به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، برنامه پایش شب گذشته با طرح موضوع «اخلاق در انتخابات، انتخابات و بایدها و نبایدها» با حجت الاسلام محسن قرائتی به بحث و گفتوگو نشست.
اختلاف نظر خوب است، اما درگیری و تخریب نباید باشد
حیدری: فردا نتیجه تایید صلاحیت ها اعلام می شود و رسماً نامزدها به مدت 20 روز به تبلیغات می پردازند و در نهایت یک نفر برنده خواهد شد. به نظر شما برنده واقعی کیست؟
قرائتی: روایتی داریم که امام رضا(ع) فرمود روز قیامت معلوم میکنند که کی برنده است، کی بازنده، بنابراین اگر کسی بتواند به وظیفه خود عمل کند، او برنده است.
حیدری: راه حل اختلاف سلیقه ها چیست؟
قرائتی: اختلاف سلیقه باید باشد. مگر پزشکان، مهندسان، مراجع و... اختلاف سلیقه ندارند؟ اختلاف چیز خوبی است، اما درگیری نباید بشود. شما هیچ گاه دیده اید دو مرجع تقلید با هم درگیر شوند؟ اختلاف نظر یک نوع کمال است. اگر همه مردم شبیه هم باشند آنها را همانند گردو کنار هم می چینند. باید مراقب باشیم اختلاف نظر باشد، اما درگیری، تخریب، توهین و... نباشد.
خط قرمز انتخابات کجاست؟
حیدری: در اسلام چیزی به نام خط قرمز وجود دارد؟ به نظر شما در انتخابات ریاست جمهوری خط قرمزها کجاست؟
قرائتی: قرآن پر از خط قرمز است. حق نداری حرف بزنی، حق نداری گوشت خوک بخوری، حق نداری تجسس کنی، حق نداری غیبت کنی و... . برخی خط قرمزها سلیقه ای است، به طور مثال میگویم به کسی که من دوستش دارم، اهانت نکنید، حالا چون من دوستش دارم باید مصونیت داشته باشد؟ این برای زمان شاه است که کسی نمی توانست خاندان پهلوی را مورد اهانت قرار دهد.
خدا در قرآن به پیغمبر(ص) می فرماید: تو پیغمبری، عزیز من هستی، اما مشرک شوی نابودی. در جایی دیگر میفرماید: جمله ای به قرآن نسبت دهی رگ گردنت را قطع میکنم. خدا به پیغمبر اولتیماتوم میدهد. خط قرمز، باید و نباید داریم.
فساد ستیزی نباید برای جذب آرای مردم و به صورت شعاری استفاده شود
حیدری: آیا کاندیداها حق دارند به طرف مقابل و رقیب خود تهمت بزنند و یا ایرادات او را بگویند؟
قرائتی: زمانی به جوانی گفتم حلقه طلا بر مرد حرام است گفت حلقه نامزدی است. گفتم حالا چون نامزدی است حرام خدا حلال می شود؟ تهمت حرام است. بنده اگر از شما سند جرمی هم دارم باید از راه قانون وارد شوم. گفتن در انتخابات و سوءاستفاده از این امر برای تخریب، نامردی و پستی است.
حیدری: اگر کاندیدایی یا اعضای ستاد آن احساس کنند فقط این کاندیدا میتواند کشور را نجات دهد و اصلح است آیا حق دارند به جهت حفظ مصالح و تشخیصی که خود دادند به طرف مقابل و رقیب کاندیدای خود اتهاماتی را وارد کنند؟
قرائتی: نه چنین حقی را ندارند. سوالات شما یک بعد فقهی یک بعد سیاسی دارد. در این دو زمینه من خیلی وارد نمی شوم تخصص من قرآنی است. در کنار فقه و سیاست ه م هستم، اما داخل آن نیستم. این سوال از جهت قرآنی حرام است. فکر ما حجت نیست. حجت نیست یعنی اینکه ارزش قانونی ندارد. یعنی اگر من یک چیزی را خیال کردم برای دیگران الزام آور نیست. اسلام به قدری به ما آزادی داده است که حتی اگر عادلی را تشخیص دادی عادل است و پشت سر او نماز خواندی، رکعت دوم خواستی جدا شوی حق داری. در نماز که عمود دین است می توانی برای خودت نماز بخوانی. وقتی آزادی در نماز است در غیر نماز که مشخص است.
نه در نهضت امام و نه در نهضت رهبری و نه در قرآن چنین امری وجود ندارد. اینکه من یک شخص را قبول دارم پس باید باقی افراد را بکوبم تا نظر من به کرسی بنشیند، ناشی از تعصب های جاهلی و ضد قرآن و روایت است.
ولی فقیه معصوم است؟
حیدری: شئونی که برای ولایت فقیه قائل هستیم آیا منحصر به شیعه است؟
قرائتی: ولایت فقیه یعنی کسی در کشور حرف آخر را بزند. تمام کشورهای کره زمین یک نفر را این چنین دارند منتها ما می گوئیم کسی که حرف آخر را می زند مجتهد و عادل باشد. تمام عالم یک چنین فردی را در کشور خود دارند، اما نام آن را ولایت فقیه نمی گویند. در زمان موسی نیز ولایت فقیه بوده است. خدا در قرآن می فرماید: ما تورات را فرستادیم در تورات هدایت و نور است. انبیاء و علما طبق تورات حکومت و یا قضاوت میکنند.
حیدری: قرآن برای ولایت فقیه عصمت قائل است؟
قرائتی: نه. معنای ولایت فقیه عصمت نیست. حجت است. پزشکان معصوم اند؟ خیر ولیکن حرف پزشک برای من حجت است. پزشکان خود می دانند ممکن است اشتباه کنند. حرف پزشک برای بیمار حجت است. اگر قرص اشتباهی بدهد و بیمار بمیرد به معنای خودکشی بیمار نیست؛ چراکه بیمار برای خوردن آن دارو حجت داشت. نه مراجع و نه رهبری معصوم نیستند، ولیکن حرف اینان حجت است و در مقابل اینان ایستادن خلاف است.
روایت است که اگر کسی فقیه عادل را رد کند به منزله رد امام صادق(ع) است و کسی که امام صادق(ع) را رد کند به منزله رد خداست.
حیدری: برخی از بینندگان سوال پرسیدند که چرا حاج آقا قرائتی احساس تکلیف نکردند؟
قرائتی: بسیاری از کسانی که احساس تکلیف کردند خیال است. یعنی خیال میکند که چون در یک زمینه موفق بوده است می تواند در تمام زمینه ها موفق باشد. اداره کشور به معنای همه مسائل کشور می باشد. من در روز عاشورا خانه می نشینم چون نمی توانم روضه بخوانم. پای تخته سیاه بلبل زبانی میکنم اما در روضهخوانی کم می آورم.
حیدری: برخی سوال پرسیدند چرا برخی از بزرگان اشتباه می کنند، کسی با آنها کار ندارد، اما یک کارگر 1000 تومان ببرد او را به سلابه می کشند؟
قرائتی: یک جاهایی را درست گفته است. ما حکومت عدل علی را نمی توانیم پیاده کنیم. خود حضرت امیر(ع) فرمود شما به من نگاه نکنید. بعضی مواقع اتفاق می افتد که افراد ضعیف گرفتار می شوند و افراد فرار می کنند. نه اینکه این امر همیشه وجود داشته باشد، بلکه گاهی وجود دارد. فرار از قانون برای هر طبقه ای وجود دارد.
حیدری: وابستگی های فامیلی به سود کشور است یا خیر؟
قرائتی: در قرآن حدود 200 بار گفته شده است که غیر خدا باشد شرک است. لهجه، قبیله، شهری و روستایی، فامیلی و هر چه که رنگ الهی نداشته باشد شرک است. حال گاهی تکیه به پول است و گاهی تکیه به اسلحه، زور و فامیل و... است.
در زمین به دنبال فرشته نباشید رئیس جمهور بی عیب نداریم
حیدری: چه معیارهایی برای شناخت اصلح وجود دارد؟
قرائتی: کشور اداره کردن صلاحیت ویژه می خواهد. اینکه فردی نماز شب خود را ترک نمی کند یا جمکران می رود یا خواب دیده است و... نشانه اصلح بودن فرد برای اداره کشور نیست. خدا می گوید ابراهیم ابتدا عبدالله شد یعنی بنده خدا. بعد نبی الله شد و بعد رسول الله شد و بعد خلیل الله شد و در انتها خدا گفت رهبر همیشگی کره زمین است. یعنی حضرت ابراهیم نیز مرحله به مرحله پیش رفت.
برخی مادر انقلابند برخی صاحب انقلاب و برخی مستاجر انقلاب اند. صاحبان انقلاب امام، مراجع، شهدا، جانبازان، اسرا و... می باشند. باید دید نظر صاحبان انقلاب چیست. اینکه فرد در ادارهای خوب عمل کرده است نشان دهنده این نیست که می تواند در پست ریاست جمهوری نیز به خوبی عمل کند. اینکه من دوچرخه سواری را خوب بلد باشم به این معنی نیست که می توانم خلبان شوم.
حیدری: خود شما چطور تشخیص می دهید اصلح کیست؟
قرائتی: در زمین به دنبال فرشته نباشید. ما رئیس جمهور بی عیب نداریم. منتها باید دید کدام یک عیب کمتری دارد. سوابق فرد را می بینیم، تاریخ 88 و بعد آن را می بینیم. اینکه چه کسانی هوادار و طرفدار فرد هستند.
به تعبیر قرآن رئیس جمهور خوب ذوالقرنین است
حیدری: رئیس جمهور خوب کیست؟
قرائتی: قرآن می گوید رئیس جمهور خوب ذوالقرنین است. در تعریف ذوالقرنین می گوید ایجاد امنیت کرد یا جامعه را همانند یوسف از قحطی نجات داد. کسانی در قرآن داریم که گفته شده است حکومت داشتند و عادل بودند. حکومت قرآنی این است. رئیس جمهور خوب کسی که هم به دنیا و معیشت مردم برسد و هم به دین مردم برسد. ما بعد از 34 سال که از انقلاب می گذرد صدها منطقه داریم که مسجد ندارند. معلوم می شود به دین مردم نرسیده اند.
به طور مثال ظلم است که بخاطر نان تازه بنده، ده ها نانوا روزه خود را بخورند یا در شکنجه و گرمای تابستان نان پخت کنند. چه اشکال دارد طوری برنامه ریزی شود که نان در ماه رمضان شب ها پخت شود. نمی شود یک سری از قید و بند های ازدواج برداشته شود و تا ازدواج آسان داشته باشیم؟ در هیچ جای دنیا بانک ها به این میزان سود بانکی ندارند.
رئیس جمهور بایدکسی باشد که ترس نداشته باشد. از کسی نترسد بلکه از قانون بترسد. حرف حق بزن ولو برکنار شوی. انتقادپذیر باشد. گرفتار غرور نشود. پرتلاش و مردمی باشد. زحمات دیگران را نادیده نگیرد. خدا در قرآن به پیغمبر میگوید فراموش نکن تابع ابراهیمی. برخی ممکن است نخ خود را طناب کنند و طناب دیگران را نخ نمایند. این اعمال بی انصافی است. سعه صدر داشته باشد. اینکه بگوئیم فلانی از من بهتر است چه اشکالی دارد؟ این عمل اخلاق است.
خدا به پیغمبر می گوید بگو بلد نیستم. وقتی خدا به پیغمبر خود این چنین میگوید چه اشکال وجود دارد که به طور مثال پزشکی به بیمار خود بگوید فلان دکتر بهتر تشخیص می دهد؟
اشرافی گری حرف فرد را از اعتبار میاندازد
حیدری: رئیس جمهور تا چه اندازه باید دین شناس باشد؟
قرائتی: دینداری غیر از دیندانی است. مصلحت عمومی را مد نظر داشته باشد و اگر امری خلاف مصلحت خود بود بپذیرد. قرآن می گوید محبت یا کینه انسان را کج مینماید. به ضرر خود و خانواده ات بود اقدام کن. اگر با کسی خرده حساب داری مراقب باش آن کینه تو را کج نکند. برخی رجل مذهبی اند، کتاب نوشتند و... اما در تقسیم ناتوانند.
داستانی در قرآن است که سلیمان و لشگرش در هنگام عبور از وادی مورچه ها مورچه ای گفت مورچه ها داخل لانه شوید سلیمان و لشگرش عبور می کنند زیر پای آنها له می شوید و آنها نمی فهمند. سلیمان لبخند می زند. مورچه به سلیمان می گوید نمی فهمد و سلیمان لبخند می زند!
حیدری: ساده زیستی برای کاندیدا ها مهم است؟
قرائتی: مهم نیست، اما مفید است. من اگر انگشتری یک میلیونی دست کنم و بعد بگویم امام صادق(ع) فرمود دنیا ارزش ندارد افراد میگویند قرائتی انگشترت چقدر می ارزد؟! ساده زیستی حرف فرد را موثر قرار می دهد. اشرافی گری حرف فرد را از اعتبار می اندازد.
حیدری: قرآن درباره ثروت اندوزی برخی از مسئولین چه نظری دارد؟
در اسلام نمی گویند چرا داری میگویند از کجا آوردی؟
قرائتی: اگر دارایی از راه حرام باشد برای مسئول و غیر مسئول حرام است. برخی گمان میکنند هر که پول دارد بی دین است. من و شما به ماهیگیری می رویم. تور می اندازیم من 200 ماهی میگیرم و شما دوتا، من پول دار میشوم و شما فقیر. حالا من استثمار کردم یا با ماهیها قرارداد بستهام؟
پول داری بد نیست، اما اینکه از کجا پول درآوریم مهم است. در اسلام نمی گویند چرا پول داری بلکه می گویند از کجا پول به دست آوردی. پول داشتن اگر حلال است برای همه این چنین است. البته اگر مسئولین می خواهند موفق باشند باید زندگی ساده داشته باشند. اینکه امام علی(ع) یک بار در عمر خود کباب بخورد از امامت سقوط نمی کند. برخی به دنبال بهانه اند.
حیدری: آفات ریاست چیست؟
قرائتی: انسان این گونه است که قرآن می گوید افرادی ایمان داشتند، اما کافر شدند. پُست انسان را بی دین میکند. حضرت یوسف وقتی پُست گرفت گفت خدایا مسلمان غنی ام کن. قرآن میگوید وقتی حکم را می دهیم، می دهیم. اما وقتی میخواهیم بگیریم جلز ولز میکند. یعنی گرفتن پُست بسیار سخت است.
اگر خدا بخواهد به فردی عزت می دهد رئیس جمهورم میشود و اگر خدا بخواهد فردی را ذلیل کند بعد انتخابات نیز می تواند. نمونه بنی صدر که رای آورد و رئیس جمهور هم شد، اما ذلیل گونه فرار کرد.
خدا افرادي مثل آقاي قرائتي رو حفظ کنه