به بهانه روز جوان؛
گروه دین و اندیشه«خبرگزاری دانشجو»- فاطمه مقدمی؛ جوانی از جمله فرصت هایی است که اندیشمندان و سیاستمداران در حوزه های فکری و کاری خود بهایی ویژه به آن داده اند؛ چرا که از جوانی می توان به عنوان یک سرمایه ارزشمند نام برد که استفاده و بهره درست از آن می تواند سبب رستگاری حقیقی شود.
در میان نظرات و رویکردهای متعددی که به جوانب گوناگون جوانی دارند بررسی جایگاه جوانی در کلام اهل بیت از ضروریات است؛ چرا که کلام اهل بیت به عنوان حسن ختام هر موضوعی می تواند مطلع روشنی برای اندیشه ها و برنامه ریزی ها باشد.
در کلام اهل بیت، جوانی به عنوان یک فرصت ناب و غیر قابل بازگشت مطرح شده است؛ امام علی (ع) در حدیثی می فرماید: «از چهار چیز قبل از رسیدن چهار چیز دیگر هر چه زودتر استفاده کن: از جوانى قبل از پیرى، از تندرستى پیش از اینکه بیمار گردى و ناتوان شوى، از ثروت قبل از اینکه فقیر و ناتوان گردى.»(1)
هرچند که همه ساعات عمر انسان از ارزش بسیار زیادی برخوردار است، اما در میان تمام عمر انسان و این فرصت زندگانی جوانی از جایگاه و شأن خاصی برخوردار است تا آنجا که طبق فرمایش امام علی (ع) در روز قیامت مورد سوال قرار می گرد.
امام على فرموده است که: رسول خدا فرمود: «در قیامت هیچ بندهاى گام از گام بر ندارد تا جواب دهد: زندگى خود را در چه گذرانیده؟. جوانى خویش را در چه کارى صرف کرده؟ خواسته خود را از چه راهى به دست آورده و در چه هزینه مىکرده؟ و دوستى ما خاندان را در دل داشته یا نه؟»(2)
جوانی به عنوان یک فرصت به نحو ویژه در روز قیامت مورد سوال قرار می‌گیرد، بهترین محورهایی که باید در این دوران بدان پرداخته شود نیز در کلام اهل بیت آمده است. نکته قابل تأمل آن است که فعالیت های بسیاری را باید در دوران جوانی انجام داد که از مقتضیات زندگی است و هر انسان عاقلی به آن معترف است مثل تلاش و زحمت برای به دست آوردن روزی حلال که بسیار در دین سفارش شده است، اما برخی از نکات مانند عبادت، علم آموزی؛ استغفار و توبه از گناهان در جوانی در کلام اهل بیت مورد توجه و ویژگی خاص تری قرار گرفته اند.
به عنوان نمونه می توان به مسئله عبادت در جوانی در کلام اهل بیت پرداخت؛ ائمه معصومین تاکید فراوانی بر عبادت کردن جوانان داشتند؛ چرا که عبد بودن و دین مداری در سن جوانی طبق فرمایش اهل بیت سبب آمیخته شدن ایمان با گوشت و پوست جوان می شود.
نهال قصّاب مىگوید: امام صادق (ع) فرمود: «هر کس در جوانى قرآن بخواند و مؤمن باشد، قرآن با گوشت و خون او آمیخته مىشود و خداوند او را با سفیران خود که بزرگوار و نیکوکارند قرار خواهد داد، و روز قیامت قرآن مانع او از آتش دوزخ خواهد بود، و مىگوید: پروردگارا، هر عملکنندهاى به پاداش عملش رسیده است، جز آن کسى که مرا مورد عمل قرار داده است، پس بزرگترین هدیههاى خود را نصیب او گردان. پس خداوند دو حلّه از حلّههاى بهشتى به او مىپوشاند و تاج کرامت بر سرش مىنهد، سپس خطاب مىشود: آیا تو را در باره این جوان خشنود کردیم؟ قرآن مىگوید: پروردگارا، من بیش از این درباره او آرزو داشتم، پس امان نامهاى به دست راست او، و فرمان جاودانگى در بهشت را به دست چپش مىدهند و او وارد بهشت مىشود. پس به او مىگویند: آیهاى بخوان و یک درجه بالا برو. آن گاه به قرآن خطاب مىشود: آیا تو را به آرزویت رساندیم و آیا تو را در مورد این جوان خشنود کردیم؟ قرآن مىگوید: آرى، اى پروردگار من، آن گاه حضرت فرمود: هر کس قرآن را بسیار بخواند و با اینکه حفظ آن بر او سخت است آن را به ذهن خود بسپارد، خداوند این پاداش را دو بار به او خواهد داد.»(3)
همچنین خداوند در سوره مبارکه قصص آیه 77 می فرماید:«وَ ابْتَغِ فیما آتاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ»
على (ع) در تفسیر قول خداى عز و جل در ذیل این آیه می فرماید:« فراموش مکن بهره خود را از دنیا فرمود فراموش مکن تندرستى خود و توانائى و فراغت و جوانى و نشاط خود را که طلب آخرت کنى.»(4)
در نتیجه می توان جوانی را فرصتی دانست که در آن در پی کسب آخرت بود و یکی از اصلی ترین راه ها برای کسب آخرت در دوران جوانی عبادت کردن پروردگار است.
شایان ذکر است که در کلام اهل بیت به موارد متعدد دیگری از قبیل علم آموزی؛ محبت به والدین و توبه و استغفار از گناه در دوره جوانی به نحو خاص و اکید سفارش شده است، اما این مقاله در صدد بررسی رابطه فرصت جوانی و عبادت پروردگار در کلام اهل بیت است.
1.کتاب المواعظ / ترجمه عطاردى / متن / 14 / وصایاى حضرت رسول به امیر المؤمنین) ..... ص : 2
2.الخصال / ترجمه مدرس گیلانى ؛ ج1 ؛ ص200
3.ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه انصارى، ص: 197
4.الأمالی (للصدوق) / ترجمه کمرهاى / متن / 228 /
تعداد نظرات: ۵
ارسال نظرات
ممنون
خيلي زيبا و آموزندس
ممنون