15رجب؛ بهانه‌ای برای آشتی با خدا / تأثیر عجیب دعای ام‌داوود بر سرنوشت

گروه دین و اندیشه «خبر گزاری دانشجو»؛ از زمانی که حضرت آدم (ع) از بهشت اخراج و به زمین فرستاده شد باب توبه و تقرب به خداوند برای انسان‌ها و بشر معنا پیدا کرد؛ از آن پس خداوند با فرستادن رسول و انبیای خود توجه انسان‌ها را به سیر الی الحق جلب ‌کرد.

طی کردن این مسیر برای انسان که دارای دشمنانی سرسخت و قسم خورده است کاری بس دشوار و پر خطر بود؛ چراکه انسان برای پیمودن مسیر بندگی و عبادت حضرت حق می‌بایست بر ابلیس و هوای نفس خویش غلبه می‌کرد.

خداوند کریم برای آن که مسیر توفیقات را برای انسان هموار کند، به بهانه‌های متفاوت باب توبه را برای وی گشود و مسیرهای متعدد برای انسان فراهم نمود، از جمله کمک به خلق و نگاه محبت‌آمیز به والدین را بهانه‌ای برای بخشش گناهان قرار ‌داد و گاه بیدار شدن بنده در دل شب را مسیری برای تقرب.

روزهای باشرافت بهانه‌ای برای یادآوری هدف خلقت انسان

در این میان خداوند کریم روزها و ماه‌هایی را شرافت بخشید تا به وسیله آن مردم از روزمره‌ها و عادات دنیوی دست بشویند و به یاد آورند که خداوند تبارک و تعالی آنان را برای اهدافی بزرگ‌تر و متعالی‌تر خلق کرده است. روزها و ماه‌های باشرافت سببی شد که انسان به سمت خدا روی کند و فرصت عبادت را در زندگی بیابد.

هر چند که هدف خداوند در خلقت انسان‌ها جز عبادت خویش نبوده، اما عادات یکنواختی و غفلت‌زدگی بشر موجب شد که روزها و ماه‌های خاص بستری فراهم کنند که توجه و حضور قلب بیشتری به سمت حضرت حق پیدا شود.

ایام البیض؛ ایام روشنی

در میان روزها و ماه‌ها که به علل مختلفی شرافت خاص پیدا کردند، می‌توان از ماه‌های رجب، شعبان و رمضان یاد کرد؛ به گفته احدایث، در میان این سه ماه عزیز، روزهای 13، 14 و 15 هر ماه از عزت و کرامت بیشتری برخوردار است.

13، 14 و 15 رجب که مشهور به ایام البیض است را از آن جهت «بیض» نامیده‌اند که به معنای روشنایی و سفیدی است. وجه تسمیه این سه روز در ماه رجب در احادیث از آن جهات به سفیدی و روشنی (بیض) است که آدم نبینا علیه السلام هنگامی که  عصیان کرد و از بهشت رانده شد، چهره اش سیاه گردید و خداوند بعد از دیدن پشیمانی و ناراحتی آدم از دوری جوارالرحمان به جبرائیل دستور داد تا به نزد آدم برود و به وی بگوید که این سه روز را روزه بدارد؛ آدم اطاعت امر پروردگار کرد و بعد از هر روز روزه صورتش روشن‌تر و نورانی تر می‌شد تا آنجا که در روز 15 صورت وی کاملاً روشن و سفید گشت.

15رجب؛ عطای خاص خداوند به امت اسلام

پس از اتمام این سه روز روزه منادی عرش خطاب به آدم گفت: ای آدم هر کس از فرزندان تو این سه روز را در ماه روزه بدارد بدان گونه است که سراسر عمر را به امساک گذرانده است.

در بیان شرافت و عزت ماه رجب همین بس که امام صادق (ع) فرمودند: به این امت سه ماه اعطا شده که به هیچ کدام از امم قبلی داده نشده؛ ماه‌های رجب، شعبان و رمضان و همچنین سه شب به آنان اعطا شده که به هیچ یک از گذشتگان داده نشده شب 13 ، 14 و 15.

نمازها و دعاهای فراوانی از معصومین عصمت و طهارت (ع) برای این سه روز و سه شب به طور سلسله‌وار نقل شده است، اما از آنجایی که روزهای 13 و 14 سپری شده و آن چه در پیش روست شب و روز پانزدهم است ترجیحاً به انجام برخی از دعا و نمازهای مخصوص به این شب و روز باقی مانده پرداخته شود.

شب زنده داری در نیمه ماه رجب

از جمله عبادت‌های بسیار موکد در شب پانزدهم ماه رجب شب زنده‌داری و طلب مغفرت از خداوند است. در احادیث نقل شده است که خداوند در نیمه شب ماه رجب گناهان بندگان را می‌آمرزد و به فرشتگان خود امر می‌فرماید که به نامه اعمال بندگانش نظر شود و اگر سیئه‌ای در آن دیده می‌شود از آن محو شود و به حسنات تبدیل گردد.

این احادیث و اعمال سفارش شده همه نشان دهنده فضیلت و شرافت شب پانزدهم ماه رجب است که خداوند آن را وسیله و سببی قرار داده تا به این وسیله، بندگان فیوضات معنوی بیشتری کسب کنند.

زیارت امام حسین در نیمه ماه رجب

نمازها و دعاهای بسیاری برای شب نیمه ماه رجب ذکر شده که به علت کثرت آن علاقه‌مندان می‌توانند به کتب اقبال اعمال و مفاتیح‌الجنان رجوع کنند، اما از اهم این اعمال و با فضیلت‌ترین آنها در شب نیمه ماه رجب می‌توان به زیارت امام حسین (ع) اشاره کرد. زیارت امام حسین (ع) در نیمه ماه رجب هم محو کننده گناهان است و هم ثواب و فیوضات زیادی را برای زائر به ارمغان خواهد آورد.

پس از گذشتن شب نیمه رجب یکی از طلایی ترین روزهای سال که در پیش روست روز پانزدهم رجب است که شیعیان در این روز به انجام اعمال ام داوود می‌پردازند.

تأثیر شگفت‌انگیز دعای ام داوود بر سرنوشت داوود

اعمال ام داوود حکایتی جالب و بسیار آموزنده از تأثیر شگفت‌انگیز دعا بر مقدرات انسانی دارد؛ ایام زندگانی امام جعفر صادق (ع) مقارن با حکمرانی یکی از حکام ستمگر عباسی به نام منصور بود. وی دستور به زندانی کردن فردی بی‌گناه به نام داوود داده بود و تصمیم به قتل وی داشت، مادر داوود که از همه جا مستأصل شده بود به امام جعفر صادق (ع) ارتجاع برد و از ایشان راه چاره طلب کرد.

امام به مادر داوود دستور داد تا روزهای 13، 14 و 15 رجب را روزه بگیرد و در روز سوم مشغول به خواندن سوره‌های مشخصی از قرآن بشود و بعد از اتمام آن دعایی را که امام به وی آموخته بود قرائت کند و پس از آن منتظر فرج در کار پسرش شود.

مادر داوود با انجام دادن این دستور موفق شد که پسر خود را از مرگ و زندان نجات دهد؛ پس از آن سال شیعیانی که در زندگی خود دارای حاجت و خواسته‌ای بزرگ هستند این سه روز را روزه می‌گیرند و با غسل روز پانزدهم و خواندن سوره‌های مشخص شده از قرآن از سوی معصوم و دعای منقول از امام ششم برای برطرف شدن مشکل خود دعا می‌کنند.

آنان که قادر به انجام اعمال نیستند قلب خود را متوجه کنند

هر چند که انجام اعمال ام داوود و روزه این سه روز برای برخی به علت شرایط جسمانی و محیطی نامقدور است، اما این نکته را از یاد نبریم که شرافت و فضیلت این ایام فرصتی مناسب برای مغفرت از خداوند و کسب توشه اخروی است.

گاه شرایط محیطی این فرصت را سلب می‌کنند که با فراغت بال به انجام امور عبادی بپردازیم، اما متوجه کردن دل‌ها به سوی معبود هستی و اظهار عجز کردن در مقابل وی بی شک برای ما توفیقات و هدایایی ارزشمندی به ارمغان خواهد آورد؛ در همین راستا می‌توان با سلامی کوتاه به محضر اباعبدالله حسین (ع) از بسیاری از این فیوضات و هدایای معنوی خود را بهره مند کنیم.