میرزایی: ژورنالیسم علم در نمایشگاه مطبوعات مهجور بود

حسین میرزایی در گفت‌وگو با خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، با تحلیل نوزدهمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات گفت: در نمایشگاه بین المللی امسال ژورنالیسم کودکان حضور خیلی پررنگی داشتند و گمان می برم کودکان با حضور در این نمایشگاه می‌توانستند به آنچه که موردنیازشان است برسند ولی احتیاجات سایر قشرها در این نمایشگاه برآورده نشد!
 

وی افزود: واژه بین المللی وجود داشت و کشورهای خارجی نیز حضور داشتند ولی اثری از آن ها نبود؛ اگر قرار است مناسبات بین‌المللی داشته باشیم باید هدف خود را مشخص کنیم؛ زیرا فقط حضور کشورهای خارجی در نمایشگاه کفایت نمی‌کند. 

میرزایی گفت: به نظر می‌آید تنها غرفه جنبش غیرمتعدها، آن هم به لحاظ اینکه برگزار کننده یک واقعه بزرگ بین المللی بود، ماهیت بین المللی داشت.

ژورنالیسم علم در نمایشگاه مطبوعات مهجور بود

این فعال رسانه ای گفت: ژورنالیسم علم در نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات بسیار محجور بود و رسانه‌ها باید پیش از پیش به سراغ این حوزه بروند.

 وی افزود: اگر بیان می‌کنیم نرخ رشد تولید علم ما یازده برابر دنیاست، چرا نباید آثاری از این موضوع را در این نمایشگاه ببینیم تا هر چه بیشتر این پیشرفت برای جوامع نخبگانی و مردم ما ملموس بشود مگر جز این است که دنیا دارد به پیشرفت‌های علمی ما اعتراف می‌کند!؟
 

میرزایی با اشاره به تحلیل‌هایی از فقدان پوشش پیشرفت‌هامان داشت، گفت: رسانه‌ها توان این را ندارند که پیشرفت را بشکافند و پارامترهای آن و تاثیراتی که بر زندگی مردم و وضعیت کشور دارد را بیان کنند، رسانه‌ها برایشان پرداختن به این موضوع در اولویت نیست، حرفه‌ای عمل کردن در نشان دادن پیشرفت را نیاموخته‌ایم.
 

این فعال رسانه ای اظهار داشت: اگر ما قائل به این هستیم که علم باید در خدمت نیاز مردم باشد باید آن را در ابعاد مختلف رسانه‌ها نیز مطرح کنیم. 
 

 وی گفت: رسانه‌ها باید خلاها و نیازهای مردم را مطرح و از مجامع علمی درخواست کنند تا برای این مسائل چاره اندیشی نمایند، تعبیر بهتر آن این است که گاه تبادل نیازها و دستاوردها میان مردم و دانشگاه‌ها، صنایع و نخبگان، باید رسانه باشد.
 

میرزایی افزود: یکی دیگر از بخش‌هایی که از علایق و دغدغه‌های چندساله‌ام هست و دوست داشتم در این نمایشگاه نوآوری‌های پرداختی دوستان را ببینم، بحث سبک زندگی اسلامی است که مقام معظم رهبری آن را مطرح کرده و به آن تاکید بسیار داشتند و از آن به متن و از سایر زوایای پیشرفت به ابزار یاد کردند.
 

این فعال رسانه ای افزود: هنوز مدتی از فضای پررنگ نشان دادن پیشرفت‌های علمی به مردم نگذشته بود که مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر بیان داشتند، اینها همه ابزار است و آنچه موضوعیت دارد، سبک زندگی اسلامی است که می‌بایست درست شود، رسانه‌ای که تا اینجا نتوانسته خوب ایفای نقش کند، چطور می‌تواند به سراغ حوزه‌ای که متن جریان رسیدن به جامعه اسلامی و نهایتا تمدن بین المللی اسلامی است، یعنی سبک زندگی، برود و آن را برای مردم تبیین کند!؟ 

رسانه به دور از سوگیری های جناحی نشان دهنده واقعیت جامعه باشد

وی با اشاره به ماموریت خاص رسانه‌ها گفت: رسالت و ماموریت رسانه، این است که نشان دهنده‌ واقعیت‌ها و حقایق موجود در سطوح مختلف جامعه و به دور از سوگیری‌های جناحی باشد، اگر چه باید ماهیت خود را مبنی بر اینکه جانب حق را دارند یا باطل، مشخص کنند و رویکرد محافظه‌کارانه و توام با کتمان در برابر وقایع پیش نگیرند، این را هم بگویم که این که جانب حق باشند، ورای جناحی گری است.

 میرزایی اظهار داشت: رسانه‌ها باید فضای مردم را با یک نگاه عالمانه و کاملا شفاف به نمایش بگذارند و ضمن اعتمادسازی، به مردم این فرصت را بدهند که اخبار دست اول و تحلیل ها را از رسانه‌ و مطبوعات ملی دنبال کنند.

نابرابری امکانات، مشکل اصلی رسانه هاست

این فعال رسانه ای با اشاره به اینکه مشکل اساسی فضای نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات، نابرابری امکانات بین رسانه‌ها است، گفت: رسانه‌هایی که وابستگی ارگانی دارند در نمایشگاه مطبوعات حضور پررنگ‌تری از رسانه‌های خصوصی داشتند و برخی غرفه‌ها با زر و زیور بسیار حضور پیدا کردند که این شرایط مردم را به سمتی می‌برد که تصور می‌کنند این رسانه‌ها، تریبونی برای جریانی خاص هستند و بالتبع خود موجب می شود که از این رسانه‌ها سلب اعتماد شود.

دانشجو از رسانه، بی طرفی می خواهد

وی گفت: خواسته افرادی که به دنبال حقیقت هستند، خصوصا طیف دانشجو از رسانه‌ها بی‌طرفی است و خواسته بعدی اینکه رسانه‌ها به وضوح بیایند و بازتعریفی از رسالت خودشان بیان دارند تا ما به عنوان مخاطب بدانیم که با چه تیپ رسانه‌ای مواجه هستیم؛ کم نیستند رسانه‌های خارجی که برای تبلیغ فرد، جریان فکری و سیاسی خاص دارند کار می کنند و با علم به این موضوع است که مخاطب را جلب می‌کنند و تحول در شیوه پرداخت به حوزه‌های مختلف و تخصصی شدن رسانه‌ها دو امر مهم برای تحقق این مسائل است.

میرزایی افزود: برخی از رسانه‌ها زمانی که می‌خواهند به حوزه‌ای نظیر ورزش بپردازند، با نگاه کاملا سیاسی و از حیث نقد پرداخت‌های نجومی به بازیکنان فوتبال ورود می‌کنند و اصلا توجه ندارند که هرچند مردم دلشان از این اوضاع پر باشد، باز هم در جلوی درب استادیوم‌ها برای دیدن بازی فوتبال صف می‌کشند، بنابراین این نوع نگاه و شیوه پرداخت، خود دریچه را برای جهت دهی افکار و تاثیرگذاری می بندد.

این فعال رسانه ای گفت: امروز بیش از گذشته می‌بایست نگاه تربیت محور بر رسانه جاری باشد و تعبیری که حضرت امام خمینی(ره) از رسانه تحت عنوان دانشگاه داشتند، مبین همین موضوع است.

وی افزود: برای تربیت نیز بهترین حالت به گفته شهید بزرگوار رجایی است که از جایی شروع بشود که فرد می‌خواهد و بدان جا برسد که خود می‌خواهیم، پس نوع ورود به اخبار و پرونده‌ها و شیوه‌ پرداخت موضوعی اساسی است که می بایست بدان توجه ویژه‌ای شود.

رسانه ها تخصصی شوند

 میرزایی گفت: نکته‌ بعدی تخصصی شدن رسانه‌ است، باید دپارتمان‌های آموزشی برای تربیت نیرو از میان متخصصان هر حوزه برقرار شود، از مشکلاتی که هم اکنون داریم، این است که یک فرد رسانه ای در حوزه علوم انسانی کار  می‌کند، سپس در نشان دادن دستاوردهای حوزه نانوتکنولوژی هم اقدام می کند و از آنجا به سراغ حوزه هسته‌ای می‌رود!

این فعال رسانه ای اظهار داشت: این مسائل، هدف دانشگاه بودن رسانه را محقق نمی‌کند و نتیجه این می‌شود که وجه اشتراک این دسته اخبار، یعنی گرفتن کلیک یا توجه از مخاطبی که به فضای خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها مراجعه کرده است و کلیک مخاطب تبدیل به هدف اول رسانه می‌شود.

وی ادامه داد: زمانی که کلیک هدف اول رسانه‌ها باشد رسانه به رسالتی که دارد، نمی‌رسد.

وظیفه رسانه ها حرکت در راستای تمدن بین‌المللی نوین اسلامی است

میرزایی در ادامه گفت: به تازگی مقام معظم رهبری بحث تمدن بین المللی نوین اسلام را مطرح کردند و در حال حاضر وظیفه رسانه‌ها به خصوص در حوزه‌های اجتماعی این است که در اخبار، یادداشت‌ها و مقالات، برچسب‌های متناسب با تمدن بین‌المللی نوین اسلامی ارائه کنند.

این فعال رسانه ای اظهار داشت: با توجه به اینکه برقراری عدالت اجتماعی وظیفه حاکمیت است و این یکی از دستاوردهای حکومت اسلامی است، از این پس مردم نباید با رویکرد همزادپندارانه، هیجان و از این دست انگیزه‌ها به سراغ اخبار حوادث بروند، با این برچسب که وقتی جرمی کشف و در دستگاه قضا بدان رسیدگی می‌شود، این در راستای حرکت به سمت عدالت اجتماعی است، وگرنه با جوامعی که دم از حقوق مدنی می‌زنند و بدترین برخوردها را با مجرمین می‌کنند، تفاوتی نخواهیم داشت، بنابراین با این نگاه به اصطلاح Timeline باید گام به گام حرکت در راستای تحقق زوایا و اهداف حکومت اسلامی و نهایتا رسیدن و صدور تمدن بین المللی نوین اسلامی را به نمایش بگذاریم.

وی در ادامه گفت: ابزارهای دست‌یابی به اخبار برای مردم باید رسانه‌های داخلی باشند و وقتی شدیدترین اتفاقات در جامعه رخ می‌دهد و مردم آن را در رسانه‌های داخلی نمی‌یابند به رسانه‌های خارجی رجوع می‌کنند.

 میرزایی افزود: رسانه‌های داخلی باید به صورت شفاف به وضعیت اتفاقات جامعه بپردازند؛ زیرا مردم انتظار دارند رسانه داخلی آئینه آنچه که در جامعه اتفاق می‌افتد، باشد.

این فعال رسانه ای گفت: اگر رسانه‌های داخلی پرداخت خوبی به اتفاقات داشته باشند دیگران نمی‌توانند پرداخت منحرفانه داشته باشند، با توجه به اینکه کم کم به انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری نزدیک می‌شویم و بنا به تجربه دور و سال‌های پیشین، می دانیم که دشمن هم امید می بندد به همین وقایع و خبرسازی‌ها و سعی می‌کند از هر اتفاق کوچکی، بزرگترین بهره‌برداری‌ها را صورت دهد، بنابراین خوب است که رسانه خودی اعتمادسازی نماید تا در مواقع حساس که نیاز داریم واقعیت را به مردم نشان دهیم، نگوییم چرا مردم به سراغ فلان خبرگزاری خارجی می‌روند.

وی گفت: البته در ادامه تحول در شیوه‌های پرداخت، در فضای ژورنالیسم سیاسی باید عرض کنم، دو کلیدواژه اسباب دست خیلی‌ها شده است تا دیگران را مجبور به سکوت کنند؛ یکی تکمیل کردن پازل دشمن و دیگری سکوت و تسامح.

میرزایی گفت: اگر کسی بنا به موقعیتش به تبیین موضوعی بپردازد و سعی کند اطلاعات و داده‌هایی برای بهتر تصمیم گرفتن مردم در اختیارشان قرار دهد و جلوی جریان داخلی و خارجی که دارند ضربه می‌زنند را بگیرد، می‌گویند پازل دشمن را تکمیل کرد و اگر سکوت کند، محکوم به تسامح و کوتاه آمدن از گفتمان و آرمان‌های انقلاب خواهد شد، بنابراین باید تدبیری بیاندیشم و پرداخت به مسائل را به صورت عادلانه نشان دهیم؛ زیرا این شرایط در رسانه بسیار مطرح است، چه بسا کار به جایی بیانجامد که همچون اتفاقات پس از انتخابات اخیر، بسیاری از چهره‌ها از بیم اینکه دیگر نتوانند در فضای سیاسی کشور سربرآورند، سکوت اختیار کردند و عده‌ای دیگر جاهایی که می‌بایست سکوت اختیار می‌کردند، زبان به بیان مطالبی گشودند که نتایجش را شما بهتر از بنده می‌دانید.  
 

این فعال رسانه ای افزود: یکی از رسالت‌های رسانه در حیطه‌های مختلف، این است که به کمک شاخص‌ها و ارزش‌ها، افراد و جریان‌های دلسوز و غیردلسوز را تفکیک و مشخص نمایند، این خود کمک بسیاری به این موضوع می‌کند که در فضای غبارآلود کشور، مردم درک کنند و بفهمند که کدام جریان به واقع «لنا» و کدام جریان «علینا» است.

وی گفت:  رسانه از اولویت‌های کشور دارد عقب می‌ماند؛ دو حالت دارد، یا مسائل خیلی سریع پیش می‌آیند و یا اینکه رسانه‌ها خیلی عقب هستند، در هر صورت این رسانه است که باید خودش را برساند، نمی‌شود ساعت زمان را در گاوصندوق‌های خود پنهان کنیم و هر وقت خواستیم آن را به پیش آورده و  به حرکت وادارش کنیم! اگر می‌شد که اول از همه ما خوشحال می‌شدیم، ولی رسانه باید خود برود و اولویت‌ها را به نمایش بگذارد و بدان بپردازد که این ایده‌آل‌ترین حالت است.

میرزایی گفت: با توجه به تحولات اخیر صورت گرفته در «خبرگزاری دانشجو» و ارتباط بیش از پیش این خبرگزاری با فضای دانشگاهی، به نظرم می‌رسد که این خبرگزاری در نقطه عطف قرار گرفته است، نقطه‌ عطفی که اگر درایت به خرج داده شود، می‌تواند آن را در زمره‌ درجه اول‌ها قرار دهد، احساس می‌کنم چنانچه از همین مزیت ارتباط با دانشگاه و تعریف پرونده‌های خبری در حوزه ژورنالیسم علم و البته سایر موارد خبری، استفاده شود، به گونه‌ای که حتی از میان این پرونده‌ها موضوع برای نگارش و تدوین پایان‌نامه‌های دانشگاهی بیرون بیاید، این گذار به صورتی کاملا سازنده روی خواهد داد.

این فعال رسانه ای گفت: به تنها رسانه‌ای که برنامه علمی ثریا را به روز پوشش می‌داد، برنامه‌ای که اگر اغراق نکنم، ثمره تلاش جمعی جوانانی بود که از رویش‌های انقلاب هستند و پس از گذشت سال‌ها و البته با کمک مسئولان سازمان صدا و سیما، برنامه‌ای با این ظرفیت و با این تنوع را به روی آنتن آوردند، «خبرگزاری دانشجو» بود که همین جا می‌بایست از شما تقدیری به نمایندگی از هم دوستان داشته باشم.

حسین میرزایی تحلیلگر و فعال رسانه ای، نظرات خود را در مورد مسائل مختلف در وبلاگ http://hmirzaei.ir/ به ثبت می رساند.