راهکار مقابله با تحریم‌ها، مکانیزم جایگزین است

به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، کریمی عصر دیروز در اولین دوره آموزشی کانون تحلیل و بررسی بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران که در دانشکده توانبخشی این دانشگاه برگزار شد، در نشستی به بررسی و ریشه‌یابی عوامل تحریم‌های اقتصادی و ارائه راهبرد پولی مقابله با آن پرداخت.

وی ضمن اشاره به تاریخچه نظام بانکی و پولی بر مبنای دلار در جهان گفت: آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم و در شرایطی که بسیاری از کشورهای اروپایی آسیب‌های اقتصادی عمیقی را از جنگ دیده بودند، توانست با  استفاده از دلار عملکرد خوبی در زمینه اقتصادی داشته باشد.

کریمی به برگزاری کنفرانسی که تصمیمات آن نقش مهم و اساسی برای اقتصاد آمریکا و جهان به همراه داشت، اشاره کرد و گفت: آمریکا جولای 1944یعنی پس از جنگ جهانی دوم کنفرانس برتون وودز را برگزار کرد که تصمیمات آن ریشه همه تحریم‌ها و اینکه اقتصاد آمریکا یک چهارم اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌دهد، می‌شود.

دانشجوی‬ ‫دکتری علوم اقتصادی‬ ‫و پژوهشگر ‬‫اقتصادی به پیشنهادات سرنوشت ساز آمریکا در این کنفرانس اشاره و تصریح کرد: آمریکا در این کنفرانس پیشنهاد داد دلار بعنوان پول واحد بین‌المللی در مبادلات کشورهای جهان قرار گیرد و این در حالی بود که قبل از جنگ‌های صورت گرفته چیزی به نام واحد پول در مبادلات وجود نداشت و قبل از جنگ جهانی اول نیز پوند انگلستان بعنوان واحد بین المللی پول بود که البته بعد از جنگ جهانی اول به دلیل عقب گشت 40 ساله انگلستان، واحد پولی پوند ارزشی نداشت.

وی با بیان اینکه یکی از مهمترین عوامل مطرح شدن این پیشنهاد از سوی آمریکا در این نشست، داشتن ثبات و ارزش پولی دلار در آن زمان بود، گفت: تنها مخالف این پیشنهاد آمریکا، نماینده انگلستان بود که پیشنهاد داد واحد پولی بعنوان واحد پول جهان در نظر گرفته شود که واحد پول هیچ کشوری نباشد و از طریق یک نهاد بین المللی انتشار و توزیع شود.

کریمی افزود: این پیشنهاد نماینده انگلستان، پیشنهادی مناسبی به نظر می‌رسید؛ هم از این نظر که منافع حاصل از تغییر این مسئله به همه کشورها بر می‌گشت و البته کشوری نبود که تنها منافع را کسب کند.

دانشجوی‬ ‫دکتری علوم اقتصادی‬ ‫و پژوهشگر ‬‫اقتصادی یادآور شد: در آن نشست پیشنهاد آمریکا و همزمان دو پیشنهاد دیگر این کشور که به جهان‌روا شدن دلار نیز کمک کرد، تایید شد که این دو پیشنهاد تاسیس صندوق بین‌المللی پول جهانی و بانک جهانی بود که در این نشست مورد تصویب نمایندگان کشورهای حاضر در نشست قرار گرفت.

وی ادامه داد: پس از این نشست پیشنهاد دیگری به نام سازمان جهانی تجارت نیز توسط آمریکا مطرح شد که البته پس از گذشت چند ماه تاسیس شد.

کریمی با اشاره به نقش این سه نهاد اقتصادی برای جهان‌روا کردن دلار و تثبیت آن در جهان گفت: شعار آمریکا و هدفش از این مسئله، رشد تجارت آزاد جهانی بود.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه بر اساس همین پیشنهادات تجارت دنیا از سال 1948 تا سال 2008 یعنی طی 60 سال 345 برابر شده است، افزود: افزایش رشد تجارت دنیا، منافع میلیارد دلاری برای آمریکا به همراه داشت؛ زیرا در هر معامله‌ای دلار رد و بدل می‌شد و پول حاصل از آن به آمریکا تعلق می‌گرفت.

وی افزود: طی این سال‌ها تعرفه تجاری حدود 90 درصد کاهش پیدا کرد و کشورهای عضو در سازمان تجارت جهانی از 20 کشور به 180 کشور رسیده است، یادآور شد: آمریکا از جهان‌روا شدن دلار در دو زمینه اقتصادی و سیاسی منفعت کسب کرده است.

کریمی با بیان اینکه یکسان بودن واحد پولی جهان با واحد پول آمریکا باعث شد آمریکا تنها کشوری باشد که برای واردات نیاز به ارز نداشته باشد و با پول خود خرید کند، گفت: همین مسئله منافع و سرمایه‌های کلانی را نصیب آمریکا کرد.

این پژوهشگر اقتصادی اضافه کرد: کشورهای دیگر برای اینکه بین واردات و صادرات خود تعادل ایجاد کنند، مجبور به قرض گرفتن از سایر کشورها می‌شوند و ادامه این روند آنها را بدهکار می‌کند، اما آمریکا چنین مشکلی را نخواهد داشت؛ به طوری که دارایی آمریکا در بخش واردات در سال 2007، هشت میلیارد دلار است، یعنی چیزی بیش از سه برابر درآمد کل ایران در آن سال.

وی به منافع اقتصادی آمریکا ناشی از جهانی شدن دلار اشاره کرد و گفت: کسری طولانی مدت تراز جهانی آمریکا یعنی واردات بیشتر از صادرات که این امر منافع سیاسی زیادی را نصیب آمریکا کرد.

کریمی در ادامه به برچیده شدن نظام برتون وودز و عکس‌العمل‌های آمریکا و تصمیم‌گیری‌های جدید آنها برای پایدار ماندن ثبات دلار نیز اشاره و تصریح کرد: طولانی شدن جنگ ویتنام و افزایش هزینه‌های دولت فدرال آمریکا، لغو یک جانبه توافقات برتون وودز توسط نیکسون در سال 1971، سقوط ارزش دلار و خطر سرنگونی دلار در ابتدای دهه 70 و ابتکار بانکداران و سیاستمداران آمریکایی در طراحی شوک نفتی از جمله دیگر وقایعی بود که مرتبط با دلار و اقتصاد آمریکایی طی چند سال گذشته اتفاق افتاد که البته سیاستمداران، بانکداران و اقتصادمداران آمریکایی با اتخاذ تصمیماتی باعث شدند که دلار همچنان ثبات خود را داشته باشد.

این پژوهشگر اقتصادی همچنین به شوک نفتی که در سال 1973 توسط سیاستمداران آمریکایی به منظور جلوگیری از ارزش افت دلار بوجود آمد، اشاره کرد و گفت: در سال 1973 سیاستمداران آمریکایی نشستی را با حضور نمایندگان 84 کشور جهان برگزار می‌کنند که تصمیمات آن باعث شد، پول نفت طی 5 ماه، 4 برابر شود و از سه دلار به 12 دلار برسد.

وی در ادامه با بیان اینکه این طرح باعث شد دلار از خطر سقوط نجات یابد، افزود: در آن زمان آمریکا با توطئه‌های خود باعث ایجاد جنگ اعراب با اسرائیل می‌شود و پس از آن کشورهای عربی را تحریک می‌کند تا اسرائیل و حامیان اروپایی‌اش را تحریم نفتی کنند که این تحریم نفتی آنها قیمت دلار را افزایش می‌دهد.

کریمی به استراتژی کشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم برای مقابله با دلار اشاره کرد و گفت: اروپایی‌ها در سال 1950 به توسعه نهادهای پولی خود، زمینه‌های دستیابی به واحد پول اروپایی به نام یورو را در دستور کار قرار دادند.

این دانشجویی دکترای اقتصاد با بیان اینکه اروپا در سال 1979 به این نتیجه رسید که برای مقابله با دلار آمریکا باید واحد پول مشترکی را برای کشورهای خود تعیین کند، یادآور شد: آنها یورو را بعنوان واحد پولی اروپا در نظر گرفتند، البته منافع آنها ایجاد می‌کرد در برخی از مسائل مانند تحریم عراق با آمریکا همسو نباشند؛ زیرا منافع خود را در خطر می‌دیدند.

وی به برخی از آسیب‌های موجود در خصوص استفاده از یورو نیز اشاره کرد و گفت: با اینکه اروپایی‌ها راهکار مناسبی برای مقابله با دلار در نظر گرفتند، اما یورو واحد پول شکننده‌ای به نظر می‌رسد؛ زیرا کشورهای اروپایی آن را واحد پولی داخلی کشورهای خود نیز تعیین کرده‌اند و این باعث می‌شود بحران یک کشور اروپایی به سایر کشورها نیز سرایت کند؛ مانند بحران اقتصادی بوجود آمده در یونان که باعث شد تا آسیب آن به همه کشورهای اروپایی سرایت کند.

کریمی در ادامه به منافع سیاسی ناشی از جهان روا شدن دلار اشاره کرد و افزود: همین مسئله باعث می‌شود که تحریم‌های اقتصادی بعنوان یک حربه سیاسی برای آمریکا در نظر گرفته شود، به طوری که آمریکا امروز مانع تراکنش‌های مالی دلاری ایران می‌شود؛ زیرا براساس نظام بانکی عنوان شده در جهان هر پولی که قرار است به حساب کشورها طی معاملات ریخته شود باید در بانک مرکزی آمریکا کلیر شود.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه امروز دلار در دنیا فراوان است و اگر کسی نتواند در معاملات از آن استفاده کند، تحریم است، گفت: راهکار برون رفت از تحریم‌های پولی اخیر پیشنهاد ارز جایگزین نیست، بلکه ارائه مکانیزم جایگزین است.

وی با بیان اینکه اولین قطعنامه علیه ایران دسامبر 2007 یعنی سال 1386 تصویب شد، گفت: از همان سال آمریکا و اروپا دچار بحران شدند.

کریمی با بیان اینکه چه ساز و کاری می‌تواند ارز وسط را از مبادلات تجاری حذف کند و جایگاه ریال را در نظامات پولی آینده تامین کند، گفت: چینی‌ها در سال 2008 مکانیزمی را برای مقابله با دلار طراحی کردند و امروز نیز آنها قراردادهای خود را با 17 کشور جهان بدون دلار انجام می‌دهند.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه امروز چین 15 درصد تجارت خود را بدون دلار انجام می‌دهد، گفت: قرارداد سوآپ کالایی و نقدی یکی از راهکارهایی است که می‌توان در برابر این نوع فرآیند به کار گرفت.

وی با بیان اینکه امروز دیگر دنیا، دنیای جنگ نظامی نیست، بیان داشت: اگر ما با تحریم‌ها به این شکل برخورد کنیم و آن را به خوبی مدیریت کنیم، تحریم را به فرصت تبدیل می‌کنیم و آمریکا نیز مجبور است برای آن هزینه کند.

کریمی با بیان اینکه راهکار ما در مقابله با تحریم باید حربه اقتصادی باشد، خاطرنشان کرد: یه نظر جنگی که امروز بعنوان تحریم با آن روبه رو هستیم آسان تر از جنگ نظامی است که در چند سال گذشته آن را تجربه کرده ایم، اما موضوع مهم در این زمینه این است که در خط مقدم جبهه نظامی ما آن زمان باکری‌ها و همت‌ها وجود داشتند، اما در خط مقدم جبهه اقتصادی امروز ما کسانی هستند که چندان در این جبهه کارکشته و متخصص نیستند.