روزه کله گنجشکی فرصتی برای تمرین دینداری كودكان

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»،‌زينب صارم؛ ماه مبارک رمضان یکی از بهترین فرصت‌ها برای آشنایی کودکان و غیر مکلفین با دستورات و عبادات دینی است. از آن جایی که تربیت انسان موضوعی است که احتیاج به زمان دارد شایسته است والدین قبل از مکلف شدن کودکان نه تنها آنان را با احکام الهی آشنا کنند بلکه مشوق کودکان برای انجام عبادات باشند.

به بیان دیگر، کودکان برای پذیرفتن و مانوس شدن با آداب و عبادات اسلامی احتیاج به زمان دارند و نمی‌توان انتظار داشت بدون هیچ تمرین و ممارست قبلی دفعتا بعد از تکلیف بتوانند به انجام عبادات و رعایت احکام اسلامی بپردازند.

استحباب تمرين عبادات قبل از رسيدن به سن تكليف

این بیان در کتب فقهی و حدیثی با عنوان استحباب تمرین اطفال قبل از سن تکلیف(1) مورد تاکید قرار گرفته است که یکی از موارد آن مساله روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان برای کودکان است.

روزه گرفتن کودکان در ماه مبارک رمضان به علت ضعف و ناتوانی جسمي امکانپذیر نیست، اما كودكان مي‌توانند تحت عنوان روزه کله گنجشکی تا آن جا که توان دارند امساک می‌کنند و هر زمان که قادر به ادامه نبودند با وعده غذایی افطار ‌کنند.

روزه کله گنجشکی برای کودکان محسنات بسیاری دارد، اين نوع روزه گرفتن از طرفي مورد تایید و تاکید دین اسلام است(2) و از سوي ديگر باعث انس گرفتن کودکان با فضای ماه مبارک رمضان می‌شود.

رفتارهاي ديني كودكان در طول زمان شكل مي‌گيرد

بیدار کردن کودکان در سحر و شریک کردن آنان در سفره افطار به عنوان روزه دارن کوچک نه تنها سبب تشویق آنان به دین‌مداری می‌شود، بلکه روزه گرفتن را در سال‌های تکلیف برای آنان راحت‌تر می‌کند.

نکته قابل تامل در تربیت کودکان در زمینه مسایل دینی آن است که توجه داشته باشیم رفتار انسان مانند تنظیم کردن یک دستگاه ماشین نیست که صرفا با دادن برنامه‌ای جدید به دستگاه بدون هیچ مقاومتی بپذیرد، بلکه شکل دادن رفتارهای دینی در کودکان امری است که به آرامی و در طول زمان بايد صورت پذیرد.
 

1. الفصول المهمة في أصول الأئمة (تكملة الوسائل)، جلد ‏1، صفحه 710  
2. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، جلد ‏1، صفحه 85، استحباب تمرين الأطفال على العبادة قبل ذلك و وسائل الشيعه، جلد ‏1، صفحه 42، استحباب تمرين الأطفال على العبادة قبل ذلك