روز نهم ذی‌الحجه؛
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو» - زینب صارم؛ ماه ذی‌الحجه برای مسلمانان متبادرکننده موسم حج و مواقف مختلف آن از جمله عرفات، مشعر، منی و رمی جمرات است، اما می‌توان با اندکی توجه دانست که ایام ذی الحجه برای شیعیان معنایی فراتر از حج و ترویه و عرفات دارد؛ طواف گرد خانه خدا، روز ترویه و عرفه هر ساله برای شیعیان یادآور خطبه امام حسین (ع) در ایام حج و خروج ایشان از مکه و شهادت مسلم، سفیر امام حسین (ع) در کوفه است.
نمادهای حج در هم آمیختگی عمیقی با شروع قیام عاشورا دارد؛ چنان چه پس از ذی الحجه، محرم و دو ماه اقامه عزا برای فرزند رسول خدا آغاز می‌شود.
شاید به نظر برخی این درهم تنیدگی اعمال حج و آغاز حرکت امام حسین (ع) فقط از جنبه زمانی و تاریخی باشد، اما با مطالعه منابع دینی می‌توان دانست که ارتباط بین حج و قیام عاشورا تنها یک حادثه تاریخی نیست، بلکه در میان این دو امر ارتباط معناداری نهفته است.
به عنوان نمونه می‌توان به روز عرفه، نهم ذی الحجه اشاره کرد؛ نهم ذی الحجه از دو جنبه محل توجه است:
چیستی و ماهیت روز عرفه
اول: در احادیث از چیستی و ماهیت روز عرفه به عنوان روز رحمت و مغفرت فراگیر خداوند یاد شده است تا آن جا که امام سجاد (ع) درباره روز عرفه می‌فرمایند: «بار خدایا، امروز روز عرفه است. روزى است که آن را شریف و گرامى داشتهاى و تعظیم و تجلیل کردهاى. در این روز رحمت خود پراکندهاى و بر مردمان به عفو خود منت نهادهاى و عطاى خود در حق ایشان افزودهاى و بر بندگانت تفضل فرمودهاى.» (1)
همچنین در شأن و عظمت روز عرفه همین کافی است که در روایات اهل بیت جزو چهار روز برگزیده از سوی خداوند متعال است: «خداوند از روزها چهار روز را برگزید: روز جمعه و روز ترویه (روز هشتم ذى الحجه) و روز عرفه و روز قربان.» (2)
روز عرفه، زمان دعا و درخواست از خداوند متعال معرفی شده است؛ تا آن جا که امام محمد باقر (ع) از روزه گرفتن در این روز اجتناب می‌کردند و می‌فرمودند: «روز عرفه، روز دعا و سوال و حاجت از خداست، مىترسم به واسطه روزه ضعف بر من عارض شده و از دعا بازبمانم، لذا از روزهاش کراهت دارم و نیز بیم دارم که عرفه روز عید قربان بوده که روز روزه دار بودن نیست.» (3)
از کثرت احادیث در شأن روز عرفه و گسترش رحمت خداوندی تا آن جا که شامل کودکان در رحم مادر نیز می‌شود (4)، می‌توان دانست روز عرفه از جهت زمانی دارای اهمیت و ارزش خاصی است.
مکان دعای عرفه کجا باشد؟
دومین جهت، توجه و اهمیت به عرفه از جنبه مکانی یا موقف است. چنان چه امام صادق (ع) درباره موقف عرفه چنین دعا می‌کنند: «اللّهمّ ارحم موقفی؛ خدایا موقف مرا مشمول رحمت خود قرار ده» (5)
به دیگر معنا محلی که فرد در روز عرفه به دعا و راز و نیاز با پروردگارش می‌پردازد نیز نه تنها در استجابت دعا مؤثر است، بلکه بیانگر ارزش ذاتی آن مکان می باشد.
مکان عبادت به نحو اولی در روز عرفه یا باید صحرای عرفات باشد یا سرزمین کربلا، مرقد و زیارتگاه ابا عبداله الحسین (ع)، اما بین صحرای عرفات و زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه به اعتقاد شیعه زیارت خامس آل عبا هزاران برابر باارزش‌تر است. احادیث اهل بیت به کرات و وسعت بسیاری مؤید این موضوع است.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «خداوند عزّ و جلّ در عصر روز عرفه نخست نظر شفقت و مرحمت خویش را بر زیارتکنندگان قبر حسین بن علىّ علیهما السّلام افکند (و عبادتشان بپذیرد و دعایشان مستجاب فرماید و حاجاتشان برآورد) راوى گوید: عرض کردم پیش از آن که نظر شفقت و مهر به اهل موقف افکند؟ (یعنى آنان که در عرفات مشغول اعمال حجند) فرمود: آرى، گفتم: این چگونه است و چرا آنها را بر اینان مقدم می‌دارد؟ فرمود: زیرا در اهل موقف و عرفات مردمان ناپاک‌زاده هستند، ولى در زائران حسین علیه السلام ناپاک‌زاده نیست.» (6)
همچنین امام صادق (ع) در حدیثی دیگر فرموده‌اند: «هر کس مرقد امام حسین را روز عرفه زیارت کند، خداوند براى او پاداش یک میلیون حج در رکاب قائم آل محمد و یک میلیون عمره همراه رسول خدا (ص) و آزاد کردن یک میلیون برده و بخشیدن بار یک میلیون اسب در راه خدا را مىنویسد و او را بنده صدیق خود مىنامد و مىگوید به وعده من ایمان آورد و فرشتگان هم مىگویند فلان کس صدیق است و خداوند او را از فراز عرش خویش پاک فرموده است و در زمین هم کروب نامیده مىشود.» (7)
وهابیون به دیدگاه شیعه اعتراض می‌کنند
وهابیون به دیدگاه شیعه در قبال ثواب زیارتی امام حسین (ع) در روز عرفه اشکال وارد کرده و این گونه تبیین می‌کنند که این گونه ارزش گذاری ها در قبال زیارت خانه خدا صحیح نیست؛ چرا که این رفتار شیعیان سبب کم شدن توجه مسلمین از خانه خدا خواهد شد.
در جواب وهابیون پاسخ‌های بسیار متعدد و متقنی داده شده است که علاقه‌مندان می‌توانند به کتب و سایت‌های مربوطه مراجعه کنند، اما جدا از پاسخ‌های متعددی که این سوال دارد، می‌توان به این اعتراض وهابیون این گونه پاسخ داد که حکمت این ارزش گذاری از دید شما با مغالطه بیان شده است؛ چرا که شیعیان خود به حج واجب و عمره اهتمام دارند و قصد کمرنگ کردن زیارت خانه خدا را ندارند و آن را جزو واجبات و فروع دین بر می‌شمارند، اما می‌توان یکی از حکمت‌های خداوندی در زمینه ثواب و اجر عظیم برای زائران امام حسین (ع) در روز عرفه را همین موضوع دانست که خداوند به وسیله فرستادگان خویش سعی داشته است تا مردم و مسلمانان را متوجه حقیقت بزرگ‌تر و سرنوشت‌سازتری کند؛ وجود اعمال حج بدون ولایت و دوست داشتن اهل بیت به مانند چرخیدن دور سنگی بیش نیست و بیشتر شبیه رفتار بت پرستانه عرب جاهلی است.
در حقیقت خداوند با تعیین ثواب هزاران عمره و حج برای زائر امام حسین (ع) به مردم بیان داشته که راه شناخت من، راه دوستی من و پرستش من، از کربلا می‌گذرد؛ در حقیقت وهابیون متوجه این حقیقت بزرگ شده‌اند که توجه به افکار و رفتار ائمه (ع) بسیاری از منافع آنان را تحت الشعاع قرار داده است و به همین سبب سعی در تخطئه زیارت و حب مردم به فرزندان آل علی (ع) دارند.
آن چه اکنون مهم است، آن است که شیعیان هر سال در روز عرفه صدای «یا لثارات الحسین» را در فرای تاریخ پاسخ می‌دهند و بیعتی دوباره با آرمان‌ها و اهداف نهضت عاشورا می‌بندد.
پی‌نوشت:
1- الصحیفة السجادیة؛ ترجمه آیتى، نیایش چهل و هفتم
2- الخصال؛ ترجمه جعفرى، ج1، 329
3- علل الشرائع؛ ترجمه ذهنى تهرانى، ج2، 251
4- من لا یحضره الفقیه؛ ترجمه غفارى، على اکبر و محمد جواد و بلاغى، صدر ج3، 40
5- من لا یحضره الفقیه؛ ترجمه غفارى، على اکبر و محمد جواد و بلاغى، صدر ج3، 447
6- ثواب الأعمال؛ ترجمه غفارى، ص: 204
7- روضة الواعظین؛ ترجمه مهدوى دامغانى، ص: 320
تعداد نظرات: ۱
احساني
۲۲:۰۶ - ۱۳۹۱/۰۸/۱۱
پاسخ
لعنه الله علي القوم الظالمين
ارسال نظرات