به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ همانگونه که می‌دانید خمس در اسلام از فروع دین به حساب می‌آید. این فرع دینی مسلمانان بخش قابل توجهی از کتب فقهی را به احکام پیرامون خود اختصاص داده و یکی از مسائلی است که دانشجویان دغدغه‌مند پس از استقلال مالی با سوالات متعددی پیرامون آن مواجه می‌شوند.
در همین راستا و با توجه به اهمیت مسئله، اختلاف فتوای مراجع پیرامون آن و نیاز دانشجویان، پس از جمع آوری پرسش‌های رایج در این باره در مکاتبه با دفتر مراجع عظام تقلید پاسخ سوالات ذیل را جویا شدیم.
1. آیا به پولی که در بانک گذاشته شده خمس تعلق می گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: آنچه که از درآمد بین سال تا سر سال خمسی صرف در مخارج و نیازمندی‌های زندگی نشود و اضافه بماند خمس دارد حتی در مفروض سؤال.
آیت‌الله سیستانی: خمس دارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر پولی که در بانک گذاشته عین پولی باشد که به ارث رسیده خمس ندارد و در غیر این صورت چنانچه از درآمد بوده و از تاریخ به دست آمدن آن یک سال بگذرد و به مصرف مؤنه زندگی نرسیده باشد خمس دارد.
آیت‌الله نوری همدانی: اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد باید خمس آن پرداخت گردد ولی در صورتی که برای پرداخت خمس در زحمت باشید مجاز هستید خمس آن را به ذمه بگیرید و هر زمان توانستید بپردازید.
آیت‌الله وحید خراسانی: سر سال متعلق خمس است.
2. آیا به پولی که برای مخارج عروسی در بانک گذاشته شده و سال خمسی نیز فرا رسیده خمس تعلق می‌گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: آنچه که از درآمد بین سال تا سر سال خمسی صرف در مخارج و نیازمندی‌های زندگی نشود و اضافه بماند خمس دارد حتی در مفروض سؤال.
آیت‌الله سیستانی: خمس دارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: بلی خمس تعلق می گیرد.
آیت‌الله نوری همدانی: اگر در کارهای ضروری عروسی راهی جز ذخیره کردن پول را ندارد خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد باید خمس آن پرداخت گردد ولی در صورتی که برای پرداخت خمس در زحمت باشید مجاز هستید خمس آن را به ذمه بگیرید و هر زمان توانستید بپردازید.
آیت‌الله وحید خراسانی: در فرض سوال متعلق خمس است.
3. آیا پولی که برای مصارف ضروری زندگی و نیز خرید خانه در بانک گذاشته شده و سال خمسی نیز فرا رسیده خمس تعلق می‌گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: آنچه که از درآمد بین سال تا سر سال خمسی صرف در مخارج و نیازمندی‌های زندگی نشود و اضافه بماند خمس دارد حتی در مفروض سؤال.
آیت‌الله سیستانی: خمس دارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: بلی خمس تعلق می گیرد لکن نسبت به پول تهیه خانه اگر طوری باشد که احتیاج به خانه ملکی شخص برای سکونت خود داشته باشد و به غیر این طریق که پول را تدریجاً در بانک جمع کند قادر بر تهیه مسکن نباشد، خمس ندارد.
آیت‌الله نوری همدانی: از جواب سوال 2 معلوم شد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد باید خمس آن پرداخت گردد ولی در صورتی که برای پرداخت خمس در زحمت باشید مجاز هستید خمس آن را به ذمه بگیرید و هر زمان توانستید بپردازید.
آیت‌الله وحید خراسانی: بله متعلق است و در مورد خانه اگر راهی جز پس‌انداز برای خریدِ خانه ملکی مورد نیاز ندارد، تعلق ِ خمس بنابر احتیاطِ واجب است.
4. آیا به وام مسکن خمس تعلق می گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: وام خمس ندارد، مگر به مقداری که اقساط آن از درآمد بین سال پرداخت شده و سرسال خمسی موجود یا تبدیل به سرمایه شده باشد.
آیت‌الله سیستانی: خیر
آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر پول را به عنوان وام گرفته که با آن خانه برای سکونت فعلی خود که احتیاج به آن دارد تهیه کند خمس ندارد.
آیت‌الله نوری همدانی: خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: وام خمس ندارد مگر آن مقدار از وام که اقساطش پرداخت شده و معادل آن تا پایان سال خمسی موجود باشد.
آیت‌الله وحید خراسانی: قرض خمس ندارد مگر اقساطِ مقداری از آن که صرف در مؤونه سال نشده است، پرداخت گردد که همان اقساط خمس است.
5. آیا به هدیه خمس تعلق می گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: خمس ندارند.
آیت‌الله سیستانی: بله
آیت‌الله صافی گلپایگانی: هدیه مانند سایر عوائد است پس اگر از تاریخ وصول آن یک سال بگذرد و به عنوان مؤنه زندگی حاجت به آن نداشته باشد خمس دارد.
آیت‌الله نوری همدانی: خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: چنانچه هدیه تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار نگیرد و سال خمسی بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: اگر هدیه قدر و قیمت معتنابهی نزد مردم داشته باشد و صرف در مؤونه سال نشود، متعلق خمس است.
6. آیا به عیدی که کارفرما به کارگران می‌پردازد، کارت هدیه‌های که به کارمندان می‌دهند و بن کتابی که دولت و دانشگاه به دانشجویان می‌دهند خمس تعلق می گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: خمس ندارند.
آیت‌الله سیستانی: خمس دارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: حکم سایر عوائد را دارند که گفته شد.
آیت‌الله نوری همدانی: خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: در صورتی که در سررسید سال خمسی چیزی از آن باقی بماند خمس دارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: اگر صرف در مؤونه سال نشود، متعلق خمس است.
7. آیا به وام دانشجویی، ازدواج یا خرید خودرو خمس تعلق می‌گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: وام خمس ندارد، مگر به مقداری که اقساط آن از درآمد بین سال پرداخت شده و سرسال خمسی موجود یا تبدیل به سرمایه شده باشد.
آیت‌الله سیستانی: خیر.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: به مقداری که وام را پرداخته است خمس آن را باید بپردازد.
آیت‌الله نوری همدانی: خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: در صورتی که مورد نیاز و در معرض استفاده باشد خمس ندارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: قرض خمس ندارد مگر اقساط مقداری از آن، که صرف مؤونه در سال نشده است پرداخت گردد که همان اقساط خمس دارد.
8. با توجه به اینکه کتاب یکی از خریدهای اصلی دانشجویان است اگر کتابی خریداری شد و مطالعه نشده خمس تعلق می‌گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: اگر هنگام خرید مورد نیاز بوده و با درآمد بین سال خریداری شده خمس ندارد.
آیت‌الله سیستانی: بله.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر مورد نیاز فعلی دانشجو باشد و اتفاقا مورد استفاده قرار نگرفته خمس ندارد.
آیت‌الله نوری همدانی: اگر در معرض استفاده است ولو استفاده نکرده است خمس ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: خمس ندارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: سر سال متعلق خمس است.
9. آیا به پولی که از کسی قرض گرفته‌ایم خمس تعلق می‌گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: بر قرض گیرنده خمس مال قرض واجب نیست ولی قرض دهنده اگر مال قرضی را از درآمد سالیانه کارش و قبل از پرداخت خمس آن قرض داده است، در صورتی که بتواند تا آخر سال قرضش را از بدهکار بگیرد، واجب است که هنگام رسیدن سال خمسی‌اش خمس آن را بپردازد و اگر نتواند قرض خود را تا پایان سال بگیرد، فعلاً پرداخت خمس آن واجب نیست، لیکن هر وقت آن را وصول کرد باید خمس آن را بدهد.
آیت‌الله سیستانی: خیر
آیت‌الله صافی گلپایگانی: تا عین آن باقی است خمس ندارد و اگر مصرف در مؤنه شود نیز خمس ندارد بلی اگر در غیر مؤنه صرف گردد هر قسطی راکه می پردازد بایدخمس آن را بدهد.
آیت‌الله نوری همدانی: خمس ندارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: قرض خمس ندارد مگر اقساطِ مقداری از آن که صرف در مؤونه سال نشده است، پرداخت گردد که همان اقساط خمس است.
10. آیا به پولی که به کسی قرض داده‌ایم خمس تعلق می گیرد؟
آیت‌الله خامنه‌ای: بر قرض گیرنده خمس مال قرض واجب نیست ولی قرض دهنده اگر مال قرضی را از درآمد سالیانه کارش و قبل از پرداخت خمس آن قرض داده است، در صورتی که بتواند تا آخر سال قرضش را از بدهکار بگیرد، واجب است که هنگام رسیدن سال خمسی‌اش خمس آن را بپردازد و اگر نتواند قرض خود را تا پایان سال بگیرد، فعلاً پرداخت خمس آن واجب نیست، لیکن هر وقت آن را وصول کرد باید خمس آن را بدهد.
آیت‌الله سیستانی: بله
آیت‌الله صافی گلپایگانی: خمس دارد ولی پرداخت آن واجب نیست ولی هر وقت وصول شد باید فوراً خمس را بدهید.
آیت‌الله نوری همدانی: اگر می تواند فعلاً او را وصول نماید باید خمس آن را بدهد وگرنه هر وقت وصول کرد خمس آن را بپردازد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: اگر سال خمسی بر آن بگذرد و به راحتی قابل وصول باشد خمس دارد والا هرگاه به دست شما رسید و تا سررسید سال خمسی باقی ماند خمس دارد.
آیت‌الله وحید خراسانی: پولی که قرض داده‌اید سرِ سال خمس دارد ولی اگر قابل استیفاء نیست، می توانید صبر کنید هرزمانی که آن را پرداخت کرد بلافاصله خمس آن را بپردازید.
تعداد نظرات: ۲
ارسال نظرات
به موضوعاتي براي خمس فکر شده بود که بعضا در حالت عادي به فکر نميرسيد
باتشکر