به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، تعداد کاربران شبکههای اجتماعی روزبهروز افزایش پیدا میکند و به همین سبب است که هر صنفی برای ارایه دیدگاه یا محصولات خود صفحهای در یکی از این شبکهها دارد.
تحلیلگران میگویند رسانههای مدرن و شبکههای اجتماعی جدید سیاست را متحول کرده و عامل ظهور پدیدههایی چون انقلابهای منطقه هستند.
اهالی سیاست و علوم دینی هم از این غافله عقب نمانده و با ایجاد صفحاتی در شبکههای مجازی با مردم و مخاطبانشان در ارتباط هستند. تا پیش از انقلابهای خاورمیانه شاید فیسبوک و توییتر تنها بهعنوان شبکههای اجتماعی شناخته میشدند و موردتوجه سیاستمداران قرار نگرفته بودند اما حالا صفحات منتسب به چهرههای سیاسی و دینی بیشترین تعداد مراجعه در صفحات مجازی را داراست.
برای مثال پاپ بندیکت شانزدهم، رهبر کاتولیکهای جهان با استفاده از شبکههای اجتماعی به هشتزبان به سوالهای پیروان خود پاسخ میدهد. در ایران هم سیاستمداران و چهرههای مختلف دینی و اجتماعی در شبکههای مجازی صفحاتی دارند اما پربازدیدکنندهترین این صفحات در فیسبوک قرار دارند؛ شبکهای مجازی که اگر آن را یک کشور بدانیم بیشترین تعداد افراد را دربرمیگیرد به همین سبب بسیاری فیسبوک را پرجمعیتترین کشور جهان میدانند.
هر لحظه کاربرانی از سراسر دنیا به فیسبوک میپیوندند و مطالبی شامل عکس، ویدیو یا خبر را به اشتراک میگذارند. هر کدام از این مطلبها با گزینه لایک یا پسندیدم مواجه میشود یا چندینبار توسط کاربران دیگر به اشتراک گذاشته میشود. در قسمت پایین مطالب هم نظرات منتشر میشوند به این ترتیب ممکن است یک مطلب یا عکس هزارانبار توسط هزاران کاربر دیده شود.
هرچند که این شبکههای اجتماعی در برخی از کشورها فیلتر شده و استفاده از آنها مجاز نیست اما اینروزها حتی در کشورهای جهان سوم هم کسی نیست که از فیسبوک یا شبکههای اجتماعی و نوع عضویت در این شبکهها -که رایگان هم هست - بیاطلاع باشد.
در کشور ما هم با اینکه از سال 88 تاکنون فیسبوک با فیلترینگ مواجه بوده اما تعداد بالایی از کاربران این شبکه اجتماعی را ایرانیها تشکیل میدهند. این در حالی است که پلیس جرایم اینترنتی استفاده از فیلترشکن را برای دسترسی به این شبکه اجتماعی جرم خوانده است. با این حال شبکههای تلویزیونی جامجم برونمرزی که تحتنظر صداوسیما فعالیت میکنند دارای صفحات فیسبوکی برای برقراری ارتباط با مخاطبان خود هستند و بسیاری از جنگها و برنامههای خبری و تحلیلی این شبکهها از فیسبوک برای برقراری ارتباط با مخاطبان خود استفاده میکنند.
برخی سیاستمداران و علما هم که این روزها هر کدام از نعمت وبسایت یا پایگاه اینترنتی برخوردارند از غافله عقب نمانده و در شبکههای اجتماعی هم صفحاتی برای خود ایجاد کردهاند. با برگزاری انتخابات مجلس و ریاستجمهوری تعداد صفحات فیسبوکی سیاستمداران افزایش یافت. هرچند منبع رسمی اخبار و اطلاعات هر نامزد انتخابات ریاستجمهوری یا مجلس وبسایت رسمی آن نامزد قلمداد میشد، با این حال اخبار فعالیت نامزدها، پوسترها، کلیپها و عکسهای، تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری و هوادارانشان غیر از این وبسایتهای رسمی در شبکههای اجتماعی هم به اشتراک گذاشته میشد. برای مثال در زمان انتخابات 73 صفحه فیسبوکی درباره تبلیغات سعید جلیلی وجود داشت. محسن رضایی 45، حسن روحانی 44، قالیباف 85، عارف 15، ولایتی 26، غرضی 7 و حدادعادل 4 صفحه در اختیار داشتند.
ماجرای صفحه فیسبوک دفتر مقاممعظمرهبری
13آذر 91 اکانت «توییتر» مربوط به مقاممعظمرهبری آدرس صفحه فیسبوکی این دفتر را منتشر کرد. «دفتر رهبر انقلاب اسلامی ایران عضو فیسبوک شد»، «دفتر رهبر معظم انقلاب در فیسبوک حساب کاربری ایجاد کرد»، «حضور دفتر رهبر معظم انقلاب در فیسبوک»، «دفتر رهبر انقلاب آیتالله خامنهای به فیسبوک پیوست» از جمله تیترهایی است که موتور جستوجوگر گوگل درباره این خبر نمایش میدهد.
دفتر مقاممعظمرهبری، فعالیت چشمگیری در فضای مجازی داشته و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکههای اجتماعی فیسبوک، توییتر و اینستاگرام (یک شبکه اجتماعی به اشتراکگذاری عکس) نیز حضور دارد.
پیش از این مقاممعظمرهبری در پاسخ به استفتایی درباره استفاده از فیسبوک، نظر خود را اعلام کردند.
متن سوال:
بسم الله الرحمن الرحیم
آیتالله خامنهای
با سلام و احترام، با توجه به اینکه وبسایت فیسبوک در ایران فیلتر شده است، آیا ورود به چنین سایتی صرفا برای ارتباط با دوستان و بدون هیچ فعالیت سوءعلیه منافع ملی جمهوری اسلامی اشکال دارد؟ با تشکر.
پاسخ به استفتاء:
باسمهتعالی
سلام علیکم و رحمهالله و برکاته
بهطور کلی اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده یا خوف ارتکاب گناه باشد یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست والا مانعی ندارد.
موفق و موید باشید.»
با این حال و به رغم پیگیری رسانهها اما هیچیک از مسوولان دفتر مقاممعظمرهبری یا گردانندگان پایگاههای رسمی اطلاعرسانی اخبار مرتبط با ایشان یعنی khamenei. ir و نیز leader. ir ایجاد صفحه در فضای مجازی فیسبوک را تایید نکردهاند.
مجلس شورای اسلامی هم صفحهای در فیسبوک دارد که برای عضویت در آن نوشته: شما بهعنوان نماینده منتخب مردم تریبون مجلس شورای اسلامی در اختیارتان قرار گرفته است تا به نمایندگی از مردم مطالبات مردمی را منعکس نمایید. خواهش میکنیم از تریبون مجلس تنها مطالبی را مطرح کنید که در شأن مجلس و نماینده آن است. این گروه بیش از هزار نفر عضو دارد.
در ادامه صفحاتی منتسب به چهرههای سیاسی و مذهبی معرفی میشوند با این حال این گزارش انتساب صفحات فیسبوکی را به اشخاص تایید یا تکذیب نمیکند تنها به معرفی این صفحات پرداخته است.
فرزندان سیاسیون
عماد خاتمی فرزند سیدمحمد خاتمی رییسجمهوری سابق کشور است که در صفحه فیسبوک خود به بیان دیدگاهها و نظراتش میپردازد. خاتمی این روزها بیشتر نظراتش سیاسی و مربوط به مسایل روز کشور است و تعداد بالایی هم بیننده دارد.
مهدی هاشمی بهرمانی هم در فیسبوک دارای صفحه شخصی است. او در آخرین پست این صفحه نوشته است: خطاب به دوستان عزیزی که در این چند روز نسبت به آنچه در مجلس درباره من گفته شد پیغام دادهاند یا اینکه ابراز تاسف کردهاند تشکر و قدردانی میکنم.
نمایندگان مجلس
هواداران دکتر سبحانینیا عضو هیات رییسه مجلس هم در فیسبوک صفحه با نام او ایجاد کردهاند و در آن مصاحبهها و نظرات سبحانینیا را به اشتراک میگذارند.
عبدالرضا مرادی نایبرییس کمیسیون قضایی مجلس هشتم و عضو اصلی کمیسیون تلفیق بودجه کشور و نماینده شهرستانهای ممسنی و رستم در مجلس، هم دارای صفحه طرفداران و هم صفحه شخصی است و هر آنچه در پایگاه اطلاعرسانی وی قابل مشاهده است در صفحه فیسبوکش به اشتراک گذاشته شده است.
کواکبیان دبیرکل حزب مردمسالاری و الیاس حضرتی مدیر مسوول روزنامه اعتماد هم در فیسبوک صفحاتی دارند.
محمدرضا باهنر هم در صفحه شخصیاش در فیسبوک مصاحبهها و اخبار مربوط به خودش را منتشر میکند. او در آخرینش پست صفحهاش نوشته: «در جوار بارگاه امام هشتم (ع) نایب الزیاره و دعاگوی دوستان بودم... التماس دعا، محمدرضا باهنر.»
مهدی کوچکزاده هم صفحهای در فیسبوک دارد و عکسهایی از سفرهای استانی احمدینژاد و یادداشتهای خود را در آن منتشر میکند.
شورایشهر
امیررضا خادم از قهرمانان ورزشی است و شهرتش را مدیون موفقیتهایش در این حوزه است. او بعدها به مجلس هفتم رفت و به عضویت فراکسیون اصولگرایان درآمد. اما زمانی که از حضور برای مجلس هشتم بازماند به شورای شهر تهران رفت و در ساختمان شهرداری مشغول به کار شد. او در فیسبوک صفحهای با 2928 دوست دارد که عموما به انتشار عکسها وکاریکاتورهایی با موضوعات سیاسی - اجتماعی میپردازد و 2928 دوست او نظراتشان را درباره عکسی که وی به اشتراک گذاشته بیان میکنند.
به جز خادم، عباس جدیدی، علیرضا دبیر و هادی ساعی، احمد مسجدجامعی، محمدعلی نجفی و حسن بیادی هم در فیسبوک صفحات طرفداران یا فنپیج دارند.
مجریان مشهور
بسیاری از فعالان رسانهای از طریق فیسبوک با مخاطبان خود در ارتباط هستند و شبکههای تلویزیونی هم صفحات فیسبوک دارند و صفحات فیسبوک برای مجریان مشهور چون رضا رشیدپور و کامران نجفزاده هم وجود دارد،
در میان همه اینها اما وحید یامینپور که روزگاری مجری مناظرات بعد از انتخابات بود بسیار فعال در شبکه اجتماعی فیسبوک ظاهر شده و به صورت دایمی باقی رسانههایی که همانند او فکر نمیکنند را به باد انتقاد میگیرد. او در آخرین پست فیسبوک خود نوشته است «جوابهای غیرمنتظره علی جنتی نشریه افراطیها - و البته ما - را متعجب کرد. علی جنتی میگوید نظارت قبل از چاپ را برمیدارد ولی نظارت قبل از توزیع را نه! یعنی ناشر خودش برود طبق موازین متن را ممیزی کند و چاپ کند آن وقت اگر ارشاد صلاح ندید چند هزار نسخه چاپ شده را خمیر میکند! این نوع ممیزی بسیار خطرناکتر از نوع اول به نظر میرسد و ناشران را رسما به خاک سیاه مینشاند. مصاحبهکننده چند جای مصاحبه وحشتزدگی خود را ابراز میکند و میگوید: «این مغایر آزادی بیان است... نگرانی ایجاد میکند... ناشر را دچار خودسانسوری میکند... خطرناک است...!»
دولتیها
عمر استفاده از شبکههای اجتماعی در ایران به دولت نهم بازمیگردد از میان دولتیهای آن زمان تنها مشایی بود که صفحاتی در فرند فید و بعدها در فیسبوک پیدا کرد اما این صفحات آن طورها فعال نبودند. دولت یازدهم اما دو وزیر فعال در شبکههای اجتماعی دارد.
محمدجواد ظریف و اسحاق جهانگیری. اسحاق جهانگیری علاوه بر تحلیل و خبر مطالب جالبی در فیسبوک به اشتراک میگذارد او در یکی از پستهایش نوشته: «امروز جمعی از دوستان به ملاقاتم آمدند.
نکته جالب برایم این بود که یکی از آنها که سابقا در بخش فرهنگ و هنر فعالیت میکرد اخیرا بیکار شده و به سمت کارهای اقتصادی رو آورده است.» وی به تازگی یک فعالیت معدنی شروع کرده و خیلی امیدوار بود که درآمد خوبی نصیب او و دیگر شرکایش شود. اما حتما میدانید در شرایط فعلی که بخش تولید کشور با مشکلات زیادی روبهرو است، استراتژی مدیران بنگاههای اقتصادی، تلاش برای بقا به جای تلاش برای توسعه است و اینجای نگرانی دارد.
با این حال بنگاههایی که به منابع طبیعی وصل هستند نسبت به بقیه از وضعیت بهتری برخوردارند. در چنین شرایطی فعالیت در بخش معدن شاید مقرون به صرفهتر از سایر بخشها باشد.
البته معدنکاری از سختترین کارهاست و شاید برایتان جالب باشد که پدر مرحوم من نیز معدنکار بود و من همیشه با عشق دستهای مهربانش را میبوسیدم. «محمدجواد ظریف هم تحلیلها و خبرهای مختلفی در صفحه شخصیاش به اشتراک میگذارد. اما پس از وزیرشدنش تعداد صفحات بالایی در فیسبوک به نام او ساخته شد و وزیر امور خارجه به همین سبب در صفحه شخصیاش نوشت: دوستان سلام.
از اینکه به دلیل گرفتاری هفته اول کاری نتوانستم بیشتر در خدمت شما باشم پوزش میخواهم. به هرحال، تلاش میکنم نظرات شما را مرور کنم و اگر فرصت پاسخ پیدا نکردم امیدوارم با نگاه خطاپوش خود مرا ببخشید. ضمنا شنیدهام برخی دوستان لطف کرده و صفحات دیگری را به نام بنده باز کردهاند. ضمن سپاس از بزرگواری و محبت آنها، یادآوری میکنم که تنها این صفحه نظرات بنده را منعکس میکند. /https: //www. facebook. com/jzarif/ محمدجواد ظریف.»
نوادگان امام راحل
مرتضی و نعیمه اشراقی به همراه سیدحسن خمینی و پسرش سیداحمد خمینی در فیسبوک صفحات شخصی دارند. در صفحات شخصی آنها عکسهایی از خانواده به همراه امام راحل دیده میشود. علاوه بر خبرها و دیدگاههایشان خاطراتی هم نقل میشود. صفحه سیداحمد خمینی به همین سبب بارها مورد توجه رسانهها بوده است. در صفحه اشراقیها هم پیامهای تبریک و همدردی و تسلیت و اخبار و تشکر دیده میشود. سیدحسن خمینی هم از این قاعده مستثنا نیست و با خیل عظیمی از پیام تشکر و درخواست دوستی برای پیوست به صفحه شخصیاش از سوی مردم روبهروست.
چهرههای سیاسی
محمدعلی ابطحی در صفحه شخصی فیسبوکش به صورت روزانه نظراتش را منتشر میکند. او درباره همه موضوعات با لحنی عامیانه حرف میزند و هر نظری که به اشتراک میگذارد مورد توجه قرار گرفته و بارها توسط رسانهها اخباری که منتشر میکند خبری شدهاند. احمد پورنجاتی هم آنقدر حجم بالایی از درخواست دوستی دارد که تعدادی فقط میتوانند صفحه او را ببینند. غلامحسین کرباسچی هم علاوه بر صفحه شخصی صفحه هواداران دارد. او دیدگاههایش را در قالب جملاتی کوتاه در این صفحات منتشر میکند. عمادالدین باقی دیگر چهرهای است که علاوه بر مطالب و دیدگاههای سیاسی تجربیات خود را از طریق صفحه شخصی فیسبوکش به اشتراک میگذارد.
منبع: جام