هاليوود ستيزي با كدام فيلم؟

جریده اینترنتی «خبرگزاری دانشجو»، در آخرین به روز رسانی وبلاگ «کارگری در روزنامه» چنین آمده است:

 

در شرایطی که تولید فیلم‌های ضدایرانی در هالیوود -به عنوان یکی از حربه‌های تبلیغاتی آمریکا علیه نظام جمهوری اسلامی- رو به افزایش است، سینمای ما همچنان نه تنها در نوعی انفعال و موضع خنثی به سر می‌برد، که‌گاه برخی فیلم‌های ساخت داخل در راستای تخریب وجهه ایران در جهان تأثیر می‌گذارند.

وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی چند روز پیش در گفت‌و‌گویی از برنامه‌های این وزارتخانه برای مقابله با فیلم‌های ضدایرانی هالیوود خبر داد و گفت: «برگزاری همایش هالیوودیسم، برپایی هفته‌های فیلم ایران در سایر کشور‌ها، دعوت از هیئت‌های سینمایی جهان، شناسایی کارگردان‌ها و فیلمسازان غربی منتقد شرایط فعلی جهان و تولید فیلم مطابق با استانداردهای جهانی و اکران در سطح دنیا از برنامه‌های این وزارتخانه برای مقابله با فیلم‌های ضدایرانی هالیوود است.» اما واقعیت این است که تمام این برنامه‌ها در ‌‌نهایت وقتی تبدیل به جریان شده و تأثیر می‌گذارند که به تولید فیلم و اکران جهانی این تولیدات بینجامند.
 

به عنوان مثال یکی از اتفاقات مثبتی که طی سال‌های اخیر افتاده، برگزاری همایش هالیوودیسم و حضور تعدادی از فیلمسازان دگر اندیش غربی در ایران بوده، اما خروجی همه این برنامه‌ها، چند سخنرانی کلیشه‌ای بوده که بازتاب چندانی هم پیدا نکردند. البته دست اندرکاران سینمای کشورمان با یکی از این هنرمندان به نام» دیه دونه «اهل کشور فرانسه برای ساخت یک أثر مشترک به توافق و مرحله عمل هم رسیدند، اما با گذشت دو سال هنوز از حاصل این همکاری که تله فیلم «صهیونیست ستیز» (با نام قبلی یهودستیز) است هیچ خبری نشده و حتی در داخل کشور هم به نمایش درنیامده، چه رسد به عرصه بین‌المللی.

اما جدید‌ترین توافق مدیریت سینمایی برای ساخت فیلم مشترک برای حضور در جهان، فیلم «لاله» است که به تازه‌ترین چالش این مدیریت در برابر منتقدان تبدیل شده است. ساخت فیلم درباره یک دختر رالی باز با هدف «پاسخ دادن به تبلیغات ضدایرانی»، آن هم به وسیله یک فیلمساز سطح پایین که دستی هم در ساخت فیلم‌های ضداخلاقی آن هم در فاسد‌ترین دستگاه سینمایی جهان یعنی هالیوود دارد هم از آن تصمیم‌هایی است که نمی‌توان هیچ توجیه عقلانی برای آن یافت.

 

برفرض که این فیلم بنابر ادعای آقایان، تصویری مثبت از ایران نشان دهد و فضایی متفاوت با آنچه غربی‌ها درباره وضعیت کشورمان تبلیغ می‌کنند را ترسیم نماید. آیا آقایان نمی‌دانند که «دختر رالی باز» اساسا نمادی از غرب زدگی نسل جوان ایرانی شناخته می‌شود؟ یعنی فیلم «لاله» در بهترین حالت روایتی درباره تسلیم شدن جامعه ایران در برابر فرهنگ مهاجم غربی و استحاله دختران جوان ایرانی در سبک زندگی و الگوهای رفتاری و شخصیتی آمریکایی است. خب این کجایش نوعی پاسخ به تبلیغات ضدایرانی هالیوود محسوب می‌شود؟ گویا رابرت تیت نویسنده روزنامه تلگراف انگلیس خیلی زود‌تر از برخی از دوستان ما این موضوع را فهمیده و نوشته: «لاله صدیق (قهرمان فیلم لاله) نمادی از زنان ایرانی است که برای استقلال فکری خود در جامعه‌ای مردسالار به مبارزه می‌پردازند.»

یک فیلم و به طور کلی یک أثر هنری زمانی می‌تواند فرهنگ و تمدن و جامعه ایرانی را در جهان نمایندگی کند که ملهم از جهان بینی و ارزش‌ها و آیین‌های بومی کشورمان باشد. چطور می‌توان فیلمی را که مضمونی جز غلبه فرهنگ غربی بر ایران و جوانان و زنان آن را روایت نمی‌کند، نماینده سینمای ایران در جهان دانست؟

یکی دیگر از موضوع‌هایی که جناب وزیر ارشاد به عنوان برنامه‌های وزارتخانه تحت مدیریت خویش برای مقابله با فیلم‌های ضدایرانی هالیوود عنوان کرده‌اند، برگزاری هفته‌های فیلم در خارج از کشور است. البته این برنامه هم می‌تواند موثر باشد، به شرطی که در انتخاب فیلم‌ها دقت بیشتری صورت گیرد. چون متأسفانه در بسیاری موارد آثاری به هفته‌های فیلم خارج از کشور اعزام می‌شوند که به جای خنثی سازی تبلیغات ضدایرانی، خود نوعی تخریب وجهه و چهره ایران و ایرانی محسوب می‌شوند.
 

نمونه اخیر، برگزاری هفته فیلم‌های ایرانی در برلین است که توسط موسسه رسانه‌های تصویری برگزار شد. نکته عجیب این بود که دقیقا فیلم‌هایی برای نمایش در این هفته انتخاب شدند که اغلب القاگر وجود بحران و گسست و ناهنجاری در جامعه ایران هستند. فیلم‌هایی که نه تنها قابلیت بازسازی تصویر جامعه امروز ایران را نزد مخاطب خارجی ندارند که بیشترشان فیلم‌هایی بی‌هویت و خالی از رویکرد بومی و فرهنگ ایرانی هستند.

مشکلی که اغلب درباره معرفی نمایندگان سینمای ایران در جشنوراه‌ها و محافل خارج از کشور هم رخ می‌دهد. چند ماه قبل فیلم «جدایی نادر از سیمین» به عنوان نماینده ایران در مراسم اسکار اعزام شد. این درحالی است که مالکان و مدیران اسکار دشمنان سرسخت و بی‌رحم کشور و مردم ایران هستند و اسکار در واقع یکی از بازوهای تبلیغاتی رژیم جنگ طلب حاکم بر ایالات متحده محسوب می‌شود. حاکمیتی که از هیچ ترفندی برای ضربه زدن به ملت ایران کوتاهی نمی‌کند و حتی اگر در توانش باشد حاضر است با انواع تسلیحات کشتار جمعی مردم سرزمین ما را از حق زندگی کردن نیز محروم کند. آن وقت ما نه تنها با شیفتگی به استقبال محفل سینمایی این رژیم می‌رویم که فیلمی را به عنوان نماینده سینمای کشورمان ارسال می‌کنیم که دقیقا در راستای تبلیغات و خواسته‌های آن هاست.

اتفاقی که در جشنواره اخیر فیلم کن نیز افتاد و فیلمی به نمایندگی از ایران به آنجا رفت که درشان کشور ما نبود. شایعه شده بود که قرار است فیلم «خانه پدری» نیز از سینمای ایران به جشنواره ضدایرانی دیگری به نام ونیز حضور یابد که خوشبختانه تکذیب شد. چون این فیلم هم از آثاری است که چهره کشورمان را نزد مخاطب خارجی مخدوش می‌کند.

حال باید پرسید که سینمای ایران با کدام فیلم‌ها قصد مقابله با هالیوود را دارد؟ اگر فیلم مناسبی برای حضور در مجامع جهانی نداریم -که البته تعداد انگشت شماری هست- لااقل‌ای کاش از حضور فیلم‌های سیاه نما و تخریب کننده چهره ایران در عرصه بین المللی جلوگیری می‌شد.