چت‌روم چگونه جایی است؟

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، فرهنگ نیوز منتشر کرده است: «دختر جوان بعد از مخالفت والدینش برای ازدواج با خواستگار اینترنتی خود از خانه فرارکرد. زندگی پسری که با دختر مورد علاقه‌اش از طریق چت ازدواج کرده بود، با خودکشی پایان یافت. مرد می‌انسالی که از طریق اینترنت با دختر جوانی آشنا شد و تصمیم به ازدواج داشت، نمی‌دانست در دام یک شبکه کلاهبرداری گرفتار می‌شود. ازدواج اینترنتی و طلاق غیابی؛ سرنوشت دختر 18ساله. زندگی زوج جوانی که از طریق چت روم باهم آشنا شده بودند بعد از چهارسال به طلاق انجامید و کودک دوساله آن‌ها قربانی این ماجرا شد.» این‌ها مطالبی است که شاید هرروز در روزنامه‌ها، مجلات و سایت‌های خبری بخوانیم. تا چندسال پیش فراوانی این مطالب تا این حد نبود اما با گسترش وسایل ارتباطی و بخصوص اینترنت و افزایش دوستی از طریق تالارهای گفتگو یاه‌مان چت روم‌ها آشنایی افراد با یکدیگر و دوستی‌های اینترنتی نیز افزایش پیدا کرده است و تبعات سوء ناشی از این ارتباطات مجازی نیز بیشتر شده است. مهدی یاراحمدی خراسانی به بررسی آسیب‌های تالارهای گفتگو پرداخته است:
مقدمه:
یکی از معضلاتی که جامعه امروزی به آن دچار شده است بحث دوستی‌ها و ازدواج‌های اینترنتی است. افرادی که از طریق چت روم باهم آشنا می‌شوند اگر هم جنس باشند ممکن است مشکلاتی برایشان پیش آید اما این مشکلات زمانی تشدید می‌شود که دو جنس مخالف از این طریق با یکدیگر دوست شوند زیرا در اکثر مواقع بحث ازدواج یکی از داغ‌ترین مسائلی است که بالاخره یکی از دوطرف مطرح می‌کند که طبق آمار ارائه داده شده 90درصد این ازدواج‌ها به طلاق می‌انجامد. در حالی که خانواده مقدس‌ترین نهاد از دیدگاه دینی و اجتماعی است و نباید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. اگرچه شرایط زندگی در جامعه کنونی تغییر کرده است و زمینه‌های گوناگونی برای اشنایی دختران و پسران بایکدیگر برای ازدواج فراهم شده و برای بسیاری از افراد این برداشت وجود دارد که دوستی قبل ازدواج نوعی آشنایی و تضمین کننده دوام زندگی زناشویی محسوب می‌شود اما این برداشت اشتباه نه تنها موجب ایجاد شک و تردید بین طرفین و ازهم پاشیده شدن زندگی می‌شود بلکه در محیط اینترنت که به غیر از تعدادی جمله که مشخص نیست نویسنده آن‌ها حتی زن است یا مرد بسیار خطرناک‌تر بوده و نمی‌تواند موجبات آشنایی و ازدواجی سالم را فراهم بیاورد. اما نکته مهم اینجاست که در این میان مقصر کیست؟ آیا خانواده‌ها باید بیشتر مراقب فرزندان و جوانان خودباشند؟ آیا خود جوانان مقصرند؟ نقش رسانه‌ها و آموزش در این میانه چیست؟

آسیب‌های اجتماعی چت روم‌ها و دلایل بروز این آسیب‌ها
در جامعه کنونی که ارتباطات دوستانه افراد در قالب پیامک، ایمیل و چت خلاصه شده است و مانند زمان قدیم نیازی به دیدن یکدیگر نیست چت روم‌ها فضای بسیار مناسبی برای آشنایی با افراد جدید، ارائه نظر و مطرح شدن، در برخی مواقع شغل یابی و در بسیاری از مواقع حتی همسریابی می‌باشند که شخص با نشستن پشت یک رایانه و تنها فشار دادن چند دکمه بتواند دنیای دیگری را تجربه کند. جذابیت‌ها و قابلیت‌هایی که برای تالارهای گفتگو ایجاد شده است و آشنا شدن با افراد جدیدی که در این فضا با یکدیگر به گفتگو می‌پردازند باعث می‌شود فرد بدون اینکه متوجه شود ساعت‌ها در این فضا به گفتگو با افرادی بپردازد که حتی از هویت واقعی آن‌ها اطلاعی ندارد و این مساله باعث بوجود آمدن مشکلات فراوانی می‌شود که هم برای پسران و هم دختران مشکلات خاص خود را ایجاد می‌کند ازجمله:

هدر دادن وقت و هزینه: اولین مشکل هدر دادن هزینه و وقت مفید شخص می‌باشد. افراد بجای اینکه به کارهای روزمره خود مانند درس بپردازند وقت و هزینه خود را ساعت‌ها پای اینترنت و در چت روم‌ها صرف می‌کنند و در پایان انقدر انرژی مصرف کرده‌اند که دیگر توانی برای انجام کار دیگری ندارند زیرا در تمام این مدت به فکر این بوده‌اند که پاسخ فلان مخاطب را چگونه بدهند که کاملا ایده آل جلوه نمایند.

اعتیاد به اینترنت: آسیب بعدی ایجاد وابستگی به اینترنت است که‌‌ همان اعتیاد خوانده می‌شود. متاسفانه در فضای مجازی چت کردن یکی از لذت بخش‌ترین کار‌ها برای جوانان محسوب می‌شود و این لذت باعث جذب چندین باره جوان به فضای مجازی و در اخر وابستگی شدید او به اینترنت می‌شود.

افزایش دوستی‌های خیابانی: یکی از دلایل افزایش دوستی با جنس مخالف در جامعه همین دوستی‌های اینترنتی است. دوطرف در اینترنت با یکدیگر آشنا می‌شوند و در فضای واقعی با یکدیگر قرار ملاقات گذاشته و دوست می‌شوند. از طرف دیگر این ارتباطات مجازی در اینترنت باعث تبدیل شدن دوستی دو جنس مخالف به یک فرهنگ شده است و جوانان با خود می‌پندارند همانطور که در فضای مجازی آزادانه با یکدیگر گفتگو می‌کنند در دنیای بیرون نیز می‌توانند بدون وجود هیچ گونه محدودیتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

عضویت در شبکه‌های فساد: عضویت در باندهای فساد و کلاهبرداری از معضلات بزرگی است که در بسیاری از مواقع از طریق همین تالارهای گفتگو صورت می‌پذیرد. اشخاصی که در این باند‌ها هستند بعد از ارتباط با برخی از جوانانی که در فضای مجازی در حال چت هستند و ایجاد یک حس اعتماد در ان‌ها سعی می‌کنند جوانان و افراد بیکار را با چرب زبانی و وعده‌های دروغ در این باند‌ها عضو کنند و مشکلات ناشی از این اتفاق را نمی‌توان در جامعه نادیده گرفت.

ازدواج اینترنتی: ازدواج‌های اینترنتی نیز جای خود دارند. متاسفانه یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های اجتماعی ناشی از آشنایی در فضای مجازی ایجاد وابستگی کاذب و ازدواج اینترنتی است که زندگی دختران و پسران زیادی را به تباهی کشانده است زیرا دوطرف بدون هیچگونه شناخت واقعی از یکدیگر به هم وابسته می‌شوند و در اخر متوجه می‌شوند که هیچ یک از آن حرفهایی که در چت روم با هم ردوبدل می‌کرده‌اند صحت نداشته است. این مساله حتی زندگی‌هایی را از هم پاشیده که ممکن است 20سال از تشکیل آن گذشته باشد و دختران و پسران آن خانواده خود هم اکنون در حال ازدواج باشند اما پدر خانواده از طریق چت روم با شخصی اشنا شده و به زندگی خود پشت پا می‌زند.

راهکارهای جلوگیری از آسیب‌های تالارهای گفتگو
پیشگیری از بروز آسیب‌هایی که در تالارهای گفتگو جوانان را تهدید می‌کند کاری دشوار نیست. این وظیفه بر دوش والدین، مراکز آموزش رسمی و غیر رسمی، رسانه‌ها و البته خود جوانان است. در اینجا به بررسی نقش هریک از این نهاد‌ها و افراد در پیشگیری از بروز این مشکلات می‌پردازیم.

خانواده: در اینجا خانواده دو نقش مهم را ایفا می‌نماید؛ ایجاد ارتباط دوستانه و بها دادن به جوان خود و ارائه اطلاعات و آگاه سازی وی در خصوص مشکلاتی که ممکن است برای وی ایجاد شود. یکی از عوامل مهمی که باعث جذب جوانان به چت روم می‌شود احساس کمبود توجهی است که ممکن است در خانواده برای آن‌ها ایجاد شود. در فضای مجازی وی حق اظهار نظر دارد و در بسیاری موارد دیده می‌شود و با افراد مختلفی دوست می‌شود اما متاسفانه به علت نااگاهی برخی والدین درخصوص چگونگی رفتار با جوان و نوجوان خود این حس در جوان بوجو می‌آید که خانواده به او توجه نمی‌کنند لذا به دنبال براهی رای ازبین بردن این حس می‌گردد و به فضای مجازی پناه می‌برد زیرا تنها جایی است که بدون محدودیت زمانی و مکانی می‌تواند به راحتی ساعت‌ها به گفتگو بنشیند و به او توجه شود.

مراکز آموزش رسمی و غیر رسمی: مراکز آموزشی نیز در آگاه سازی نوجوانان و جوانان نسبت به خطرات چت روم‌ها نقش مهمی دارند. متاسفانه در مدارس بجای اینکه به اینگونه آموزش‌ها پرداخته شود فقط این دغدغه وجود دارد که دانش آموز یا گوشی موبایل همراه خود به دبیرستان نبرد یا شلوار لی نپوشد. در حالی که این‌ها مشکل اساسی نیست اگرچه اهمیت دارند و برای حفظ نظم در مدرسه نیاز است اما پوشیدن یک لباس یا داشتن تلفن همراه، آن مشکل حادی را که نااگاهی نوجوان از دوستی‌های مجازی را داراست ایجاد نمی‌کند. مدارس باید نوجوانان را هشدار دهند و به طور دوستانه با ان‌ها به گفتگو بنشینند و برنامه‌هایی در همین راستا برای آن‌ها برگزار کنند. هم چنین مراکز آموزش غیر رسمی مانند خانه‌های فرهنگ وفرهنگسرا‌ها نقش تاثیرگذاری ایفا می‌کنند.

رسانه‌ها: در اینجا مقصود از رسانه تنها روزنامه یا صداوسیما نیست. هر رسانه دیداری، شنیداری، مکتوب و مجازی در اطلاع رسانی به جوانان مفید هستند. خوشبختانه صداوسیما و رسانه‌های مکتوب تا کنون با انعکاس خطرات این ارتباطات مجازی توانسته‌اند تاثیر مطلوبی در این زمینه داشته باشند اما برنامه‌های صداوسیما باید بگونه‌ای باشد که مانع جذب جوانان به ماهواره شود چرا که متاسفانه برنامه‌های ماهواره‌ای از مهم‌ترین دلایل جذب جوانان به دوست یابی اینترنتی هستند.

سخن پایانی
دنیای امروز روزبه روز در حال کوچک شدن است و فاصله افراد بایکدیگر در دهکده جهانی هر لحظه در حال کاهش است. ما نمی‌توانیم جلوی این پیشرفت را بگیریم چرا که هر ملت باید مطابق تکنولوژی روز حرکت کند. اما موظفیم فرهنگ استفاده از این تکنولوژی را بیاموزیم و آن را به کار گیریم البته خود جوانان هم در این میانه بدون وظیفه نیستند ورفتار اگاهانه آنهاست که تمام این وقایع را رقم می‌زند. یک جوان می‌تواند با حضور در چت روم‌ها از اخبار و اطلاعات مفید بهره‌مند شود و در غیر این صورت با دوست یابی مجازی زندگی خود را تباه کند.