به گزارش گروه فضای مجازی« خبرگزاری دانشجو»؛ دکتر مریم جلالی مدیرگروه خانواده شبکه دو سیما در خصوص خانواده مدبر در فضای مجازی یا زندگی دوم اظهار داشت: شرط اصلی در خانواده مدبر هدفگذاری و برای تحقق برنامهها است. یکی از اساسیترین گرفتاریهای امروز این است که تمایز و شکافی بین اعضای مسن و جوان یک خانواده به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه با یک انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی روبهرو هستیم، ادامه داد: خط، چاپ، تلگراف، رادیو، تلویزیون شهرها و روستاها را به هم متصل کردند و اکنون نیز اینترنت و ماهواره زندگی دومی را ایجاد کردهاند. زمانی، ماشین جایگزین کارهای دستی انسان شد و امروز میبینیم که ماشین جایگزین فکر انسان شده است. در این زمینه دو رویکرد وجود دارد؛ اول اینکه عدهای اسیر و شیفته این فضای ارتباطی شدهاند و عدهای که از این تکنولوژی ترسیدهاند، آن را پیرستیز دانسته و تصور میکنند آنها را از جوانان جدا میکند.
جلالی ادامه داد: باید پا به پای این روند سریع بدویم و هر جا که توقف کردیم از این حرکت جا ماندهایم. خانواده مدبر خانوادهای است که در آن «باید» وجود ندارد و به جای آن «بهتر است» وجود دارد. این خانواده به هیچوجه، نگران، ترسو، مضطرب نیست و همیشه هوشیار است.
وی این سوال را از کارشناس برنامه زندگی باد زندگی طرح کرد که بنده به عنوان یک مادر باید دقیقا نگران کدام بخش از فضای مجازی باشم که فروغیپور در پاسخ گفت: خانواده و مخصوصا والدین باید نگران قسمت پنهان فضای مجازی باشند و این بخشها جایی است که از کنترل والدین خارج و رسیدن به آنها بسیار بسیار سخت است؛ و اینکه یک فرزند به والدین خود بگوید من این کار را مقابل شما انجام میدهم و شما هم قطعا متوجه نمیشوید، شاید نتایج بدتری داشته باشد.
شکاف بین نسلی، دلیل تقابل اطلاعاتی فرزند و والدین
جلالی از فروغی پرسید، آیا این وضعیت به دلیل بروز شکاف بین فرزندان و والدین است، که فروغی در جواب گفت: دقیقا همینطور است. این وضعیت مانند بروز یک بیماری در بدن است که اگر شواهد ظاهری داشته باشد شخص بیمار فورا برای درمان اقدام میکند اما اگر مانند یک سرطان باشد و در ابتدای کار علائمی نداشته باشد، زمانی خود را نشان میدهد که کار از کار گذشته است.
جلالی گفت: در حال حاضر برخی خانوادهها احساس میکنند بروز این شبکههای اجتماعی به نوعی دغدغه آنها را نسبت به فضای نامناسب شهری، دوستان ناباب و سایر تهدیدات جامعه که فرزندان را هدف قرار داده، رها کرده است و فرزندان آنها وقتی کنارش مشغول سیر کردن در فضای مجازی هستند، یعنی هیچ تهدیدی متوجه آنها نیست. اما گویا یک دشمن ناپیدا او را از خانواده گرفته و عنصر ارتباطی به عنصر ضدارتباطی تبدیل شده است.
فیسبوک در کشورهای دیگر هم فیلتر است/فیلترینگ فیسبوک در ایران به خوبی انجام نشد
فروغیپور در پاسخ به نظر جلالی با بیان اینکه خانواده از حرفهای من نترسند زیرا توصیه و توضیحات لازم را ارائه میکنم، اظهار داشت: یکی از معضلات فعلی دنیا، سایتهایی مثل فیسبوک، توئیتر و غیره است که در کشورهایی مثل شیلی، ترکیه و چین هم به دلیل مشکلاتی که به وجود آمد، این سایتها فیلتر شدند و تنها ایران نیست که این سایتها را فیلتر کرده است؛ اما متأسفانه باید بگویم آنها به درستی عمل فیلترینگ را انجام دادند و حتی با استفاده از فیلترشکن هم نمیتوان وارد این سایتها شد در حالی که در کشور ما فیلترینگ به خوبی اجرا نشد.
وی در پاسخ به سوال دکتر جلالی مبنی بر اینکه آیا فیلتر کردن سایتها اقدامی صحیح است، گفت: ما با این کار میخواهیم چیزی را از جامعه بگیریم و باید در قبال آن چیز دیگری تحویل دهیم که نیاز جوانان را در فضای مجازی برطرف کند.
ناامنی سال 88 ایران و 2011 لندن به وسیله فیسبوک رخ داد
فروغیپور افزود: در موضوع اتفاقات سال 88، دولت و به طور کلی حکومت این سایتها را در بروز ناآرامیها دخیل دانستند و کشورهایی این رویکرد را به سخره گرفتند اما دیدیم که در سال 2011 کشور انگلیس هم دچار این وضعیت شد و شرکتها و بانکهای مهم دچار خسارتهای سنگین شدند.تا جایی که رئیس پلیس لندن خطاب به کسانی که اقدام به ایجاد ناآرامی کرده بودند گفت با همان ابزاری که اقدام به ناآرامی کردید به سراغتان میآییم. با همان وسیلهای که امنیت مردم را به خطر انداختید، امنیت شما به خطر میافتد و من به شما خواهم رسید.
بررسی فیلترینگ فیسبوک در انگلیس/تشکیل 594 پرونده قضایی برای ایجاد ناامنی از طریق فیسبوک
کارشناس مسائل اجتماعی خاطرنشان کرد: اینگونه سایتها قابلیتهای فراوانی برای زمینهسازی بمبگذاریها، کشتار، انجام عملیاتهای خرابکاری و اقداماتی از این دست را دارند و در انگلیس هم با ارتباطگیریهای فیسبوکی اعمال مجرمانه رخ داد. تا نوامبر سال گذشته 594 پرونده مجرمانه توسط دستگاه قضایی انگلیس علیه کسانی که از این طریق اقدام به ایجاد ناامنی کرده بودند، تشکیل شد. حتی دیوید کامرون هم در مقطعی اعلام کرد میخواهیم بررسی کنیم که آیا نیازی است که فیسبوک را فیلتر کنیم یا نه.
فیسبوک تجلی نیاز به ارتباط جوانان است/برخورد با یک شبکه منجر به تشکیل چند شبکه جایگزین میشود
جلالی در ادامه این برنامه اظهار داشت: فیسبوک و شبکههای اجتماعی تجلی یک نیاز به ارتباط در جوانان است. اگر مصداقی برخورد کنیم قطعا برخورد با یک شبکه، منجر به تشکیل و راهاندازی شبکه و شبکههای دیگری میشود پس باید دید چه نیازی در جوانان امروز باعث شده به چنین شبکههایی احتیاج داشته باشند. در حالی که ما در زمان جوانی که فکر همراه داشتن موبایل را هم نمیکردیم اما جوان امروز شاید به سختی بتواند ساعتی را بدون موبایل و اینگونه وسایل ارتباطی بگذارند.
فروغیپور در ادامه سخنان خود گفت: شبکههای اجتماعی مثل موادمخدر عمل میکنند که وقتی فرد با آن درگیر میشود، بسته به نوع درگیری، به آنها آلوده میشود و زمانی که آلوده شد، دیگر رهایی از آن سخت است.
تنها یک درصد استفاده از شبکههای اجتماعی معقول است
وی در پاسخ به اظهارنظر دکتر جلالی مبنی بر اینکه بالاخره این شبکهها بسیاری از نیازهای معقول را هم برطرف میکنند، تأکید کرد: نیازهای معقولی که از این طریق برطرف میشود شاید یک درصد باشد. مانند ارتباط دکتر ظریف وزیر امور خارجه که از این طریق باید مسئولان و مردم سایر کشورها ارتباط برقرار میکند و 99 درصد استفاده از آن ضروری و معقول نیست. مانند ارتباط پسری 15 ساله که زن متأهلی را به لیست خود اضافه میکند و با او ارتباط برقرار میکند.
جلالی گفت: نکته اساسی این است که در این ارتباطگیریها، افراد میخواهند فاصله چیزی که هستند را با چیزی که دوست دارند باشد، پر کنند.
آموزش وقاحت و تقابل با والدین در شبکههای اجتماعی/کودکان ژاپنی چرا کاندیدای خودکشی هستند
فروغیپور خاطرنشان کرد: این شبکهها کارکرد مثبت هم دارند اما در کشوری مثل ژاپن، کودکان تا پاسی از شب و مخفیانه در این شبکههای اجتماعی حضور دارند و به دلیل اینکه بسیاری از مسائل را نمیتوانند حلاجی کنند، کاندیدای خودکشی هستند. بعضا با افرادی ارتباط برقرار میکنند که از آنها برای اقدامات خلاف قانون و اخلاق سوءاستفاده میکنند و وقیح بودن و تقابل با والدین را به آنها میآموزند.
وی با بیان اینکه نظام فعلی استفاده از فضای مجازی، بدترین نوع ممکن است، ادامه داد: باید مسئولان پلیس فتا و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را که در جریان امور هستند به تلویزیون بیاورید تا بیشتر در این زمینه سخن بگویند که اگر بگویند با چه اتفاقاتی روبهرو میشوند، واقعا رعبآور خواهد بود. اگر این مسئولان نبودند و کارشان را انجام نمیدادند وضعیت جامعه به اندازه غیرقابل باوری فاجعهبار میشد.
جلالی گفت: این که با قطعیت بگوییم این مسیر مجرمانه است، رویکرد و مسیر مثبت را هم دچار خدشه میکند؛ اگر قرار است خانواده به عنوان یک نهاد سازنده، از این فضا به عنوان یک امکان استفاده کند باید چه کار کرد؟
فروغیپور در پاسخ این سوال خاطرنشان کرد: والدین باید یاد بگیرند چگونه وارد فضای مجازی شوند و چگونگی استفاده از آن را بیاموزند.
وی درباره اینکه همدوشی و همراهی با فرزندان در این برهه بیشتر شبیه خیال است گفت: امروزه در جهان سایتهای تخصصی پدربزرگها، معلولان، نابینایان و مواردی دیگر وجود دارد و این موضوع نشان میدهد که همراهی والدین با فرزندان در فضای مجازی خیال و رویا نیست. بحث راهاندازی اینترنت پاک یکی از مسائلی است که در سالهای اخیر مطرح شده و امکانات داخلی در زمینه فضای مجازی باید به قدر کافی جذاب و در دسترس باشد.
جلالی با بیان اینکه تاکنون بیشتر با نگاه سلبی و منفی نسبت به مقوله فضای مجازی وارد شدیم گفت: شاید نزدیک کردن محتوا و حکمت نسل گذشته به ظرفیت نسل جدید بتواند تاحدودی مشکلات را برطرف کند.
فروغیپور در ادامه گفت: چرا در مراسم محرم، خانوادهها به طور مشترک در مراسم حضور دارند، زیرا این مراسم شرایط حضور همه اعضای خانواده را به طور یکسان فراهم کرده است. اگر والدین حوصله تعامل با فرزندان را ندارند، پس میخواهند چه کار کنند؟
خسروی مجری و تهیهکننده این برنامه اظهار داشت: آقای فروغی تأکید دارد که والدین در فضای مجازی حضور داشته باشند اما این سوال پیش میآید که آیا ممکن نیست حضور والدین در فضای مجازی هم مخرب باشد؟ آیا از والدین خطایی سر نمیزند؟
وی ادامه داد: ثانیا در حال حاضر فراگیری این موضوع را سعی میکنیم با کاهش توان فنی مدیریت کنیم نه با حضور کیفی و کاربردی.
فروغیپور گفت: آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم، پول خود را بینالمللی کرد و 80 درصد معاملات جهانی با دلار آمریکا صورت میگیرد. تا سال 1950 محل تولید فیلمها در پاریس بود و بعد از آن به لسآنجلس منتقل شد. حالا ما هم وارد این مقوله شدهایم. اگر از فضای مجازی به درستی استفاده شود این وضعیت عوض میشود.
تأسیس مراکز ترک اعتیاد به فیسبوک در آمریکا و انگلیس
کارشناسان آمریکا و انگلیس میگویند باید در کنار مراکز ترک موادمخدر و مشروب، مراکز ترک اعتیاد به فیسبوک راهاندازی شود که این کار هم انجام شده است.
انفعال حاکمیت در برخورد با پدیدههای مدرن فضای مجازی
خسروی گفت: بزرگان ما وقتی پشت تریبون قرار میگیرند در فضیلت تقوا، دانش و عزت مردم صحبت میکنند اما چطور از ابتدای انقلاب هر پدیده جدیدی که بروز کرد قبل از اینکه در حوزه حاکمیت برای آن تدبیری اندیشیده شود، در حوزههای فرهنگ عمومی با مردم به نوعی برخورد شده است که آنها مدبر نیستند. سوال این است که اگر به ما اعتماد ندارند چرا میگویند داریم و اگر اعتماد دارند راهکار ارائه کنند تا مردم خودشان مدیریت کنند.
جلالی گفت: حضور شکلی والدین در فضای مجازی و کنار فرزندان تأثیر و فایدهای ندارد و بچهها به سرعت میتوانند ردپای خود را در فضای مجازی گم کنند.
فروغی ادامه داد: آموزشوپرورش سالانه دهها میلیارد تومان هزینه آموزش زبان انگلیسی و عربی میکنند و آخرش هم بچهها چیزی یاد نمیگیرند. زبان فارسی هم که غیر تعدادی مخاطب خاص، محتوای جذابی ندارد پس میروند سراغ سایتهای خارجی. اگر فرزندان ما ابزارمند باشند و توانمندی استفاده از فضای مجازی را در اختیار داشته باشند و بتواند برای استقلال زودهنگام خود برنامهریزی کند، قضیه خیلی فرق میکند. اما قبل از در اختیار گذاشتن یک امکان، باید فرهنگ استفاده از آن را ایجاد کنیم.
مبادا کلاهمان را باد ببرد
خسروی هم با بیان اینکه وقت جلسه به پایان رسیده و ادامه گفتوگو را به برنامه هفته آینده موکول میکنیم گفت: این حرف تکراری است و از سوی دیگر،این ما هستیم که مصرف کننده ابزارها و امکانات دیگران هستیم و این مسائل برآیند یک فرهنگ مرسوم در کشورهای دیگر است که ما باید برای این محصول فرآیند داخلی ایجاد کنیم اما در حوزههای نظری آنقدر حرف میزنیم که کلاه را باد میبرد آنچنان که مقداری هم برده است.
منبع: تسنیم