به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، صلوات فرستادن یکی از با فضیلتترین و پر برکترین عباداتی است که در اسلام آمده و روایات بیشماری در این زمینه و سفارش به انجام آن به ما رسیده است. در اینجا به تعدای از فضایل و برکات آن به صورت اجمال اشاره میکنیم:
1. کفاره گناهان:
امام رضا علیه السلام میفرماید: «من لم یقدر علی ما یکفر به ذنوبه فلیکثر من الصلاة علی محمد و آله، فانها تهدم الذنوب هدما؛ (به نقل از عیون اخبار الرضا علیه السلام ج 1، ص 294،)
هر کس از انجام عملی که گناهانش را جبران کند ناتوان است، پس باید زیاد برمحمد و آل محمد صلوات بفرستد؛ زیرا صلوات، گناهان را به کلی پاک میکند.»
2. وزینترین و برترین:
از امام باقر یا صادق علیهماالسلام نقل شده است: «اثقل مایوضع فی المیزان یوم القیامة الصلاة علی محمد و علی اهل بیته (همان)؛ سنگینترین چیزی که در روز قیامت در ترازو گذاشته میشود، صلوات بر محمد صلی الله علیه و آله و اهل بیت او میباشد.»
و از امام صادق علیه السلام روایت است که «ما من عمل یوم الجمعة افضل من الصلاة علی محمد و آله؛ روز جمعه هیچ کاری برتر و پرفضیلتتر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست.»
3. دوستی خداوند:
از امام هادی علیه السلام چنین روایت است که: «انما اتخذ الله ابراهیم علیه السلام خلیلا، لکثرة صلاته علی محمد و اهل بیته، صلوات الله علیهم؛ تنها دلیلی که خدا به خاطر آن ابراهیم علیه السلام را به مقام دوستی و خلیل بودن رسانید، کثرت صلوات فرستادن او بر محمد و اهل بیتش - که درود خدا بر آنان باد - بود.»
4. بخیل واقعی:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: «البخیل حقا من ذکرت عنده فلم یصل علی (همان، به نقل از معانی الاخبار، ص 246)؛ بخیل حقیقی کسی است که نزد او از من یاد شود و او بر من صلوات نفرستد.»
5. صدای سخن عشق:
از امام صادق علیه السلام روایت است: «اذا ذکر النبی صلی الله علیه و آله فاکثروا الصلاة علیه فانه من صلی علی النبی صلی الله علیه الف صلاة فی الف صف من الملائکة، و لم یبق شی ء مما خلقه الله الا صلی علی العبد، لصلاة الله علیه و صلاة ملائکته فمن لم یرغب فی هذا، فهو جاهل مغرور قد بری ء الله منه و رسوله و اهل بیته (کافی، ج 2، ص 492.)؛ هنگامی که از پیامبر یاد میشود، زیاد بر او صلوات بفرستید؛ زیرا هرکه بر پیامبر صلوات فرستد، خداوند در میان هزار صف از فرشتگان بر او هزار درود فرستد، و چیزی از مخلوقات خدا باقی نمیماند مگر اینکه بر این بنده درود میفرستند؛ چون خدا و فرشتگان بر او درود فرستادهاند. پس کسی که در این باره بیعلاقه باشد، جاهل و فریب خورده است و قطعا خدا و پیامبر او و اهل بیتش از او بیزارند.»
6. رهایی از مشکلات:
از استاد اخلاق و عرفان آیت الله بهاءالدینی رحمه الله نقل شده است:
«ما تجربه زیادی به دست آوردهایم و وجدان نمودیم که برای رهایی از مشکلات راههایی هست که بهترین آنها که خود ما حس کردهایم و به کمک آنها به حاجتهایمان رسیدهایم، چهار چیز است: نذر کردن گوسفند برای فقرا، خواندن حدیث کساء به طور پی در پی، پرداخت صدقه و ختم صلوات.» (آیت بصیرت، ص 68)
7. کتابت صلوات:
در پاداش نوشتن صلوات، حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل گردیده است: «من صلی علی فی کتاب لم تزل الملائکة تستغفر له مادام اسمی فی ذلک الکتاب (کنز العمال، ح 2243)
هر که در نوشتهای بر من صلوات بنویسد، تا هنگامی که نامم در آن مکتوب باقی است، فرشتگان پیوسته برای او استغفار میکنند.»
صلوات ناقص
بهتر است صلوات با صدای بلند باشد. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است: «باصدای بلند بر من صلوات بفرستید که نفاق را از بین میبرد.»
ذکر «اللهم صل علی محمد» بدون «و آله» ناقص و خلاف امر پیامبر صلی الله علیه و آله است؛ چنان که حضرت میفرماید: «من صلی علی و لم یصل علی آلی لم یجد ریح الجنة؛ 1 هر که بر من صلوات بفرستد و بر خاندانم درود نفرستد، بوی بهشت را نمییابد.»
امام صادق علیه السلام میفرماید: مردی به کعبه درآویخته بود و چنین میخواند: «اللهم صل علی محمد». پدرم شنید و به او فرمود: «یا عبد الله لاتبترها، لا تظلمنا حقنا، قل: اللهم صل علی محمد و اهل بیته؛ 2 بنده خدا! صلوات را ناقص نکن و در حق ما ظلم نکن، بگو: خدایا بر محمد و اهل بیتش درود بفرست.»
در روایات فراوانی، حذف «آل محمد» از صلوات - که کار یزیدیان است - نهی شده است. علامه طباطبایی رحمه الله پس از روایتی در این باره، مینویسد: «جز این، هیجده حدیث دیگر از اهل سنت دلالت دارد بر صلوات کامل و پرهیز از ناقص... و اما روایات شیعه در این موضوع، فراوان و بیشمار است.»
در صحاح اهل سنت است: «اگر «آل محمد» نباشد، صلوات ابتر است و کسی که آن را نگوید، دست رد بر سینهاش میخورد و به او خطاب میشود: «لا لبیک و لا سعدیک.»
کیفیت صلوات
مردی به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد: دانستیم چگونه بر شما سلام کنیم، ولی صلوات بر شما چگونه است؟ آن حضرت فرمودند: بگو: «اللهم صل علی محمد و علی آل محمد، کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید، اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید.» 4
حضرت سجاد علیه السلام در پایان دعای مکارم الاخلاق چنین دعا میکند: «اللهم صل علی محمد و آله، کافضل ما صلیت علی احد من خلقک قبله و انت مصل علی احد بعده؛ 5 بارخدایا بر محمد و آلش درود فرست، مانند بهترین درودی که قبل از او بر هر یک از بندگانت نثار کردی و یا پس از او نثار کسی خواهی کرد.»
بهتر است صلوات با صدای بلند باشد. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است: «ارفعوا اصواتکم بالصلاة علی فانها تذهب بالنفاق؛ 6 با صدای بلند بر من صلوات بفرستید که نفاق را از بین میبرد.»
البته برخی از افراد عامی در مشاهد مشرفه مثل رواقهای حرم حضرت رضا علیه السلام با صدای بلند و پی در پی توصیه به صلوات میکنند که در آن اماکن، سنت بدی است؛ زیرا مزاحم افرادی است که دعا، نماز و زیارت میخوانند. بزرگان نیز به حفظ ادب و آهسته خواندن زیارتنامه سفارش کردهاند.
پی نوشتها:
1) امالی صدوق، ص 167، ح 9؛ بحارالانوار، ج 8، ص 186.
2) اصول کافی، ج 2، ص 495، ح 21؛ عدة الداعی، ص 149.
3) ر. ک: صحیح بخاری، ج 6، ص 651؛ ج 4، ص 1802؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 305؛ الغدیر، ج 7، ص 7 و الدر المنثور، ذیل آیه 56 سوره احزاب.
4) المیزان، ج 16، ص 344؛ ر. ک: اهل البیت فی الکتاب و السنة، ص 380، ح 901 - 902 نقل از بخاری، ج 3، ص 1233، ح 3190؛ و ج 4، ص 1802، 4519.
5) مکارم الاخلاق، دعای 20 صحیفه سجادیه.
6) الکافی، ج 2، ص 493، باب الصلاة علی النبی، ح 13.
7) تفسیر سوره حجرات، آیت الله دستغیب، ذیل آیه فوق.
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره47. علی رضوان شهری