«ثریا»؛ از طرح چالش‌های فناوری تا بررسی مشکلات آموزشی

گروه علمی«خبرگزاری دانشجو»؛  برنامه علمی ثریا که  هر چهارشنبه شب در ساعت 23 به مدت 90 دقیقه از شبکه اول سیما پخش می شود؛ از جمله برنامه های موفق صداوسیما در حوزه علم و فناوری است که توانسته است با وجود پخش آن در ساعت نامناسب به لحاظ محتوایی رضایت مخاطبان را جلب کند.

 
«ثریا» با شعار «دیده بانی برای پیشرفت ایران» و با رویکرد انتقادی و البته امیدآفرین، با نگاه به مسائل مثبت و منفی حوزه علم و فناوری کشور تهیه می شود تا بتواند مسائل را مطرح کرده و با دعوت از مسئولان این حوزه و کارشناسان متخصص راهکارهایی را برای رفع آن ارائه دهد.
 
بینندگان برنامه در هر قسمت با مسائلی از حوزه‌های علم و فناوری آشنا می‌شوند و کارشناسان برنامه همراه با مهمانان به واکاوی ریشه‌های مسائل می‌پردازند.

در برنامه «ثریا» سعی شد به فناوری های عامه پسند نظیر حوزه آسفالت که هزینه های گزافی صرف آن می شود و با وجود این همه فناوری هنوز رضایت مردم در این حوزه فراهم نشده، پرداخته شود. 

ثریا در قسمت اول در روز 11  اسفند سال گذشته، دستاورهای فضایی کشور را مورد بررسی قرار داد.

در این برنامه دکتر فاضلی، رئیس سازمان فضایی کشور در رابطه با دستاوردهای فضایی کشور صحبت کرد و کلیپ هایی در رابطه با کاوشگرها، موجود زنده در فضا و پرتاب ماهواره رصد پخش شد.

در برنامه  دوم نیز محمودزاده، معاون وزیر دفاع و پشتیبانی و ابراهیمی، رئیس پژوهشکده هوافضا با حضور در این برنامه مشکلات حوزه فضایی کشور را مورد بررسی قرار دادند.
 

در این برنامه کلیپ هایی در رابطه با حضور میمون ها در کاوشگرهای فضایی، رسانه ها، از فوتبال تا پرتاب ماهواره، کلیپ ماهواره آتست و کلیپ ماهواره فجر پخش شد.
 

در برنامه سوم ثریا موضوع چالش های حوزه آسفالت کشور با حضور مهمانانی از وزارت راه و شهرسازی و شهرداری بررسی شد و کلیپ هایی در رابطه با کیفیت آسفالت در کشور پخش گردید.
 

برنامه چهارم ثریا به عنوان اولین برنامه ثریا در سال 91 به موضوع فناوری هسته ای پرداخت.

در برنامه چهارم «ثریا» مهمانان ویژه ای حضور داشتند. دکتر فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی، همسر شهید احمدی روشن و همسر شهید رضایی نژاد به همراه دخترشان آرمیتا مهمان برنامه بودند.
 

برنامه پنجم و ششم به بررسی مشکلات کشور در حوزه تجهیزات پزشکی پرداخت.

مهمان برنامه پنجم مدیر کل اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت بود که به سوالاتی درباره چرایی واردات زیاد تجهیزات پزشکی به کشور و عدم حمایت از تولیدکنندگان داخلی پاسخ داد. در این برنامه چندین مستند و یک انیمیشن نیز پخش شد.
 

مهمان برنامه ششم نیز شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی بود که با تشریح کاستی هایی که در زمینه حمایت از تولید تجهیزات پزشکی در داخل صورت گرفته، قول پیگیری این موضوع را در دستور کار کمیسیون بهداشت مجلس داد.
 

در برنامه های هفتم و هشتم ثریا نیز مشکلات کشاورزی کشور مورد بررسی قرار گرفت.
 

مهمانان این برنامه قدیمی مدیر کل دفتر حمایت آموزش عالی وزارت علوم، فلسفی، معاون تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی وزارت جهاد کشاورز ی و پورهمت، معاون وزیر جهاد کشاورزی بودند.

در این برنامه گزراش های جدیدی از دانشجویان دانشگاه آزاد، نمونه ای موفق از تعامل کشاورزان و دانشگاه و انیمیشن «مثنوی کشاورزی» پخش شد.
 

برنامه نهم و دهم ثریا به بررسی مشکلات کشور در حوزه نساجی پرداخت.

میهمان این برنامه ثریا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و رئیس کمیسیون اصل 44 مجلس بود و پخش مستند «خوب، بد، زشت» از وضعیت نساجی مازندران و انیمیشن «روزی روزگاری نساجی» از قسمت های این برنامه بود.
 

مهمان تلفنی برنامه نیز آیت الله معلمی، عضو مجلس خبرگان رهبری بود که درباره مشکلات و مسائل نساجی بوشهر مواردی را طرح کرد.
 

همچنین در برنامه دهم اسلام پناه، مدیر کل دفتر نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت و نخعی از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مهمان برنامه بودند.
 

چادر مشکی و دلایل عدم توجه به این محصول استراتژیک در کشور و قاچاق این کالا در حجم انبوه سوالاتی بود که در این برنامه به آنها پاسخ داده شد.
 

ثریا و طرح مشکلات آموزشی کشور

برنامه یازدهم و دوازدهم ثریا به موضوعات آموزشی پرداخت و بررسی مشکلات اساتید دانشگاه ها در این برنامه مطرح شد.
 

رضا روستاآزاد، رئیس دانشگاه شریف در این برنامه به سوالات پیرامون کیفیت تدریس اساتید دانشگاه پاسخ داد و کبکانیان، عضو شورای انقلاب فرهنگی مهمان تلفنی برنامه بود.

در برنامه دوازدهم نیز نادری منش، معاون آموزشی وزارت علوم به این سوال پاسخ داد که چرا دانشجویی را تربیت می کنیم که به دانش وی در جامعه نیاز نداریم و چرا رشته های دانشگاهی موجود متناسب با نیاز جامعه نیست.
 

سیزدهمین قسمت برنامه «ثریا به مسئله ضعف ارتباط صنعت و دانشگاه در کشور پرداخت.

 سالار آملی، معاون امور بین الملل و انتقال فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری به عنوان مهمان حضوری در این برنامه، مسئله ضعف ارتباط صنعت و دانشگاه را بررسی کرد و قمصری، معاون آموزشی دانشگاه تهران به عنوان مهمان تلفنی در رابطه با راه‌اندازی دانشگاه شماره 2 توضیحاتی را ارائه داد.
 

 برنامه تلویزیونی ثریا  در چهاردهمین قسمت خود پرونده یکی از مهمترین پروژه های پتروشیمی کشور را با سفر به 8 استان کشور را باز کرد و مشخص شد که با وجود هزینه 10 هزار میلیارد تومانی برای اجرای این طرح و بعد از 10 سال از تصویب طرح در سال 81 برخی واحدهایی که قرار بر احداث آنها بوده پیشرفتی در حد یک تا 15 درصد داشته اند و از 13 مجتمع تصویب شده تنها 3 مجتمع پتروشیمی قابلیت بهره برداری را دارند.
 

در این برنامه با اعلام اینکه بزرگترین خط لوله انتقال گاز اتیلن در دنیا با فاصله زیاد از دومین کشور یعنی کانادا به ایران تعلق دارد گفته شد که برخلاف تصور نه تنها این موضوع مزیتی برای کشور محسوب نمی شود بلکه به دلایل مهمی انجام این پروژه اشتباه و غیرکارشناسی بوده است.
 

پانزدهمین قسمت از برنامه تلویزیونی ثریا نیز با موضوع خام فروشی در صنعت پتروشیمی و عدم توجه به صنایع خرد و محصولات جزء پتروشیمی به روی آنتن رفت.

در این برنامه اعلام شد که با وجود افزایش چندین برابری تولید در صنعت پتروشیمی از حدود 5 میلیون تن در سال 83 به حدود 19 میلیون تن در سال 90 هنوز این تولیدات در سطح محصولات خام است و با فرآوری پایینی به سایر کشور ها صادر می شود که برخی از همین کشورها با فرآوری بالا در این محصولات، همان ها را با چندین برابر قیمت به خود ما می فروشند همچنین مجری برنامه با ارائه آمارها و نمودارهایی نشان داد که حجم واردات مصنوعات پلاستیکی به عنوان یکی از محصولات صنایع پتروشیمی نشان می دهد که ما رشد فراوانی در واردات به خصوص از کشور چین و امارات داشته ایم.
 

برنامه تلویزیونی ثریا در شانزدهمین قسمت با موضوع وضعیت سرویس های اینترنتی از جمله ایمیل و جستجو گرهای داخلی به روی آنتن رفت.

در این برنامه با بیان مشکلات مختلف امنیتی فرهنگی و اقتصادی که کشورها در استفاده از ایمیل ها و جستجوگرهای چند شرکت معروف آمریکایی با آن روبرو هستند این پرسش مطرح شد که بر خلاف خیلی از کشورهایی که به سمت ایمیل های ملی و موتور جستجوی ملی رفته اند چرا در کشور ما که حساسیت بیشتری را هم در این خصوص باید داشته باشد هنوز گام مهم و موفقی در این زمینه برداشته نشده است؟
 

برنامه هفدهم نیز بررسی فناوری اطلاعات را ادامه داد.

ثریا در این برنامه با حضور دو مسئول در حوزه فناوری اطلاعات و فضای مجازی یعنی سردار غلامرضا جلالی، مسئول قرارگاه دفاع سایبری و سازمان پدافند غیر عامل و علیرضا شاهمیرزایی عضو شورای عالی فضای مجازی خبرهای جدیدی را در اختیار مردم قرار داد.
 

این برنامه در قسمت های هجدهم و نوزدهم نیز به بررسی مشکلات صنعت نفت کشور پرداخت.

در برنامه هجدهم با ارائه درآمدهای شرکت های بزرگ نفتی جهان اعلام شد درآمد نفتی ایران در سال 2009، هشتاد میلیارد دلار بوده که بسیار کمتر از شرکت های بزرگ بین المللی است و علت اصلی این مسئله نیز خام فروشی است در حالی که در کشورها و شرکت هایی که روی دانش فنی این حوزه سرمایه گذاری کرده اند چندین برابر ایران درآمد داشته اند.

مجری ثریا بر اساس این اطلاعات نتیجه گیری کرد که غفلت از سرمایه گذاری روی دانش فنی در 6 دهه گذشته(اگر چه در سال های اخیر قدم هایی در این زمینه برداشت شده است) باعث شده است که همچنان در صنعت نفت و گاز به ویژه از ابعاد تولید فنی به نوعی وابسته به خارج باشیم.
 

نوزدهمین برنامه ثریا به بحث چالشی میزان ملی شدن واقعی صنعت نفت در بعد تجهیزات اختصاص داشت.

چندسوال اساسی در این برنامه بیش از دو ساعته مطرح شد که میهمانان سعی کردند به آنها پاسخ دهند: چرا بعضی تجهیزاتی که در داخل، توان تولیدشان وجود دارد همچنان از خارج خریداری می شود وانگیزه تولید کنندگان داخلی را کم می کند؟ چرا با وجود موجود بودن دکل های مورد نیاز حفاری در صنعت نفت همچنان از شرکت های خارجی در بحث حفاری استفاده می شود؟ چرا با وجود هزینه زیاد در بحث پژوهش و فناوری در صنعت نفت در 60 سال گذشته هنوز اکثر لایسنس های مورد نیاز این صنعت را از خارج وارد می کنیم؟
 

اخرین برنامه سری اول ثریا نیز به مشکلات مخترعان پرداخت.

ثریا در بیستمین قسمت با سوال مهمترین مانع تجاری شدن اختراعات به سراغ  روند رو به رشد اختراعات در کشور رفت تا با بررسی دقیق این روند مشکلات پیش روی مخترعین جوان کشور را نیز مورد واکاوی و جستجو قرار دهد.
 

در این برنامه اعلام شد که از  سال 1310 تا الان 75000 اختراع در کشور ثبت شده است که حدود نصف این اختراعات مربوط به چهار، پنج سال اخیر و 10 درصد آنها ثبت شده توسط خارجی ها است.  روند ثبت اختراع  در اداره مالکیت صنعتی که تازه چند ماهی است الکترونیکی شده و البته هنوز هم نیاز به حضور در پیچ و خم های اداری دارد و نیز کم اعتباری گواهی های ثبت اختراع صادر شده توسط این سازمان در موضوع تجاری شدن اختراعات از دیگر انتقادات مطرح شده در برنامه ثریا بود.
 

برنامه ثریا از 29 شهریور و پس از پخش بیستمین قسمت به دلایلی به روی آنتن نرفت و به گفته دست اندرکاران این برنامه، قرار است به زودی سری دوم این برنامه با ادامه روند بررسی چالش های حوزه فناوری کشور از شبکه یک سیما پخش شود.

 
گزارش ها و مستندهای برنامه و همچنین اخبار مرتبط با ثریا و موضوعات آن در پایگاه اطلاع رسانی برنامه «ثریا» به آدرس sorayatv.ir موجود است.