به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، محمدجواد محمدزاده، معاون امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز در مراسم افتتاحیه نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها، به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل این سخنرانی به شرح زیر است:
نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها، نقطع عزیمتی دیگر برای درک متقابل جامعه و رسانه از یکدیگر است.
در عصر ارتباطات نقش ممتاز رسانه ها در اطلاع رسانی و آگاهی بخشی بر کسی پوشیده نیست.
مطبوعات با بازتاب اخبار و رویدادها حافظ ارزش های دینی و ملی و انسانی هستند و اهالی مطبوعات، رهبری و هدایت این کشتی عظیم را برای رسیدن به ساحل عدالت و پیشرفت به عهده دارند. جایگاه مطبوعات ایران اسلامی در عصر فرصت ها و تهدیدهای نظام سلطه، جایگاهی چشمگیردر آگاهی بخشی و تقویت بنیه های فرهنگ ایرانی اسلامی و مواجهه با فرهنگ های بیگانه است.
مطبوعاتی که بر پایه دانش و ارزش بنیان نهاده شده است، مطبوعاتی است که علاوه برآگاهی بخشی،حفظ ارزش های اسلامی و تقویت ملی؛ نقشی کم نظیر در رویارویی با تهاجم رسانه های کم فروغ، پر دروغ و تفرقه افکن دارد. در عصری که بنگاه های دروغ پراکنی بر آنند تا ملت ها را از هویت خویش دور کنند، برما است که با چشمانی باز و بیدار، زمینه های رشد کیفی رسانه ها را فراهم کنیم.
آمار و ارقام موجود گواه بر رشد کمی مطبوعات طی چند دهه اخیر در ایران است. گرچه همچنان بر این باوریم که شمارگان مطبوعات متناسب با جمعیت و نیاز کشور نیست اما باید تلاش کرد تا بیش از پیش راه های توسعه کیفی مطبوعات را برای کسب اعتبار و نفوذ بیشتر در عرصه داخلی و بین المللی بگشاییم. در دو سال گذشته جهت گیری برنامه های معاونت مطبوعاتی بر اساس سیاست کیفی سازی مطبوعات و خبرگزاری ها بنیاد نهاده شد به طوری که از سیطره سیاست زدگی بر رسانه ها کاسته و با ارتقای شاخص های کیفی زمینه اثرگذاری حرفه ای و ارتقای فرهنگ عمومی فراهم شود.
تشکیل اتحادیه جهان اسلام از جمله اقدامات بین المللی در جهت کیفی سازی مطبوعات بود که در صورت تحقق اهداف آن همدلی و همنوایی رسانه هایی که در قول، فعل و هدف یگانه اند رقم خواهد خورد.
برای توسعه کیفی رسانه های داخلی در وحله نخست برنامه هدفمندی یارانه مطبوعات و اصلاح نظام یارانه ای تدوین شد و با شفاف سازی شاخص های رتبه بندی مطبوعات و تعیین ضرایب حمایتی بر مبنای شاخص های کمی به میزان 70 درصد و شاخص های کیفی به میزان 30 درصد، بخش عمده ای ازاین برنامه تحقق یافت.
باهمین نگاه سامانه اینترنتی اشتراک مطبوعات تاسیس شد تا با اعطای تخفیف 50 درصدی به مشترکان ماهنامه ها، دوماهنامه ها و فصلنامه ها از محل 10 درصد اعتبار یارانه مطبوعات، راه جدیدی در حمایت از رسانه مکتوب گشوده شود.
همچنین برای ارتقاء توانمندی های حرفه ای اصحاب رسانه سرای روزنامه نگاران ایران و شعبه های استانی آن بنیاد نهاده شد که در این سرا زمینه ارتباط و زمینه تعامل خانواده بزرگ رسانه به ویژه تشکل ها به یکدیگر وصل شده اند.
امروز به حول و قوه الهی صدور پروانه بخش عمده ای از نشریات به روز شده است با این رویکرد همه استان های کشور داراری روزناشده اند و می توانند هر روز اخبار و رویدادهای استان خود را بازتاب دهند.
صدور مجوز نشریات تخصصی و دانشگاهی حداکثر در سه ماه انجام می شود که به نوبه خود زمینه مناسبی برای تحقق اهداف چشم انداز ایران 1404 جنبش نرم افزاری و تولید علم است.
از دیگر اقدامات در بهسازی کیفی مطبوعات تجدید ساختار جشنواره مطبوعات و خبرگزاری ها بود رویکرد جشنواره به منظور کشف ظرفیت های واقعی روزنامه نگاری از ارزیابی های مقطعی به ارزیابی فرایندی تغییر یافت قالب های جدیدی توام با افزایش جایزه ها به جشنوارافزوده و بابرگزاری جشنواره فصلی مطبوعات گامی نو برای رسیدن به اهداف پیش گفته برداشته شد.
همچنین دغدغه اشاعه سبک زندگی ایرانی اسلامی که رهبر معظم انقلاب اسلامی که بارها از سر حکمت و دور اندیشی بر آن تاکید فرموده اند؛ ما را بر آن داشت تا نمایشگاهی با عنوان نمایشگاه مطبوعات خانوادگی برپاداریم و ضمن اعادیه حیثیت از این گروه از نشریات ظرفیت بسیاری از آنان را که به ناروا «به زرد بودن متهم اند» بشناسیم و از این ظرفیت برای رشد دانش و فرهنگ عمومی جامعه بهره جوییم.
امروز هر روزنامه نگار صاحب تجربه که می خواهد به خانواده نجیب و فهیم رسانه بپیوندد می تواند در کمترین زمان ممکن تقاضای صدور پروانه کند و این مهم با راه اندازی سامانه الکترونیکی صدور مجوزهامحقق شده است.
برای تعریف حرفه خبرنگاری، آیین نامه کار حرفه ای خبرنگاران تدوین شد که در آن مشاغل حوزه خبر تعریف شده است.
ما در گذشته تعریف جامع و مانعی ازخبرنگار نداشتیم و تعاریف موجود نیز از سوی دستگاهای بیمه گر مورد قبول واقع نمی شد. گام مهمی که در این میان برداشته شد تعریف تک تک مشاغل حوزه خبر، رسانه و روزنامه نگاری بود.
در زمینه معضل دوم نیز آمار درستی از تعداد خبرنگاران در دست نبود که این هم به نوبه خود مشکلاتی را به وجود آورده بود.
برای حل این مشکل سامانه سمان تعریف و طی یک فراخوان از همه افرادی که در حوزه خبر کار می کنند دعوت شد تا آثار خود اعم از عکس، گزارش و خبر را در این سامانه ثبت کنند و این سامانه پس از یکسال کار، اینک با رفع اشکالات به مرجعی مطمئن برای این مهم تبدیل شده است.
دیگر آنکه در حوزه خبرنگاران آزاد پیشنهاد بهره مندی آنان از مزایای مشاغل سخت و زیان آور به تصویب رسید تا این گروه از همکاران رسانه ای نیز از این حیث در زمره دیگر خبرنگاران قرار گیرند.
همچنین از طریق امضا تفاهم نامه با نهاد کتابخانه های عمومی به منظور خرید مطبوعات تخصصی برای کتابخانه های عمومی و دانشگاهی به شکل غیر مستقیم از ناشران این نشریات حمایت کرده و زمینه های توسعه خدمات رسانه ای برای اعضای کتابخانه های عمومی و دانشگاهی به طور عام و خبرنگاران به طور خاص فراهم شده است.
در کنار این اقدامات نخستین جشنواره پیش نگاران مطبوعات با تقدیر از چهره های برتر روزنامه نگاری کشور برگزار شد با این امید که با این اقدام گامی دیگر در مسیر رشد و توسعه کیفی مطبوعات برداشته شود.
همچنین برگزاری چهارمین سمینار مسائل و چالش های مطبوعات پس از وقفه ای هفت ساله فرصتی فراهم کرد تا راهبردهای این حوزه باز اندیشی شده و با همت استادان حوزه و دانشگاه، ادبیات علمی روزآمد و متناسب باافق های پیش رو تولید شود.
انتشار بیش از 50 عنوان کتاب در حوزه دانش ارتباطات و روزنامه نگاری و برگزاری چهار دوره تربیت مدرس روزنامه نگاری برای روزنامه نگاران شاخص سراسر کشور نیز با همین انگیزه سامان یافت.
علاوه بر این انتشار سلسله کتاب های مطبوعات ایران گامی دیگر در جهت شناخت آثار روزنامه نگاران کشور به عنوان گونه ای ماندگار از فرهنگ مکتوب ایرانی اسلامی بود که امیدواریم به توسعه کیفی و افزایش تولیدات اختصاصی در مطبوعات و نیز تقویت بنیه قلمی روزنامه نگاران جوان به تاسی از پیشگامان و پیشکسوتان یاری رساند. میراث معنوی مطبوعات ایران با قدمتی بیش از 150 سال شایسته برخورداری از موزه ای تخصصی برای صیانت از این گنجینه گرانسنگ و معرفی آن به نسل های آینده است.
هم اکنون مقدمات تاسیس این موزه به پایان رسیده و در آینده نزدیک شاهد گشایش آن خواهیم بود.
همزمان با تمهید این نهاد نوپا و نوظهور، طرح تالیف دو دانشنامه بزرگ مطبوعا جهان اسلام و دانشنامه مطبوعات ایران به اهتمام استادان ارتباطات و روزنامه نگاری تدوین یافته و نگارش آنها از مدتی پیش آغاز شده است.
در حوزه اقدمات حمایتی با توجه به نوسانات قیمت کاغذ و چالش های ناشی از آن، علاوه بر افزایش نوبت های پرداخت یارانه نقدی باعنوان «یارانه میاننوبهای»، طرح توزیع کاغذ یارانه ای در بین روزنامه ها به بهایی 20 درصد ارزانتر از قیمت بازار به اجرا در آمد که امید می رود این روند در جهت تنظیم و ثبات بازار کاغذ تدوام یابد. مقارن با این اقدامات تعرفه واردات کاغذ حذف شد و در حوزه توزیع آگهی علاوه بر لغو انحصار آگهی های دولتی، افزایش سه برابری تعرفه پس از 8 سال رنگ تحقق به خود گرفت.
همچنین در حوزه معافیت مالیاتی مطبوعات، طی توافقی با سازمان امور مالیاتی مقرر شد بخشنامه ای با مضمون معافیت مطلق درآمد حاصل از آگهی های مطبوعاتی از مالیات به تمامی دوایر این سازمان ابلاغ و در وهله بعد یک «سرممیزی واحد» به منظور وحدت رویه و اجرای دقیق تر بند (ل) ماده 139 قانون مالیات های مستقیم در این سازمان تشکیل شود.
در این دوره از فعالیت معاونت مطبوعاتی و اطلاع رسانی با این تلقی که تنوع و تعدد رسانه ها به تناسب آمایش فرهنگی، مقدمه رشد و توسعه کیفی آنها است؛ پروانه فعالیت 14 خبرگزاری جدید صادر شد و به موازات آن مقررات جدیدی برای ساماندهی این گونه رسانه ای و پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی به تصویب رسید.
به طور کلی در قریب به دو سال گذشته ایجاد وفاق عمومی در بین اصحاب رسانه و گسترش سطح مبادلات و مناسبات مدیران رسانه و خبرنگاران در سطوح بین المللی را می بایست دو محور اصلی برشمرد که ذیل راهبرد توسعه کیفی بر آن پای فشرده و اصرار ورزیده ایم. نمایشگاه پیش رو شاهدی برای همدلی و همسخنی با رسانه های کشور و تلاش مشترک و تفاهم آمیز برای دستیابی به اهداف یاد شده است.
شعار این نمایشگاه «رسانه، کلام صادقانه و نگاه منصفانه» گویای دغدغه همگانی ما در شرایطی است که ایران اسلامی بیش از پیش به وحدت، همبستگی و همگرایی نیاز دارد.
در این نمایشگاه دو هزار و 380 رسانه در 830 غرفه از داخل کشور و نیز رسانه های جهان با 80 خبرنگار خارجی حضور یافته اند. همچنین روزنامه نگارانی از جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای اسلامی برای شرکت در دومین اجلاس اتحادیه مطبوعات جهان اسلام در 9 آبان ماه حاضر خواهند شد.
در نمایشگاه نوزدهم از برخی تجارب سال گذشته همچون برپایی تالار شهدای رسانه، سرای روزنامه نگاران ایران و نشست های تخصصی دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها استفاده شد و کتاب های همچون کتاب جامع مطبوعات ایران، کارنامه مطبوعات، جلد دوم کتاب تیتر یک، راهنمای مطبوعات کودک و نیزسه اثر تازه از سلسله کتاب های مطبوعات ایران زیور طبع یافته است.
عرضه بن خرید مطبوعات با اعتبار 500 میلیون تومان در نمایشگاه امسال نیزپیش بینی شده است. در عین حال از نوآورهای نمایشگاه امسال می توان به برپایی غرفه ستاد پیامبر اعظم (ص)، نمایشگاه عکس و گرافیک با عنوان «نگارستان مطبوعات»، ایجاد بخش عکاسی شهروندی با عنوان «از نگاه شما»، نمایشگاه عکس «اجلاس غیر متعهدها از نمای نزدیک»، کلینیک چاپ، موزه مطبوعات، ساخت کره جغرافیایی و اطلس های مطبوعات داخلی و خارجی، دکه های پنجگانه موضوعی و تخصصی مطبوعات، فیلم مستند شمارگان و دهها فعالیت جنبی دیگر یاد کرد.
آنچه مسلم است نمایشگاه نوزدهم آیینه امروز و پنجره گشوده به فردای رسانه های ما است. امروز و از این پس برای رسیدن به جایگاه رفیع و استواررسانه نیاز به همدلی و یگانگی اصحاب رسانه، دولت و مردم داریم. بایگانگی و یکدلی است که می توانیم در برابر رسانه های زور، زر و تزویر بیگانگان، راستی و درستی قول و فعلمان را به اثبات برسانیم.
تحقق این رویکرد نیاز به روزنامه نگاران متعهد و مومنی دارد که علاوه بر تهذیب و اخلاق مداری به علوم و فنون روز مسلط باشند.
ما امروز به رسانه ای می اندیشیم که به دور از سیاستزدگی در آگاهی بخشی به ملت های آزاده و مستقل جهان بکوشد. بسیاری رسانه ها در جهان کنونی یا سیاست زده اند یا تجارت پیشه زیرا قدرت طلبی سیاسی در آنها جای مسوولیت پذیری رسانه ای را گرفته است از اینرو است که قدرت محوری و جناح گرایی افراطی این قبیل رسانه ها مبنای انتقال اطلاعات شده است و تلاش ما باید دوری جستن از این خصیصه های نامبارکی باشد که به رسانه های نظام سلطه تعلق دارد.
تردید نباید روا داشت که وقتی رسانه از مسیر اطلاع رسانی و نقد روش مند به مجرای نگاه تک بعدی و منفعت گرایی جناحی بیافتد اعتماد مخاطبان خود را از دست می دهد و رسانه ای که اعتماد مردم را از دست بدهد رسانه ای همگانی نخواهد بود و هر روز از ارزش کیفی آن کاسته خواهد شد و به عبارتی سلب اعتماد مخاطب به منزله محو کامل استقلال و پایان هویت حرفه ای رسانه است.
آنجا که رسانه استقلال و هویت خود را از دست بدهد جناج های سیاسی بیش از پیش از تریبون آن به مقابله با آن خواهند پرداخت و اصحاب رسانه یکسره ناگزیر به تنظیم موقعیت خود با مناسبات قدرت خواهند شد.
بر این باوریم که اخلاق رسانه ای شعار نیست؛حقیقتی دست یافتنی است که بر پایه ارزش ها و هنجارها شکل می گیرد.
اخلاق حرفه ای رسانه ها با اعتماد سازی بین مخاطبان، ارتقاء فعالیت حرفه ای و نظارت های صنفی و درونی را در گرو خود دارد هرقدر که اعتماد و اعتبار اهالی رسانه بر اساس نظام نامه اخلاق حرفه ای فزونی یابد آنگاه رسانه به سمت اعتلای کیفیت گام بر می دارد.
اخلاق و عدالت رسانه ای بجای سفسطه پرهیاهوی قدرت منطق حقیقت را می پذیرد. بجای نفرت بر دوست داشتن تکیه می کند، بجای دیگری ستیزی به نوع دوستی می اندیشد، بجای تیرگی به روشنی و آگاهی فرامی خواند، بجای برجسته سازی به عینیت گرایی روی می آورد و بجای جنگ و خشونت در پی آرامش است.
صدای اهالی رسانه صدای بلند عدالت و حقیقت است صدایی که برخواسته از دل مردم برای صلح و آزادی است.
رسانه ای که به رسالت خود آگاه است آگاهی بخشی و ورود به عرصه دانایی را مهم می انگارد و منشور رسالت او بر پایه این اصل استوارمی شود.
در جهانی که هر روز رنگ و آهنگ دیگرگونه دارد و زمان شتابان می گذرد رسانه ها ناگزیرند کسانی را برای تولید، تبیین و تفسیر خبر برگزینند که با پیچیدگی های جهان ارتباطات آشنا باشند و با آگاهی و دانش روز افزون در برابر وارونه سازان خبری، تصویری راستین از خبر و رویداد به دست دهد.
با ظهور رسانه های الکترونیکی و توسعه فضای مجازی، رسانه در دنیای امروز پیچیده از فناوری روز و علوم انسانی است یکی از لوازم توسعه کیفی آن است که اصحاب رسانه رسانه های خود را تا مرزهای نهایی دانش روز پیش ببرند و مجموعه علوم انسانی را با نگاهی بومی و اصیل پی بگیرند و به ابتکار،نوآوری و خلاقیت روزافزون بی اندیشند.
برای فتح قله های کیفی همه باید نگاهی همه سو نگر داشته باشیم و افق های روشن پیش رو را با هوشیاری و آگاهی بپیماییم.