آیا اخلاق و معنویت بشر، رو به انحطاط است؟

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، وبلاگ به کجا چنین نوشت؛ سوالی که زیاد می‌شنویم: آیا بشر به سوی انحطاط اخلاق و معنویت می‌رود؟ اخبار رسانه‌ها پر شده است از اخباری چون انفجار و کشته شدن تعداد زیادی از انسان‌های بی‌گناه هر روزه در افغانستان و عراق؛ سر بریده شدن انسان‌ها توسط همنوعانشان نظیر گزارشی که خبرنگار تایم از سوریه مخابره کرده است؛ قتل‌های دست جمعی در آمریکا حتی در مدارس؛ تجاوز دست جمعی و قتل شخص مورد تجاوز در هند؛ حمله با سلاح‌های شیمیایی به کودکان و زنان در سوریه که معلوم هم نیست کار کیست.

این خبر‌ها انسان را به فکر وادار می‌کند که آیا بشر از نظر اخلاقی و معنویت رو به دره انحطاط می‌رود؟ آیا انسان‌ها روز به روز بی‌رحم‌تر و سنگدل‌تر می‌شوند؟ آیا مثلاً یک قرن پیش فجایع انسانی در این حد نبوده است؟

حقیقت این است که با مطالعه تاریخ بشر درمی‌یابیم که بشر در قرون گذشته نیز دست به کشتار و تجاوز می‌زده است و تنها انعکاس خبر آن در سطحی بسیار محدود صورت می‌گرفته است.

نظریات متفاوتی در خصوص اخلاق بشر وجود دارد؛ برخی معتقدند بشر پیشرفته کرده و متمدن‌تر شده و رسانه‌ها با انعکاس گسترده جنایات آن را بیش از حد بزرگنمایی می‌کنند وگرنه در قرون گذشته درنده خویی و بی‌اخلاقی بسیار بیشتر بوده است.

این عده علت کشتارهای زیاد را هم پیشرفت ابزار کشتار جمعی می‌دانند و معتقدند اگر این ابزار در اختیار بشر قرون گذشته بود فجایع بشری بسیار بیشتری به بار می‌آمد و چه بسا نسل بشر منقرض می‌شد.

اما در سوی مخالف عده‌ای می‌گویند همین حضور رسانه‌ها و وجود سازمان‌های بین‌المللی و ناظر فراوان باعث شده است قدرتمندان دنیا نتوانند به وسعت زیاد دست به کشتار بزنند وگرنه انسان به شدت به سوی انحطاط و دون مایگی رفته است و اگر نبود این نظارت‌ها و انعکاس اخبار و به اصطلاح نقش افکار عمومی کشتار‌ها و بی‌اخلاقی‌های قدرتمداران حجمی گسترده می‌یافت و به کشتارهای میلیونی منجر می‌شد.

از زوایای دیگری چون میزان نوعدوستی و کمک به همنوعان، اخلاق جنسی و اخلاق خانواده نیز می‌توان این ماجرا را تحلیل کرد و در همه این موارد هم می‌توان نتیجه گرفت که بشر از نظر اخلاقی پیشرفت کرده و یا به این نتیجه رسید که میزان کاهش بی‌اخلاقی‌ها به دلیل وجود ضامن‌های قانونی و نظارتی جامعه بوده است.

آنچه مسلم است آنکه بشر ذاتاً به سمت پلیدی و خودخواهی متمایل است و اگر ضمانت و نظارت اجتماعی بر او موثر نباشد دست به کارهای غیر اخلاقی می‌زند؛ بنابراین اخلاق و میزان پیشرفت یا پسرفت بشر را بدون شرایط اجتماعی نمی‌توان ارزش گذاری کرد.

از سوی دیگر اجتماع و قوانین اجتماعی نیز توسط افراد جامعه شکل می‌گیرد؛ بنابراین شاید بتوان نتیجه گرفت انسان از نظر اخلاقی پیشرفت‌ها نسبی داشته است و رسانه‌ها با بزرگنمایی فجایع و جنایات این احساس را القا می‌کنند که بشر رو به زوال و انحطاط رفته است؛ نظر شما چیست؟ بشر به سمت انحطاط اخلاقی رفته است یا در این زمینه پیشرفت کرده است؟