باید بر محصولات وحیانی لباس علمی بپوشانیم/انسان‌شناسی؛ اساس همه مسائل در علوم انسانی

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، نشست تخصصی بررسی موانع نظری و عملی دانشگاه اسلامی عصر امروز در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد و آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی ،عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس عالی حوزه علمیه به ایراد سخنرانی پرداخت.

عضو مجلس خبرنگان رهبری با بیان این مطلب که مسئله اسلامی شدن دانشگاه‌ها امر بسیار ظریفی است گفت: اگر همه دانشگاهیان نمازخوان و همه خانم‌ها محجبه شوند، دانشگاه اسلامی نشده، بلکه ملحفه‌ای از اسلام روی آن کشیده‌اند که ماندگار نیست.

وی با اشاره به اینکه با قدرت امنیتی و نظامی نمی‌توان این ملحفه را نگه داشت، تصریح کرد: انسان هر چه را از راه قدرت به دست بیاورد از راه قدرت از دست می‌دهد ولی هرچه را از راه اختیار و فهم درونی به دست بیاورد برایش ماندگار می‌شود.

حائری شیرازی افزود: اگر کفر به معنای رد خرافات یا روشنفکری به معنای رد مطالب موهوم و غیر علمی باشد، شرط ایمان روشنفکری است، اما کسی که بخواهد زیرآب دین را بزند، ملات نگهداری جامعه را از آن می‌گیرد و جامعه را به سمت پریشانی و فروپاشی سوق می‌دهد.

هر جا که انسان سلب استقلال شود فاتحه کشور و ملت خوانده خواهد شد

وی در ادامه  خاطرنشان کرد: هر جا که انسان سلب استقلال شود فاتحه کشور و ملت خوانده خواهد شد.

عضومجلس خبرگان رهبری ضمن بیان این مطلب که دینی که حاصل شرایط باشد با تغییر شرایط از بین می‌رود، تصریح کرد: دینی که به وسیله روابط تولید به وجود آید با تغییر روابط تولید محو می‌شود.

 وی افزود: روشنفکری اگر به معنای موهوم پرستی باشد، دین با آن مخالف است و این مسئله خرافات است که روابط تولید زیربنا و دستگاه شناخت روبنا است، چون اگر شما معتقد شدید اساس همه چیز تجربه است وقتی تجربه عوض شود انسان تغییر می‌کند.

 حائری شیرازی با اشاره به مشکلات روشنفکری گفت: مشکل روشنفکری در اینجاست که انسان تجربه را حاکم بر خودش و دستگاه ادراکش ببیند، انسان همزاد خودش آگاهی دارد و اگر این را قبول نداشته باشیم در تبین اختلاف میان انسان‌ها درمانده می‌شویم.

 وی در ادامه افزود: اختلاف دلیل آزادی است ولی اگر انسان‌ها مخلوق شرایط باشد، باید همگی یکدست و یک‌شکل بشوند.

 عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: برای استعمارگران هیچ چیز بهتر از آن نیست که انسان را مخلوق شرایط بدانیم، چون در این صورت دیگر دلیلی برای مبارزه وجود ندارد. زمانی می‌توان قبول کرد که مبارزات صوری است که آگاهی همزاد با خود را باور کرده باشیم یعنی انسانیت شما با آگاهی شما همزاد باشد.

 مدرس حوزه علمیه قم ضمن بیان این مطلب که این سؤال که انسان کیست، در همه مسائل علوم انسانی زیربناست، تصریح کرد: مَلات همه مسائل در علوم انسانی، انسان‌شناسی است و گرفتاری ما از اینجا آغاز می‌شود که علم به معنایی scinec با علم به معنای knowledge با هم اشتباه شوند.

 مدرس عالی حوزه علمیه قم افزود: در علوم انسانی امروزه knowledge وجود ندارد و علوم انسانی از نظریه خارج نیست در صورتی که علوم تجربی از نظریه خارج شده است.

 حائری شیرازی علم را دو گانه دانست و گفت: علم به دو نوع، علم مستقل از قائل و علم وابسته به قائل، تقسیم می‌شود، علم وابسته به قائل نظریه‌ای است که هنوز علمی نشده است.

 عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: شما نمی‌توانید علوم انسانی را به knowledge برسانید چون انسان شناسی بین حکم و موضوع حائل است در واقع در علوم تجربی به علم به معنای knowledge می‌رسید، اما در علوم انسانی به knowledge نمی‌رسید.

 حائری شیرازی گفت: کسی می‌تواند در علوم انسانی اظهار علم کند که انسان را شناخته است و کسی می‌تواند ادعای شناخت انسان را داشته باشد که او را آفریده است.

مشکل این است که  چگونه می‌توان علم و دین را در دانشگاه به هم نزدیک کرد

مدرس حوزه علمیه قم تصریح کرد: مشکلی که اکنون وجود دارد این است که شما چگونه می‌توانید علم و دین را در دانشگاه به هم نزدیک کنید چون دین با قال باقر و قال الصادق به وجود می‌آید و تعبدی است در حالی که علم تعقلی می‌باشد.

 وی با اشاره به اینکه ما بر محصولات وحیانی، لباس علمی نپوشانده‌ایم، گفت: اگر بتوانیم محصولات وحیانی را در فرم علمی وارد کنیم پاسپورت ورود به دانشگاه را پیدا کرده‌ایم اما اگر بر محتوا لباس علم را نپوشانیم حق ورود به دانشگاه را پیدا نمی‌کنیم.

 حائری شیرازی لازمه علوم انسانی را دیالکتیک مآبانه بودن آن دانست و خاطرنشان کرد: علوم انسانی یک امر بحثی است و متحرک است و ریشه آن در اینجاست که هر چه انسان خود را بیشتر بشناسد به علوم انسانی نزدیکتر می‌شود.

 وی در خاتمه گفت: فرضیه انسان‌شناسی در علوم انسانی علمی نیست، بلکه قراردادی است و هرکس هرگونه انسان را شناخته باشد برمبنای آن علوم انسانی خود را پایه‌گذاری می ‌کند، در واقع شما می‌توانید انسان‌شناسی اسلام را انتخاب کنید و برای آنچه از وحی فهمیدید دلایل علمی بیاورید.