نقص رتبه‌بندی آلکسا

عباس آسوشه دانش آموخته دوره دکترای دانشگاه «کینز کالج» لندن درباره پایگاه اطلاع رسانی الکسا که حدود 15 سال است وب سایت های خبری، تبلیغاتی و اطلاع رسانی را از طریق شمارش تعداد کاربران رتبه بندی می‌کند، معتقد است: تعداد کاربران الکسا بیانگر کل کاربران شبکه نیست بلکه آنان قسمتی از شبکه را جستجو می‌کنند.

 

معیارهای علمی رتبه بندی سایت ها از سه فاکتور رابط کاربری، محتوا و دسترس پذیری استفاده می‌شود. رابط کاربری (User interface ) از نظر راهبردی شامل فاکتورهایی نظیر لینک های در دسترس، میزان و تعداد به روز شدن، پیوندهای سایت چیدمان، طراحی، کم حجم بودن خود وب سایت و اینکه وب سایت ارایه کننده هویت سازمانی است، می‌شود.

 

الکسا چیست؟

 

الکسا یک وب سایت ارزیابی وب سایت‌های اینترنتی است که جایگاه آنها را در اینترنت طبق اطلاعات موجود مانند ترافیک ارزیابی می‌کند. این سایت یکی از زیرمجموعه های شرکت بزرگ آمازون می‌باشد. آلکسا در هر 24 ساعت (9:30 صبح به وقت ایران) آمار و نتایج روز قبل یک وب سایت را به نمایش همگان می‌گذارد که این آمار برگرفته و محاسبه شده از میزان و تعداد رفت و آمدهای صورت گرفته با زمان و ساعت کشور بازدیدکننده از یک وب سایت می‌باشد.

 

در واقع، رتبه الکسا یک سیستم درجه بندی است که روی تعداد بازدیدکنندگان یک وب سایت که نوارابزار الکسا را نصب کرده اند پایه گذاری شده است. توضیح الکسا را دراین باره بخوانید : رتبه ترافیک پایه گذاری شده بر مجموع بازدید 3 ماه از بازدیدکنندگانی است که نوار ابزار الکسا را نصب کرده اند و به اندازه گیری ترکیب شده از تعداد بازدید صفحات از هر بازدیدکننده و تعداد بازدیدکنندگان است. به عنوان مرحله اول، محاسبات روزانه الکسا مبتنی بر تعداد بازدیدکنندگان و تعداد بازدید از صفحات برای همه سایت های روی اینترنت است.

 

 

مدیران وب سایت ها، تبلیغ کنندگان و شبکه های آگهی از رتبه الکسای شما به عنوان یک پیمانه برای مشخص کردن ارزش یک لینک روی وب سایت شما استفاده می‌کنند. اگر شما بخواهید سایت خود را بفروشید یا یک لینک روی سایت خود قرار دهید برای بهبود رتبه الکسای خود تلاش بیشتری خواهید کرد. زیرا این بهانه ای برای افزایش قیمت خواهد شد!

 

 

عباس آسوشه دانش آموخته دوره دکترای دانشگاه «کینز کالج» لندن درباره پایگاه اطلاع رسانی الکسا که حدود 15 سال است وب سایت های خبری، تبلیغاتی و اطلاع رسانی را از طریق شمارش تعداد کاربران رتبه بندی می‌کند، معتقد است: تعداد کاربران الکسا بیانگر کل کاربران شبکه نیست بلکه آنان قسمتی از شبکه را جستجو می‌کنند.

 

 معیارهای علمی رتبه بندی سایت ها از سه فاکتور رابط کاربری، محتوا و دسترس پذیری استفاده می‌شود. رابط کاربری (User interface ) از نظر راهبردی شامل فاکتورهایی نظیر لینک های در دسترس، میزان و تعداد به روز شدن، پیوندهای سایت چیدمان، طراحی، کم حجم بودن خود وب سایت و اینکه وب سایت ارایه کننده هویت سازمانی است، می‌شود.

 

وی افزود: یک وب سایت از نظر محتوا بسته به نوع کاربری (خبری، تبلیغاتی، فروش و یا اطلاع رسانی) دسته بندی می‌شود. برای مثال، یک وب سایت خبری به نوع دسته بندی محتوای خبری، دقت خبر، رعایت «سرعت، دقت و صحت» در محتوای خبر، عدم حاشیه پردازی، شایعه پردازی، حادثه‌پردازی، نداشتن خطای املایی، اصلاحیه و داشتن بخش «چندرسانه ای» و زبان های مختلف در یک سایت بستگی نزدیکی دارد. به گفته آسوشه دسترس پذیری فاکتور سوم رتبه بندی وب سایت ها محسوب می‌شود که به هیچ عنوان به طور مستقیم قابل اندازه گیری نیست.

 

وی گفت: در این روش سرشاخه های اطلاعاتی (متادیتا) موجود در یک پایگاه اطلاع رسانی، احتمال دسترسی به سایت در هر زمان، وجود موتور جستجوی قوی داخل سایت و تعداد کاربران همزمانی که یک سایت می‌تواند هم زمان پوشش دهد (Concurrent) شاخص های ارزشیابی یک وب گاه خواهد بود. 

 

 آسوشه در پاسخ به اینکه «وب سایت الکسا براساس کدام یک از معیارهای یادشده وب سایت ها را رتبه بندی می‌کند» گفت : براساس معیار «دسترس پذیری» و بدون در نظر گرفتن شاخص «ماهیت» و «نوع فعالیت وب سایت» تنها براساس بخش محدودی از فاکتور دسترس پذیری آنها را دسته بندی می‌کند.

 

وی درباره نحوه اندازه گیری شاخص «دسترس پذیری» اظهار داشت: ترافیک وب سایت ها از محرمانه ترین اطلاعاتی است که به طور معمول در دسترس هیچیک از کاربران قرار ندارد.

 

وی افزود: «الکسا» در وب سایت خود می‌گوید: که اطلاعات خود را از میلیون ها کاربری که toolbar این سایت را دریافت کرده اند و در مرورگر خود قرار داده اند دریافت می‌کند. toolbar ابزاری رایگان است که از سایت الکسا دریافت می‌شود و کاربر با دریافت و قرار دادن این ابزار در بالای برنامه مرورگر می‌تواند اطلاعات مورد جستجو را به صورت دسته بندی شده دریافت کند.

 

استاد دانشگاه تربیت مدرس تاکید کرد: با هر عملیاتی روی شبکه فهرست اقدامات انجام شده به صورت اتوماتیک به پایگاه داده الکسا ارسال می‌شود. وی افزود: این اطلاعات بدون توجه به اینکه از کدام وب سایت آمده باشند جمع آوری می‌شود و در بازه های زمانی یک، دو و سه ماهه در رتبه بندی وب سایت‌ها استفاده می‌شوند.

 

وی افزود:‌ کاربران اینترنتی که toolbar الکسا را دریافت کرده اند درصد اندکی از تعداد کاربران کل شبکه اینترنت را تشکیل می‌دهندو اگر بپذیریم که الکسا اطلاعات خود را از این مسیر به دست می‌آورد رتبه بندی که از این طریق به دست می‌آید دقت بالایی نخواهد داشت. بسیاری از ویروس یاب ها مانند مک کافی یا سمانتک، تولبار الکسا را به عنوان نوعی از ویروس می‌شناسند و عملکرد آن را محدود می‌کنند و در نهایت تعداد کاربران الکسا به شدت کاهش می‌یابد.

 

وی با اشاره به کاهش کاربران این وب سایت گفت: براساس آمار سال 2007، تعداد کاربرانی که در آمریکا از toolbar الکسا استفاده کرده اند از 36 و 91 صدم درصد به 14 درصد رسیده است.

 

آسوشه گفت که «الکسا» خود به نادرستی رتبه‌بندی های خود در صورت کاهش کاربران این وب سایت اذعان کرده و در این پایگاه خاطر نشان ساخته است که «اگر تعداد کاربرانی که از toolbar الکسا استفاده نموده اند کاهش یابند،‌ رتبه بندی الکسا درست نخواهد بود. »

 

وی افزود: رتبه بندی وب سایت ها به نوعی بحث درباره جامعه آماری است. در صورتی که در یک جامعه آماری تعداد افراد از میزان قابل قبولی کاهش یابد، استنتاج هایی که از روی آن استفاده می‌شود قابل اتکا نخواهد بود و ‌کاهش تعداد کاربران اینترنت الکسایی به این سمت پیش می‌رود که وب سایت الکسا رتبه بندی وب سایت ها که کار مهمی است به صورت غیر دقیق و غیر قابل استناد انجام می‌دهد.

 

استاد دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: روش یاد شده تنها روش منطقی است چراکه اطلاعات مربوط به تعداد کاربران محرمانه ترین و حیاتی ترین اطلاعات یک مجموعه خبری و یا پایگاهی را که براساس آن فعالیت اقتصادی انجام می‌شود، تشکیل می‌دهد.

 

این استاد دانشگاه پیشنهاد کرد وزارتخانه هایی مانند ارتباطات و فناوری اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، ‌تحقیقات و فناوری معیارهای ارزیابی وب گاه ها را تعیین کنند.

 

وی گفت:‌ چنین ارزیابی هایی بهتر است از طریق یک سازمان مردم نهاد - که به بخش های دولتی یا خصوصی وابستگی نداشته باشد- به صورت پویا و آنلاین و با در نظر گرفتن تمام معیارها انجام گیرد.