گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»- سید محمدمهدی موسوی؛ گرچه نیمی از تیر ماه داغ سال جاری نیز سپری شده و تا ماه مبارک رمضان نیز چند روزی بیشتر باقی نمانده، اما هنوز هم یکی از موضوعات مورد بحث رسانهها و کارشناسان در این فصل از سال، ناظر به مسئله اوقات فراغت میلیونها نوجوان و جوان ایرانی و ضرورت ها و بایسته های غنی سازی آن است.
این مهم از آن رو حائز اهمیت است که عدم توجه به غنیسازی اوقات فراغت، موجب بروز ناهنجاری هایی در جامعه میشود که در برخی مواقع چه بسا حتی جبران و یا رفع آنها میسر نباشد.
از سویی با توجه به این که دست کم نیمی از جمعیت ایران را نسل جوان تشکیل می دهد، نهادها و ارگانهای مختلف که به نوعی متولی غنی سازی اوقات فراغت هستند، باید در این باره با احساس مسئولیت بیشتری عمل کرده و صرفاً از باب رفع تکلیف به این موضوع مهم اجتماعی آن هم در بعد ملی ننگرند.
جدای از مشکلاتی همچون اجرای برنامه های کلیشه ای و کم بازده و نیز بروز موازی کاری نهادها و سازمان های فرهنگی و تربیتی، یکی از مسایلی که به نظر می رسد کمتر مورد توجه نهادها و مسئولان طی سالیان اخیر قرار گرفته، لزوم بهرهگیری از آموزههای دینی در مقوله اوقات فراغت است.
البته باید به این نکته کلیدی توجه داشت که اساسا در فرهنگ اسلامی، فراغت به معنای بی کاری، بطالت و تنبلی وجود ندارد، چه آن که یک انسان مسلمان نمی تواند وقت گرانبهای خویش را به بیهودگی بگذراند، کما این که خداوند متعال در سوره مبارکه انشراح می فرماید: «همانا همراه سختی ها، آسانی و آسودگی است؛ پس هرگاه فراغت پیدا کردی، خود را به کار دیگری مشغول کن و تن پروری و تنبلی پیشه مکن و به سوی خدا و رضایت او رغبت کن» همچنین در یکی از ادعیه وارده از امام سجاد(ع) می خوانیم؛ «خداوندا هرگاه برای ما فراغتی از کارها مقدّر نموده باشی، پس آن را با سلامتی(از آفات) قرارده که در آن به گناهی آلوده نشویم و خستگی به ما رو نیاورد».
نکته جالب توجه و آموزنده در این کلام گهربار سید الساجدین(ع) این است که فراغتِ به معنای بطالت، خستگی و فرسودگی ایجاد می کند و روح و جسم را آزار می دهد و این نکته ای است که والدین، مربیان و به طور کلی تمام دست اندرکاران اوقات فراغت باید به آن توجّه داشته باشند که همیشه نوجوانان و جوانان را به کارهای متنوّع مشغول کنند.
البته در سخنان حضرات معصومین از جمله امام سجاد(ع) از یک نوع فراغت سخن گفته شده که در آموزه های دینی از آن به عنوان «فراغتِ ممدوح» یاد شده است، کما این که آن حضرت از خداوند می خواهد که طعم شیرین چنین فراغتی را با وسعت در رزق و روزی به او بچشاند.
مقام معظم رهبری سال91 طی سخنان مهم خویش در خراسان شمالی درباره بایسته های سبک زندگی ایرانی و اسلامی، در طرح یکی از سوالات بیستگانه خویش فرمودند؛ «الگوی تفریح سالم کدام است؟!» طرح این سوال در رویکرد کلان ،بی شک رابطه مستقیمی با مساله اوقات فراغت دارد چه آن که نگرش متولیان در این باره می تواند به شناسایی و معرفی الگوی تفریح سالم کمک شایان توجهی نماید.
به نظر می رسد که متاسفانه هنوز مسئولان مربوطه در این خصوص نتوانسته اند خواسته مقام معظم رهبری را عملیاتی کنند؛ البته همواره بازار شعار و ارایه برنامه و بیلان کاری در هر دولتی داغ بوده، اما در عمل به نظر می رسد که ما کاستی هایی چه در حوزه برنامه ریزی و سیاست گزاری و چه در حوزه و ساحت اجرای برنامه ها داریم که امید است این روزها و در آستانه ماه ضیافت الهی، مسئولان بیش از پیش به اهمیت موضوع واقف شده و ضمن شناخت آسیب ها و اولویت ها در حوزه کاری خود، الگوی سبک زندگی ایرانی – اسلامی در باب اوقات فراغت را طراحی و اجرایی نمایند.
بی تردید ماه رمضان به عنوان بهار قرآن و معنویت، فرصت بسیار مغتنمی فراروی همگان است تا از این سفره پر تنعم الهی حداکثر بهره را ببرند.