شفیعی سروستانی در گفت‌وگو با «خبرگزاری دانشجو»:
گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ حجاب و عفاف در تابستان و روزهای گرم سال به علت شدت گرفتن بدحجابی‌ها همیشه به محلی برای بحث و گفت‌وگو و حتی تصمیم‌گیری تبدیل می‌شود. در همین زمینه با دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآن و حدیث گفت‌وگویی داشتیم.
«خبرگزاری دانشجو» - به نظر شما اقداماتی مانند برخوردهای انتظامی با بدحجابان که توسط گشت ارشاد انجام می‌گیرد چقدر می‌تواند در مقابل بد حجابی‌هایی که امروز در جامعه وجود دارد موثر باشد؟
شفیعی سروستانی: نکته مهمی که باید در باب ساماندهی حجاب و عفاف در ایران به آن توجه داشت این است که ما باید در مقابل پدیده بد حجابی به صورت نظام‌مند و سازمان یافته عمل کنیم و وجوه مختلف پدیده بد حجابی اعم از وجوه فرهنگی، اجتماعی، روانشناختی و حتی اقتصادی و سیاسی آن را در نظر بگیریم و متناسب با این وجوه گوناگون نقش و مسئولیت و رسالت سازمان‌های مختلف را تعیین کنیم و بعد در یک اقدام به هم پیوسته و هم‌افزا در این زمینه اقدام نماییم.
اقدامات قضایی صرف بازدارنده نیست
قطعا هیچ‌کس قائل به این نیست که اقدامات قضایی و انتظامی می‌تواند صرفا بازدارنده باشد و وضعیت حجاب و عفاف را اصلاح کند. اقدامات قضایی و انتظامی یک حلقه از حلقات اقداماتی است که نظام می‌تواند در مقابل پدیده بد حجابی داشته باشد؛ آن هم در مقابل بخشی از بد حجاب‌ها نه در مقابل همه کسانی که ما به عنوان بد حجاب می‌شناسیم.
باید بد حجاب‌ها از یکدیگر تفکیک شوند
باید کسانی که بد حجاب هستند کاملا تفکیک شوند. در واقع، باید میان کسانی که تحت تاثیر جریان‌های حاکم بر جامعه و موجی که در این باره وجود دارد به این سمت رو آورده‌اند و تعمدی در این زمینه ندارند و کسانی که عالما و عامدا با این پوشش‌ها و آرایش‌های نامناسب در خیابان حاضر می‌شوند و به گونه‌ای مانکن‌های متحرک محسوب می‌شوند تفکیک صورت بگیرد. اگر ما نتوانیم تفکیکی میان این دو دسته از بد حجاب‌های جامعه ایجاد کنیم و خدای نکرده برخورد شدید قضایی و انتظامی خود را با کسانی داشته باشیم که انگیزه‌های صرفا خودآرایانه دارند و هیچ قصد و غرضی برای به هم ریختن فضای مذهبی و دینی جامعه‌مان ندارند قطعا این اقدامات نتایج خوبی را در بر نخواهد داشت.
مشکل اینجاست که بار برخورد با بد حجابی برعهده نیروی انتظامی گذاشته شده
به هر حال، نیروی انتظامی به تبع وظایف ذاتی خود و مسئولیت‌هایی که به عنوان ضابط قوه قضاییه دارد عمل می‌کند و نباید بر نیروی انتظامی اشکال گرفت. اشکالی که وارد است این است که در حال حاضر بار عمده برخورد با پدیده بد حجابی برعهده نیروی انتظامی گذاشته شده و سازمان‌های مسئول به ویژه سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی به وظایف و مسئولیت‌های خود در این زمینه به خوبی عمل نمی‌کنند و در این فضا اقدامات صرف قضایی و انتظامی نمی‌تواند مفید و کارساز باشد.
«خبرگزاری دانشجو» - این تفکیک میان بد حجاب‌ها از چه طریقی باید صورت گیرد؟
شفیعی سروستانی: نوع پوشش‌ها تقریبا مشخص است یعنی کسانی که با آن اغراض و انگیزه‌ها در جامعه حاضر می‌شوند نوع پوشش، حجاب و سلوکشان داد می‌زند که اینها تعمدا و به قصد به هم ریختن فضای مذهبی و دینی جامعه این اقدام را انجام می‌دهند. در واقع، وضعیت کسانی که پوشش‌های خیلی نابهنجار دارند متفاوت از وضعیت عموم جامعه و زنان و دختران است. آنها جزو کسانی هستند که باید با آنها برخورد قضایی شود.
نقش آموزش و پرورش و صداوسیما در نهادینه‌سازی حجاب و عفاف
«خبرگزاری دانشجو» - نقش رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی را در ترویج حجاب و عفاف چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شفیعی سروستانی: رسانه و آموزش و پرورش به عنوان یکی از حلقه‌های اقدامات فرهنگی و آموزشی برای ترویج و گسترش عفاف و حجاب در کنار یکدیگر نقش اول را دارند. یعنی در درجه اول می‌توانیم از رسانه ملی یاد کنیم و در کنار رسانه ملی از آموزش و پرورش نام ببریم که این دو سازمان مهمترین نقش را در نهادینه سازی حجاب و عفاف در جامعه ما دارند و اگر به خوبی از ظرفیت این دو سازمان و نهاد اجتماعی استفاده نشود قطعا وضع ما بسیار بدتر از اکنون خواهد بود.
اگر آموزش و پرورش بتواند از همان بدو ورود دانش آموزان به مدرسه و در سال‌های اولیه بلوغ و سن تکلیف دانش آموزان به خوبی و روشنی بحث‌هایی مانند حجاب، عفاف، محرم و نامحرم، حریم و حیا را با بیان زیبا و رسا برای آنها تبیین کند قطعا دانش آموز وقتی به سن نوجوانی و جوانی می‌رسد موضوع درون او نهادینه شده و به راحتی تن به بد حجابی یا بی حجابی نمی‌دهد.
صداوسیما باید در سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری تاثیرگذار باشد
صداوسیما هم دقیقا می‌تواند همین نقش را ایفا کند و برای مخاطبین مختلف خود در قشرهای مختلف و رده‌های سنی متفاوت در سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری نقش داشته باشد. اگر رسانه ملی بتواند در برنامه‌های خود در موضوع حجاب و عفاف به گونه‌ای عمل کند که روی این سه حوزه تاثیر بگذارد و آنها را اقناع کند موفق خواهد بود. یعنی از طریق برنامه‌های رسانه هم مخاطب به شناخت عقلی و استدلالی مناسبی در مورد چیستی و فلسفه حجاب برسد و هم بعد از این شناخت به یک دلبستگی و انس عاطفی با حجاب دست یابد و نهایتا هم در عمل محجبه شود چون ممکن است برخی شناخت خوبی داشته باشند و آیه و روایت هم در این مورد می‌دانند اما در عمل تقید ندارند.
از ظرفیت برنامه‌های نمایشی برای ترویج حجاب و عفاف کمتر استفاده می‌شود
اگر رسانه ملی بتواند این سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری را به خوبی پوشش دهد می‌تواند در نهادینه سازی فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه ما موثر باشد. برای تحقق این سه حوزه باید صداوسیما از همه توانمندی‌های خود و ظرفیت‌های ساختارهای مختلف برنامه‌ای اعم از برنامه‌های نمایشی، سریال، برنامه‌های ترکیبی، مستند و گفتگو استفاده کند. اما در حال حاضر تبلیغ و ترویج حجاب از طریق رسانه ملی عمدتا محدود به برنامه‌های گفتگو محور یا نهایتا برنامه‌های ترکیبی شده و کمتر از ظرفیت برنامه‌های نمایشی برای این موضوع استفاده می‌شود.
ارسال نظرات