سه عاملی که موجب ایستادگی در مقابل دشمن می‌شود

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، مقام معظم رهبری شخصیتی نادر و برجسته است که بهره‌مندی از دانش و حکمت ایشان برای رهروان انقلابی بسیار کارگشاست.

کلاس‌های درس خارج فقه ایشان به‌طور مرتب ساعت هفت صبح برگزار می‌شود و ایشان قبل از درس چند دقیقه‌ای بحث اخلاقی دارند که در این سلسله نوشتارها به بیان این نکات می‌پردازیم.

از امتیازات درس مقام معظم رهبری آن است که اجازه می‎دهند شاگردان بدون هیچ ترس و یا احساس ابهتی به راحتی سوالاتشان را بپرسند و ایشان نیز با صبوری پاسخ می‌دهند و همچنین در این کلاس حضور و غیاب جدی وجود دارد.

مقام معظم رهبری در این جلسه به شرح حدیثی از امام جعفر صادق (ع) پرداختند.

قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ (ع):

 

مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَاعِظٌ مِنْ قَلْبِهِ وَ زَاجِرٌ مِنْ نَفْسِهِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ قَرِينٌ مُرْشِدٌ اسْتَمْكَنَ عَدُوَّهُ مِنْ عُنُقِه؛ هرکه پنددهی از دل خود ندارد و خوددار نیست و رهبری با خود ندارد؛ دشمنش به گلویش چنگ اندازد. (1)

اولین عاملی که انسان بتواند در مقابل دشمن ایستادگی کند

اولين چيزى كه موجب مي‌شود انسان بتواند در مقابل دشمنش - كه مراد، شيطان است - ايستادگى كند و از تصرف و تسلط دشمن مانع بشود، این است كه: «واعظ من قلبه»؛ از قلب خود واعظى براى خود داشته باشد. قلب متذكر بيدار، انسان را نصيحت مي‌كند، موعظه مي‌كند.

بهترین وسیله فعال کردن قلب ...

يكى از بهترين وسائلِ اينكه انسان قلب را فعال كند و وادار به موعظه خود كند، همين دعاهاست؛ دعاهاى مأثور - صحيفه سجاديه و ساير دعاها - و سحرخيزى؛ اينها دل انسان را به عنوان يك ناصح براى انسان قرار مي‌دهد. اول اين است: «واعظ من قلبه».

دوم اینكه: «و زاجر من نفسه»؛ از درونِ خود يك زجركننده‌اى، منع‌كننده‌اى، هشداردهنده‌اى داشته باشد. اگر اين دو تا نبود، «و لم يكن له قرين مرشد»، يك دوستى، همراهى كه او را ارشاد كند، به او كمك كند، راهنمائى كند، اين را هم نداشته باشد - كه اين، مورد سوم است - كه اگر چنانچه از درون، انسان نتوانست خودش را هدايت كند و مهار نفسِ خودش را در دست بگيرد، [باید] دوستى و همراهى داشته باشد، همينى كه فرمودند: «من يذكّركم اللَّه رؤيته»؛ كه ديدار او شما را به ياد خدا بيندازد.

چه هنگام دشمن بر انسان مسلط می‌شود؟

اگر اين (دوست) هم نبود، «استمكن عدوّه من عنقه»؛ خود را در مقابل دشمنِ خود مطيع كرده است؛ دشمنِ خود را مسلط كرده است بر خود و بر گردن خود، كه سوار بشود. كه [منظور از] دشمن، همان شيطان است.

پس لازم است انسان از درون خود، خود را نصيحت كند؛ بهترين نصحيت كننده انسان، خود انسان است؛ چون انسان از خودش گله‌مند نمي‌شود. هر كسى انسان را نصيحت كند، اگر قدرى لحن او تند باشد، انسان از او گله‌مند مي‌‌‌‌‌شود؛ اما اگر خود انسان، خودش را نصيحت كند؛ دشنام بدهد به خودش، ملامت كند، سرزنش كند خودش را؛ اينها خيلى مؤثر است.

 

در كنار اينها، يا به جاى اينها اگر نبود، آن وقت دوست، رفيق لازم است كه انسان را دستگيرى كند.

پی‌نوشت:

1- شافی، صفحه 652