به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، دکتر احسان خاندوزی، استاد دانشگاه امام صادق(ع) در نشست دو روزه مسئولان بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور که در مجتمع فرهنگی 13 آبان در حال برگزاری است درباره اقتصاد مقاومتی و راهکارها و چالش‌های آن، گفت: جزء نقاط مشترک تمامی تحریم‌های اقتصادی به ویژه پس از جنگ دوم جهانی تاکنون است که تحریم‌های زیادی تاکنون اعمال شده و نباید فکر کنیم اولین کشور هستیم.
وی ادامه داد: در یکی از مقالات آمریکایی 207 مورد تحریم یک جانبه یعنی یک کشور علیه کشور دیگر یا دو جانبه یا تحریم‌های بین‌المللی ذکر شده بود که البته وجه مشترک همه تحریم‌های اقتصادی این است که غرض اقتصاد نیست و آنچه هدف است تغییردادن رفتار سیاسی کشوری است که در معرض تحریم است.
اقتصاد ابزاری برای تغییر سیاسی
این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: از سال 1950 جریان استقلال‌خواهی و فروپاشی مبنی بر استعمارگری شکل گرفت که بسیاری از کشورهای مستعمره و یا کشورهای که انقلاب‌های جدی داشتند مانند انقلاب 1960 کوبا یا کشورهای با رفتار سیاسی مستقل مانند چین و هند یا کشورهای که به دنبال انرژی هسته‌ای بودند یا حتی کشورهایی که اعلام استقلال کردند مانند چین تایپه که به دنبال استقلال از چین بود در همه این موارد باید تغییر رفتار سیاسی آن کشورها بوده است.
وی با بیان اینکه اقتصاد ابزاری برای تغییر سیاسی نامطلوب یا غیرقابل پذیرش کشورها است، ابراز داشت: اگر بخواهیم بدانیم چقدر تحریم‌ها موثر بوده است باید دید که کشورهای تحریم‌کننده به غرض سیاسی خود رسیده‌اند یا خیر. باید بدانیم که کمتر از سه درصد تحریم‌ها بر کشور ماموثر بوده است در تجربه تاریخی 60 یا 70 سال گذشته تحریم ابزار کارآمدی برای تغییر سیاست کشورها نبوده و تعداد کمی از کشورها دچار تغییر شده‌اند.
خاندوزی با طرح این پرسش که آیا تحریم وسیله‌ای برای تغییر مطلق است، گفت: اینگونه نیست زمانی که تغییر اعمال می شود از دو کانال عبورمی کند اول از نظام اقتصادی، دوم از نظام سیاسی. اگر تحریم از کانال اقتصادی عبور بکند اختلال جدی ایجاد نمی‌شود زیرا گلوگاه نظام سیاسی پابرجا است.
خاندوزی در رابطه با اینکه اگر تحریم بخواهد در اقتصاد موثر باشد خاطرنشان کرد: تحریم اولاً در اقتصادهایی موثر است که آنها بیش از تحریم در وابستگی زیاد به واردات و صادرات و تجارت خارجی هستند اگر درصد واردات پایین باشد روشن است تلاطمی در اقتصاد رخ نمی‌دهد و معضلی وارد نمی‌شود.
وی در ادامه افزود: از شروع تحریم وضعیت اقتصاد ایران نامناسب نبوده و مجموعه واردات ما کمتر از 40 درصد است که خیلی بالا و نامتعارف نیست حتی اقتصاد کشورهای باز دنیا مانند آلمان، انگلیس و غیره بین 25 تا 45 درصد قرار دارد.
استاد دانشگاه امام صادق ادامه داد: اما در سال 97 که بحران شرق آسیا اتفاق افتاد، مالزی، کره، سنگاپور سهم صادرات و واردات آنان بیش از صددرصد بود، گویا حجم وسیعی از واردات که پس از تولیدات داخلی حجم وسعی از صادرات را به دنبال داشت پس کشورهای از این دست حتماً متأثر از تحریم‌ها خواهند بود.
خاندوزی با بیان اینکه ممکن است طرح تجارت خارجی بالا باشد اما اگر توان و امکان جایگزینی وجود داشته باشد که آن کشور خود تولیدکننده باشد می‌تواند از حربه تحریم بیرون بیاید خاطر نشان کرد: اگر زمینه تولید، سرمایه‌گذاری، فناوری تولیدات کشور، زیرساخت فعالیت بالاتر در کشورها وجود داشته باشد این کشور به پتانسیل داخلی برگشته و از طریق تولید ملی کسری را برای خود جبران می کنند.
از نظر پتانسیل تولید ملی از کشورهای خوب آسیا هستیم
خاندوزی با بیان اینکه تولیدملی از عواملی است که پتانسیل آن در کشور ما وجود دارد، گفت: از نظر زیرساخت اقتصادی جزء رتبه‌های خوب هستیم از جهت سرمایه انسانی، فکری، تراز ایران جزء اولین کشورهای خاورمیانه وکشورهای خوب آسیایی است.
وی به وجود موانعی در زمینه تولیدملی اشاره کرد و ابراز داشت: اما موانعی در زمینه تولید ملی وجود دارد که باید برطرف شود اگر سنگلاخ و ضد انگیزش را کم کنیم تولید ما افزایش می‌یابد. از جهت قوانین و مقررات و مولدبودن و سودآوری فعالیت‌ها، کشور و با دشوار بودن تولیدات داخلی مواجه هستیم به عنوان مثال جوانانی که تعاونی ایجاد میکنند اما اختلالات قانونی و اقتصادی باعث می‌شود که ایجاد تعاونی کند و زمان‌بر باشد همین مسئله باعث شده که در بخش های مانند زمین، طلا، ارز، سرمایه‌گذاری کنیم.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه اگر تحریم در گلوگاه اقتصادی موثر باشد و نتوان برای آن جایگزینی پیدا کرد نوبت به نظام سیاسی می‌رسد، گفت: کشورهای متلاطم زمانی که از رژیم سیاسی خود دچار اشکال نبودند می‌توانستند به حیات خود ادامه دهند اما در کشورهای که تحریم شدند موضع‌گیری و رفتار سیاسی خیلی تأثیر گذار است اگر سیاست به نفع کشورهای تحریم شده نباشد و یا با منفعت آنان هماهنگ نباشد تلاش می کنند رفتار سیاسی خود را تغییر دهند.
کشورهای که سیاست آنها از باور و عقیده‌ای نشات می‌گیرد پای اقتصادشان می‌ایستند
خاندوزی در ادامه افزود: اما اگر ایدئولوژی در کشور وجود داشته باشد و سیاست از یک باور و عقیده‌ای نشأت بگیرد آنان پای اقتصادشان می‌ایستند چون می خواهند به هدفی برسند که در هر مکتبی این مسئله ثابت است.
وی در ادامه گفت: اگر در داخل نظام سیاسی کشور دو حزبی یا سه حزبی باشد فشار سیاسی باعث می‌شود چند دستگی ایجاد شود که یک حزب تلاش می کند ناکارآمدی حزب دیگر را نشان دهد و همین چنددستگی باعث می‌شود که فضای سیاسی از دست برود و مخالفان فرصت پیدا می کنند که به هدف خود برسند.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به چهاردهه عمر بسیج در رابطه با مشکلات ایران گفت: یکی از مشکلات اساسی این است که زمین بازی را برای خود تعریف بکنیم ما زمان شناس نیستیم به عنوان مثال در زمان انقلاب خط و خطوط مشخص بود و پس از آن زمانی خطوط فکری ما به سمت اندیشه و فرهنگ رفت.
وی ادامه داد: امروز زمین بازی ما در مقابل مخالفین اندیشه اسلامی و عده‌ای که جمهوری اسلامی را نشانه رفته‌اند قرار دارد و سخنان رهبری هم موید این مسئله است که دچار نقطه ضعف هستیم.
ما به شاخص‌های سیاسی بیش از سایر شاخص‌ها توجه می‌کنیم
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگر بخواهیم دوستان خود را در دانشگاه جمع کنیم که جریان انحراف یا اصلاح‌طلبان رای بیاورند یا خیر و اینکه در جمعی دیگر بخواهیم به دنبال راهکار در زمینه اقتصاد مقاومتی باشیم، خاطرنشان کرد: در جلسه اول 90 درصد و در جلسه دوم 10 درصد بیشتر پای کار نمی آیند و این مسئله نشان دهنده این است که به شاخص‌های سیاسی بیشتر توجه کرده و توازن را از دست داده‌ایم.
در گذشته مانند امروز افول و سقوط کشورها به اقتصاد وابسته نبود
خاندوزی با بیان اینکه همه شما می‌دانید تقریباً 40 یا 50 سال پیش حوزهاقتصادی راهبردی به نحوی که بقای حوزه سیاسی با اقتصاد گره خورده باشد مطرح نبود در ادامه خاطرنشان کرد:در گذشته افول و ظهور سلسله‌ها وابستگی به اقتصاد نداشت و کافی بود سلسله‌ای برای بقای خود به نظام سیاسی و لشگرکشی متکی باشد تا حکومت باقی بماند در اروپا هم به همین شکل بوده است اما تغییرات باعث شده گره حوزه امنیتی ونظامی حوزه مهمی برای حفظ کیان کشور باشد اما حوزه اقتصاد به عنوان حوزه فرعی به نزدیکی حوزه دفاعی و امنیتی آمده و امروزه اگر بخواهند با کشوری مقابله کنند در زمینه اقتصاد با آن کشور به مقابله می‌پردازند.
فشار اقتصادی هم می‌تواند تهدید و هم فرصت باشد
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در گذشته فشار اقتصادی مانند شعب ابی‌طالب وجود داشته است، گفت: اما از جهت اینکه از کانال اقتصاد کشوری را تهدید میکنند بقای نظام‌ها با اقتصاد کشورها گره خورده است و فشار اقتصادی هم می‌تواند تهدید و هم فرصت باشد زیراکشوری که تولیدات آن به کشورهای دیگر می‌رود نمی‌شود به راحتی با او برخورد کرد چون منفعت اقتصادی کشورهای زیادی به خطر می افتد.
وی در ادامه افزود: کشورهای تحریم کننده از کشورهای که با ایران ارتباط اقتصادی دارند خواستند که در فرصت 9 ماه ارتباطشان را با ایران کاهش دهند چون منافع آنها به ایران گره خورده بود تاخیر رخ داد اما اگر تولیدات و ارتباطات ما همچنین فناوری ایرانی قوی بود این فرصت به جای 9 ماه، 9 سال، تلاش می‌کردند که کشورها وابستگی خود را با ما قطع کنند.
مسلمان باید که نگاه و اولویت ذهنی خود را تغییر دهد
خاندوزی با بیان اینکه متاسفانه ما خود مسئله اولویت ذهنی را درک نکرده‌ایم گفت: مسلمان باید که نگاه و اولویت ذهنی خود را تغییر دهد زیرا در غیر این صورت مانند کسی می‌شود که در کربلا در مسجد نشسته و مشغول عبادت بود می‌شدیم؛ پس از چند سال که رهبری از ما خواسته که در این زمینه لبیک‌گو باشیم هنوز حس مسئولیت پذیری برما منتقل نشده است اما تاریخ نشان داده که هر گاه فشار و صف آرایی دشمن را دیده‌ایم شاهد شکوفایی فوق العاده بوده‌ایم و همین که صف آرایی دشمن مشخص شد که عده‌ای می خواهند اساس جمهوری اسلامی نباشد مجموعه رویش جوانانه شکل می‌گیرد زیرا جوانان ما صف آرایی دشمن را دیده‌اند.
اگر جبهه را بشناسیم نقش‌های جدی را برای خود تعریف خواهیم کرد
استاد دانشگاه امام صادق در ادامه افزود: در حوزه جهاد اقتصادی دفاع از ارزش‌ها در جوانان ایجاد شده زیرا بحث فقط اقتصاد نیست بلکه حس نبرد است و اگر جبهه را بشناسید فرد در مقدورات خود در این جبهه جدید برای خود نقشی را تعریف می‌کند و به قدر وسع خود در جبهه کار می‌کند.
وی در ادامه افزود: شما زمانی که کارها و تغییرات مدنظرتان کوچک باشد نمی‌تواند انسان بزرگ تربیت کنید و نمی‌توانید جریان بزرگ ایجاد کنید به عنوان مثال وقتی هدف براندازی نظام شاهنشاهی باشد هدف بزرگ است و انسان بزرگ تربیت می‌شود اما اگر هدف کوچک باشد یعنی هیچ جریانی اتفاق نمی افتد.
خاندوزی با بیان اینکه جوانان در زمان جنگ می‌خواستند بسیج مستضعفین را در جهان ایجاد کنند اما اکنون بسیجیان به فکر چیزهای کوچک‌تری هستند، خاطرنشان کرد: در سی سال گذشته هم دولت‌ها اینقدر همکاری نمی‌کردند و هم اینکه ما خود نیز هدف‌هایمان را کوچک تعریف کردیم اما می‌توانیم ایده‌های نو خلاقانه داشته باشیم و هم هدف‌های بزرگ رابرای خودمان تعریف کنیم.
بسیج فقط برای اعلام موضع نیست
خاندوزی در جمع دانشجویان بسیجی با بیان اینکه هدف‌ها باید بزرگتر و واقعی‌تر از گذشته باشند، خاطرنشان کرد: امروز به این نتیجه رسیده‌ایم که بسیج را برای اعلام مواضع تعریف نکنیم و خود را جزء کنش‌گران و اقدام کنندگان بدانیم،باید انتقال تجربه ازنسل قبل به نسل جدید وجود داشته باشد زیرا در غیر این صورت رشد و نموی رخ نمی‌دهد.
این استاد دانشگاه به بیان پیشنهاداتی پرداخت و گفت: بسیج دانشجویی نسبتی با دانشگاه، حکومت و مردم دارد در این نسبت‌های سه گانه می‌توانند هر کدام گوشه‌ای از اقتصاد مقاومتی را جلو ببرند در دانشگاه با توجه به ماهیت آن که آموزش و پژوهش است، هر علمی که به نظام اقتصادی، سیاسی مانند ایران کمک کند و نکته‌ای را پیش برده و کاربردی باشد به تولید علم کمک کنیم.
دانشجویان اقتصاد برای نظام کشور تربیت نمی‌شوند
وی درادامه افزود: به خاطر وارداتی بودن اقتصاد، دانشجویان اقتصاد ما باید بتوانند راهکارهای را در این زمینه ارائه دهند اما نمی‌توانند و این نشان دهنده این است که دانشجویان برای نظام کشور تربیت نمی‌شوند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه شیوه‌های آموزشی را نمی‌توان تغییر داد، گفت: اما می‌توان حلقه‌های مکمل آموزشی و پژوهشی موضوعات را انتخاب بکنند و در ابتدای هر ترم موضوعات پژوهشی برای حل مشکلات اقتصادی اعلام شود تا دانشجویانی که در این زمینه دغدغه دارند این موضوعات را به عنوان پایان نامه انتخاب کنند تا بتوانند گوشه‌ای از مشکلات را حل نمایند.
ایرانی به اینکه کالای ایرانی بخرد افتخار نمی‌کند
خاندوزی با بیان اینکه می‌توان نشریاتی از سوی بسیج تولید کرد تا به حل مشکلات اقتصادی بپردازند، زیرا بسیاری از نشریاتی که تولید می‌شوند برطرف کننده دغدغه‌هانیستند، خاطرنشان کرد: بحث تولید و مصرف ملی در شعار گفته می‌شود که جنس ایرانی بخرید در بسیاری از کشورها مسئله خرید تولیدات داخلی یک باور است و آنقدر درآموزش و پرورش آنان گفته شده که این افراد به باور رسیده‌اند.
وی به بیان خاطره‌ای در این زمینه پرداخت و گفت: در یکی از کشورهای اروپای شرقی وقتی برای فروش محصول ایرانی تلاشی از سوی ایرانیان صورت گرفت فرد خریدار نپذیرفت چون معتقد بود تولید کالای کشورش زمین می خورد.
خاندوزی با بیان اینکه اگر می‌خواهید لوازم خانگی بخرید باید اطلاع رسانی صورت بگیرد، گفت: ایرانی به اینکه کالای ایرانی بخرد افتخار نمی‌کند و به جنس خارجی افتخار می کند این یکی از سم‌های موجود است با وجود اینکه البته برخی ارزش‌ها در حال تغییر در جامعه است اما همچنان این معضل وجود دارد.
وی در ادامه به بیان خاطره ای دیگر پرداخت و گفت: جمعی از دانشجویان به شرکت تولید کننده لوازم التحریر مهندسی مراجعه کردند و از فرد تولیدکننده پرسیدند که چرا نوشته فارسی بر روی کالاهای شما وجود ندارد که آن فرد گفت: بیان این مسئله من را شوک زده کرد، چرا تاکنون به فکر ما خطور نکرده بود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه چه باید کرد که تولید و مصرف ملی تبدیل به ارزش شود، گفت: همه اهداف نظام را نباید به فعالیت سازمانی ارجاع دهیم زیرا در این صورت جلوی اقدامات مردمی گرفته می شود به عنوان مثال در همه کشورهای دنیا برای حمایت از فلسطین برای شکستن حصر غزه کمپین مردمی تشکیل می‌شود.
سازمان بسیج دانشجویی اتاق ایده تشکیل دهد
خاندوزی با بیان اینکه سازمان بسیج دانشجویی باید به فکر تشکیل اتاق ایده باشد، گفت: بسیجیان با سبک و سیاق بسیجی باید بتوانند با هزینه کم کار را جلو ببرند فقط مراقب باشید کار از چارچوب خارج نشویم، فعالیت در زمینه سبک زندگی مسئله دیگری است که دانشجویان بسیجی می‌توانند داعیه‌دار آن باشند.
استاد دانشگاه امام صادق به عنوان یکی از طرح‌های دانشجویی به طرحی با موضوع چرا وقتی شایعه‌ای در کشور رخ می‌دهد مردم برای خرید هجوم می‌برند، اشاره کرد و گفت: در طرح از سوی یکی از دانشجویان، نقش شایعات در نوسانات قیمت‌ها بررسی شد و وقتی شما برای خرید هجوم می‌برید ناچار قیمت‌ها بالا می‌رود و این چیز عجیبی نیست و هیچ حکومتی با قدرت بالا هم نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد در این فایل صوتی که با محوریت نقش شایعه در کشور تهیه کرد که بعدها در رادیو او را مورد تقدیر و تشکر قرار دادند البته این طرح کوچکی است اما می تواند به عنوان مثالی کوچک از توانایی دانشجویان مطرح شود.
این استاد دانشگاه در ادامه به نسبت بسیج دانشجویی بر حاکمیت اشاره کرد و گفت: یکی از گره‌ها که دولت نهم با آن مواجه بود در رابطه با هدفمندی یارانه‌ها که فرمی را برای خوشه بندی در اختیار عموم قرار داد اما به دلیل کارشکنی‌ها دولت تصمیم گرفت یارانه‌ها را به شکل مساوی تقسیم کند اما با توجه به مشکلات اقتصادی بی‌شماری که برخی دهک‌های جامعه دارند این طرح به نظر عادلانه نیست.
وی در ادامه پیشنهادات خود گفت: بسیج می‌تواند با محلات ارتباط برقرار کند و اطلاعات را به صادقانه‌ترین روش ممکن در اختیار بگیرد می‌توانیم کمپین‌های را در بسیج ایجاد کرده و به مرور آن را غنی کنیم و به دولت در زمینه طرح‌های مختلف کمک کنیم.
خاندوزی در پایان با اشاره به گروه‌های مردمی در سایر کشورها خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها گروه‌های مردمی به دور هم جمع می‌شوند و اسامی مفسدین را در اختیار دولت می‌گذارند که در این رابطه گروه‌های دانشجویی و بسیج می‌توانند اقدام کننده و کنش گر باشند.