فاطمه(س)؛ بهترین نماد ولایت‌پذیری

باشگاه دانشجویان «خبرگزاری دانشجو» سید محمد رضا حسینی، دانسگاه صنعتی قم؛ پیام آور رحمت، حضرت محمد(ص) دخترش فاطمه (سلام الله علیها) را «ام ابیها» خطاب می کرد. او را در آغوش می گرفت و می بویید؛ در حالی که می گفت دخترم بوی شجره طوبی می دهد. درختی بهشتی که رسول گرامی اسلام(ص) در شب معراج بوی آن را استشمام کرده بود.

 

مطابق با بیان امام ششم(ع): فاطمه از فطم است. فاطمه قطع است. فاطمه فاطمه نامیده شد؛ چون خلق از معرفت او منقطع است. (برگرفته از سخنرانی آیت الله وحید خراسانی)

 

اگر کسی بخواهد طوفانی به پا کند، آن «نوح» می طلبد که 9 قرن و نیم تلاش بکند تا خدا در باره او بفرماید: «سلام علی نوح فی العالمین». جمله ای که خدا نظیر آن را برای ابراهیم و موسی ندارد و حضرت عیسی(ع) را در کنار حضرت مریم (س) می فرماید: «و جعلنا ابن مریم و امه آیه للعالمین». اما رسول گرامی اسلام (ص) حضرت زهرا(س) را به تنهایی «سیده نساء العالمین من الاولین والاخرین» می خواند. (برگرفته از سخنرانی آیت الله جوادی آملی)

 

واکاوی تاریخی و تحلیل سیاسی ولایت پذیری حضرت زهرا (س) و ریشه یابی ولایت گریزی منافقان، بحثی است گسترده که در این مختصر نمی گنجد؛ اما سعی شده است با تکیه بر اسناد مسلم تاریخی و مورد تایید شیعه و سنی حوادث پیرامون رحلت رسول خدا(ص) بررسی شود.

 

 

مدتی قبل از وفات رسول خدا(ص) چند نفر از قریشیان طوماری نوشتند و آن را نزد ابوعبیده جراح سپردند و در آن ضامن و متعهد شدند که اگر رسول خدا وفات کرد و یا کشته شد، از امامت بنی هاشم عدول کنند تا مقام نبوت و خلافت در میان آن ها جمع نشود. (عبیدالله بن عبدالله اسدآبادی در کتاب المقنع فی الامامه).

 

رسول خدا در آخرین ماه های عمر شریفشان سپاهی را به فرماندهی اسامه بن یزید به شام فرستاد تا با دشمنان اسلام مقابله کنند و فرمود: هرکس از فرمان اسامه تخلف کند، مجرم است.

 

عده ای از جمله خلفای اول و دوم از این فرمان پیامبر(ص) سرباز زدند و بار دیگر از ولایت رسول خروج کردند.

 

 

ماه صفر سال دهم هجری به آخرین روزهای خود نزدیک می شود که آفتاب عمر نبی گرامی اسلام(ص) غروب می کند. اهل بیت پیامبر(ص) غرق در اندوه و ماتم، به تجهیز و غسل جسد مطهر آن حضرت مشغول اند. سران مهاجرین و انصار در محلی به نام سقیفه بنی ساعده در پی تعیین جانشین رسول خدا(ص) هستند.

 

 

عده ای که منتظر رحلت رسول خدا(ص) بودند، چهار توطئه را طراحی و اجرا کردند تا بدان وسیله خلافت را تصاحب کنند.

 

توطئه اول(استدلال و مشاجره): خلفای اول و دوم به دلیل خویشاوندی با پیامبر، خود را نسبت به انصار، مستحق تر به جانشینی رسول خدا می دانستند و آنان که نتوانستند با این دلیل انصار را قانع کنند به سراغ توطئه بعدی رفتند.

 

توطئه دوم(حیله و نیرنگ): آن ها گقتند خلافت را به مهاجرین بسپارید، ما نیز وزرای خود را از انصار انتخاب می کنیم. سر انجام عده ای از انصار برای اینکه قبیله خزرج به قدرت نرسد به بیعت راضی شدند و ابابکر را به جانشینی پیامبر(ص) انتخاب کردند.

 

توطئه سوم(تهدید): هر کس که راضی به بیعت با خلیفه نمی شد از سوی مهاجرین به مرگ تهدید می شد. به این ترتیب عده زیادی از ترس جان و مال خود تسلیم به بیعت می شدند.

 

توطئه چهارم(زور و اجبار): دست آخر هرکس باقی مانده بود یا با زور شمشیر از او بیعت گرفته می شد یا خودش را می کشتند و اهل بیتش را به اسارت می بردند.

 

 

چند روزی از سقیفه گذشت. آن گاه عمر همراه با جماعت بسیار به در خانه حضرت علی(ع) آمد و از آن حضرت خواست که از خانه بیرون بیاید و با ابوبکر بیعت کند؛ اما حضرت امتناع ورزید.

 

خنثی کردن توطئه اول و دوم: در این هنگام فاطمه (س) دختر رسول خدا از خانه بیرون آمد و در در برابر جمعیت ایستاد و فرمود: «...امر خود را بین خود بریدید، پس با ما مشورت نکردید. حق ما را نادیده گرفتید، گویا اصلاً از جریان روز غدیر آگاهی ندارید...» .(احتجاج طبرسی).

 

استدلال مهاجرین، خویشاوندی با حضرت رسول بود(ص)؛ حال اینکه با این استدلال اهل بیت پیامبر نسبت به خلافت سزاوارتر نبودند؟

 

حضرت علی(علیه السلام) شبها به همراه حضرت زهرا(س) به مجالس انصار می رفت و فاطمه از آن ها می خواست که از او پشتیبانی کنند. (ابن قتیبه دینوری در کتاب الامه والسیاسه)

 

خننثی کردن توطئه سوم و چهارم: آنان که از حیله و نیرنگ و مشاجره در برابر اهل بیت پیامبر ناکام ماندند، سرانجام نقشه دیگری را در پی گرفتند.

  به خانه علی(ع) آمدند و فریاد زدند که برای بیعت بیرون بیایید و گرنه خانه را با اهلش به آتش می کشیم. آنگاه حضرت فاطمه (س) کنار در خانه ایستاد و با مهاجرین خطابه فرمود و از حق ضایع شده و خلافت غصب شده سخن گفت، آنگاه بازگشتند و...

 

قنفذ و عده ای دیگر به خانه دختر رسول خدا حمله ور شدند، در را آتش زدند و به خانه وارد شدند، حضرت زهرا(س) را بین در و دیوار قرار داده و آن حضرت را مجروح ساختند.

 

قنفذ با همراهانش بدون اجازه وارد خانه علی (ع) شدند، علی خواست شمشیرش را بردارد که قنفذ شمشیرش را ربود... در این هنگام فاطمه به حمایت از علی(ع) به میان آمد و قنفذ با تازیانه به فاطمه(س) زد.

 

حمایت فاطمه در اینجا پایان نمی یابد. آنجا که حضرت علی(ع) را به اجبار نزد ابوبکر بردند و با شمشیر، بالای سر حضرت ایستادند تا او را وادار به بیعت کنند.

 

فاطمه این بار به همراه حسن و حسین (ع) به کنار قبر پیامبر(ص) رفت تا غاصبان حق ولایت را نفرین کند.

 

سلمان می گوید: به خداسوگند دیدم پایه های دیوار مسجد از زمین جدا شد. (احتجاج طبرسی).

 

آنگاه علی(ع) سلمان را فرستاد تا فاطمه را منصرف کند. فاطمه (س) اسوه ولایت پذیری دستور مولای خود را پذیرفت و به خانه بازگشت.

 

و آنگاه سلمان می گوید: شکاف مسجد به هم پیوست؛ به طوری که غبار از پایه مسجد برخاست و به بینی ما رفت. (احتجاج طبرسی).

 

مهم‌ترین نقش حضرت زهرا (س) در کنار حضرت علی (ع) نه به عنوان همسر بلکه در جایگاه دفاع از ولایت مشاهده می‌شود.
 

در میان اهل بیت پیامبر (ص)، حضرت علی (ع) در برهه‏ای از زمان، بنابر مصلحت زمان خویش‏ سکوت کرد و چه کسی می‏توانست‏ با ایستادگی در برابر جریان حذف ایشان حقایق را برای حق طلبان روشن کند جز حضرت زهرا (س).

در تمامی دوران‏ها، ولایت مورد هدف تمامی دنیاطلبان برای رسیدن به اهداف شوم خود بوده است و حضرت زهرا (س) به عنوان اولین حامی و مدافع ولایت، آغازگر دفاع از حریم ولایت است.

دفاعیات و مبارزات حضرت زهرا (س) از آن جهت مهم و سرنوشت‏ساز است که الگویی برای مبارزه وجود نداشت و ایشان خود طراح مبارزه با تحریف و ترسیم کننده‏ نقشه‏ دفاع از ولایت شد و چون سیاستمداری قهرمان در صحنه،‏ ظاهر شد.

 

 

و تو ای فاطمه، ای بانوی زنان عالم، سلام بر تو باد و برپدرت، خاتم پیامبران. نمی دانم تو که هستی که کتاب ها ناقص و قلم ها قاصرند در وصف تو. چه قدر دختری؛ آن گاه که پدرت تو را در آغوش می گیرد و می بوسد و می گوید دخترم بوی درخت طوبی می دهد.

 

عجب مادری؛ آن گاه که پدر خم می شود، دستت را می بوسد و تو را ام ابیها (مادر پدران)خطاب می کند. چقدر مردی؛ آن گاه که پشت در ندای یا ابتاه (وای پدرم) سر می دهی و نمی‌گذاری همسر و مولایت را از خانه خارج کنند .