گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، از آنجا که دکتر سیدمحمدمهدی میرباقری استاد سطح عالی حوزه علمیه قم و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی مباحث جدیدی تحت عنوان تکامل فطری مطرح کردهاست، به سراغ او رفته و سوالاتی کوتاه در این باره از وی پرسیدیم که در ادامه مشاهده خواهید کرد.
«خبرگزاری دانشجو»: شما بحثی دارید تحت عنوان تکامل فطری، در همین رابطه شرایط تکامل فطری انسان چیست؟
حجت الاسلام میرباقری: در بستر تاریخ، ظهور انبیا، شرط تکامل فطری است، یعنی وقتی پیغمبر کاملتری بیاید به نظر میرسد عقول کامل میشود. لذا در عصر ظهور یکی از کارهای امام زمان کامل کردن عقول است. در واقع معنی کمال عقل، کمال فطرت است؛ یعنی ظرفیتهای انسانها کامل میشود. هم در بیرون، حقیقت ولایت ظهور پیدا میکند و هم در درون ما تحول ایجاد میکند؛ در عصر ظهور آدمها، آدمهای دیگری میشوند؛ جهان هم جهان دیگری میشود.
«خبرگزاری دانشجو»: یعنی تکامل فطری با تاریخ نسبت دارد؟
حجت الاسلام میرباقری: تکامل فطری با تاریخ به معنای مادی نسبت ندارد، اما به معنای ظهور اسماء الهی در تاریخ، با آن نسبت دارد.
«خبرگزاری دانشجو»: بحث دیگر شما مبتنی است بر همافزایی میان نیروهای حق و همافزایی میان نیروهای باطل آیا این نظریه با بحث آیت الله حکمت نیا که مبحث تشکیلات تقوا و تشکیلات فجور را مطرح میکنند یکی است؟
حجت الاسلام میرباقری: بعید نیست، من مباحث ایشان را ندیدم ولی حرفها چون از یک مشرب است باید به هم نزدیک باشد. تلقی ما این است که محور تکامل تاریخ اراده نبی اکرم است که همه انبیا حول او جمع میشوند و بعد، امم جمع میشوند و همه عبادت تاریخ اعم از عبادت روحی، ضمنی و رفتاریشان حول یک کلمه جمع میشود و مجموعه این تاریخ اجتماعی، پرستش و بندگی خدا میشود و همه هم به نحو مشاع در این عبادت شریکاند و سهیم.
«خبرگزاری دانشجو»: در این حوزه اگر ورود کنیم در این بستر تاریخی خاص مبتنی بر ظهور اسماءالله، بحث نسل هم دچار تغییراتی میشود؛ چه اینکه دیگر نسل جوان و پیر معنا ندارد و مبحثی به نام نسل فاجر و صالح پدید میآید در این باره نظر شما چیست؟
حجت الاسلام میرباقری: خیر؛ در جامعه مؤمنین این شکل نمیگیرد. در جامعه مومنین نسلهای ایمانی یک پیوست دارند و ایمان تکامل پیدا میکند. یعنی شما اگر دو جامعه ببینید، حتی ممکن است بگوئید جامعه مومنین در جاهایی مبتلای به فسق ظاهری میشوند، اما فاسق نمی شوند، بلکه در واقع فاسق العمل میشوند؛ چراکه طیّب الروح هستند، از معصوم پرسیدند از برخی تبرّی بجوئیم؟ فرمود از خودشان نه از عملشان تبرّی بجوئید، عملشان مال ما نیست، خودشان اهل ما هستند. بنابراین ممکن است که در تعاملی که بین دستگاه باطل و حق در دنیا اتفاق میافتد، آلودگیها بر ظاهر جامعه مومنین بنشیند ولی باطن اینها مطهّر است.