايران به نفع ايران كار مي‌كنند و هرگونه طرحي كه به كنگره آمريكا وارد  شود و بوي جنگ بدهد، اين گروه با آن مخالفت مي‌كنند.

ايزدي با اشاره به قدرت نرم گفت: آنچه اكنون مهم است، قدرت نرم مي باشد و بهتر است در اين زمينه‌ها ظرفيت‌ها شناخته شود و در شرايط جديد منطقه بكار گرفته شود.