به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، نتشار متن توافقنامه ایران و 1+5 در رسانهها، مواضع و بازتابهای مختلفی را دربر داشته است. در این همین رابطه خبرنگار فرهنگ نیوز در گفتگو با دکتر فواد ایزدی، استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل به چگونگی این توافق و مسائل پیرامون آن پرداخته است.
فؤاد ایزدی، عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان و دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. وی دکترای خود را در رشته ارتباطات جمعی از دانشگاه ایالتی لوئیزیانا اخذ کرده است. از دکتر ایزدی کتابهایی نظیر «دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران» و «منبعشناسی تروریسم و صلح» منتشر شده است.
* نباید فراموش شود این توافق قدم اول است / مشکل اصلی در حوزه تحریمهای نفتی و بانکی است
ایزدی درباره ارزیابی این توافق گفت: بر اساس اظهارات مقامات کشورهای غربی و کشور خودمان داشتند به نظر میرسد به عنوان قدم اول این توافق مشکلی نداشته باشد و نیاز بود در نهایت ایران با طرف مقابل به توافق برسد و ادامه این مذاکرات نیز بیشتر از این شاید جواب نمیداد؛ اما نباید فراموش شود این توافق قدم اول است و مشکل اصلی کشور در حوزه تحریمهای نفتی و بانکی است که اینها به قوت خود باقی است و اگر این قدم اول نتیجهاش این باشد که قدم آخری هم وجود دارد و این تحریمها برداشته میشود، آن وقت مثبت ارزیابی میشود.
اما اگر نتیجه توافق این باشد که 6 ماه فعالیتهای هستهای ایران در یک سطح قابل توجهی تعطیل شود و بعد اتفاق خاصی نیفتند و طرف مقابل تحریمهای اصلی را لغو نکند، در نهایت این حرکت میتواند حرکتی منفی تفسیر شود.
* دولت اوباما از دولتهای گذشته درس بگیرد / عدم توافق با ایران منجر به متوقف شدن برنامه هستهای ایران نیست
- در متن توافق نامه منتشر شده در رسانهها به این مساله اشاره شده است که ایران بر اساس این توافق غنی سازی را به زیر 5 درصد میرساند. برخی مسئولان اظهار کردهاند که این مساله به صورت پیشنهاد از طرف ایران و به صورت اختیاری انجام میشود و درصورت تشخیص اینکه طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرده، ایران غنی سازی را به حالت قبل باز میگرداند. آیا چنین کاری امکان پذیر است یا اینکه این توافق الزام آور است؟
این توافق 6 ماهه است و هم تعهدات ایران در قبال کاهش سطح فعالیتها و همچنین کاهش محدود برخی تحریمها 6ماهه هستند و بر اساس توافقی که انجام شده قرار نیست این توافق بیشتر ادامه یابد مگر اینکه دو طرف به توافق جدیدتری برسند.
باید توجه کرد که ایران پیش از این نیز این تجربه را داشت که در سالهای گذشته مقداری فعالیتهای اعتمادسازانه توسط ما انجام شد و توقف فعالیتهایی به صورت داوطلبانه صورت گرفت، اما در طرف غربی این توقع ایجاد شد که این شرایط ادامه پیدا کند؛ اما در حال حاضر شرایط ایران با آن زمان متفاوت است و این نکتهای است که جان کری هم در مصاحبه مطبوعاتی خود به آن اشاره کرد که در زمان دولت بوش، ایران پیشنهادی برای توافق داد که در آن زمان ایران 164 سانتریفیوژ داشت و دولت بوش نپذیرفت، اما اکنون ایران دارای 19000 سانتریفیوژ است و مجددا پیشنهادی داده است. یعنی در حقیقت دولت کنونی آمریکا از دولت بوش درس گرفته است که عدم توافق با ایران منجر به متوقف شدن برنامه هستهای ایران نیست و موجب خواهد شد ایران برنامه هستهای را ادامه دهد و در نهایت این را به ضرر خود تفسیر میکنند. این درسی است که رهبری ما، دولت ما و مردم ما به طرف مقابل دادهاند و به نظر میرسد این درس را آموختهاند، لذا امیدواریم آمریکاییها اشتباهات دولتهای قبلی خود را تکرار نکنند.
* آمریکا هنوز هم گرگ است / ایران هیچوقت به دنبال تنش با آمریکا نبوده است
- بعضی از سیاسیون و صاحبنظران اعلام میکنند که در حال حاضر با توجه به موقیت ایران در جهان، رابطه آمریکا و ایران دیگر رابطه گرگ و میش نیست، نظر شما در این رابطه چیست؟
حالت درنده خویی در آمریکا هنوز هم وجود دارد، چون همین دولت اوباما هنوز هم در جای جای دنیا با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و با استفاده از حضور نظامیانشان در کشورهای مختلف به کشتن مسلمانان و افراد بیگناه میپردازند. از این جهت آنها خوی درندگی خود را دارند و قطعا گرگ هستند، اما با توجه به مطالبی که ذکر شد گرگ هم میتواند قابلیت مدیریت را داشته باشد یعنی طرف مقابل متوجه شده است که رقیبش همان رقیب سالهای گذشته نیست.
ایران هم قطعا قدرت قابل توجهی در منطقه است و توان دفاع از منافع و تمامیت ارضی خود را دارد. لذا در خصوص اینکه مطرح شود دیگر حالت «گرگ و میش» در رابطه آمریکا با ایران وجود ندارد و باید به سمت رابطه به آمریکا رفت، باید این نکته را متذکر شد که ایران هیچوقت به دنبال تنش با آمریکا نبوده است و زمانی هم که حضرت امام خمینی (ره) این تعبیر «گرگ» را برای آمریکا به کار بردند به دلیل هجمههای آمریکا نسبت به ما بود. اکنون هم همینطور است و ایران به دنبال تنش با آمریکا نیست و این طرف مقابل است که در پی فشار بوده و حالا ادعا کردهاند که میخواهند فشارها را کم کنند و همچنین ادعا نمودهاند برخی واقعیتها نسبت به ایران را متوجه شدهاند و پذیرفتهاند؛ اگر آمریکاییها این خوی دشمنی و گرگ صفتی را کنار بگزارند این برای مشور ما خوب است، اما هنوز بسیار زود است که بخواهیم در این حوزه قضاوت کنیم؛ چون قبلا هم پیش آمده که ایران با طرف مقابل به توافق رسیده اما آن طرف توافق را برهم زده است. مثلا ایران برنامه هستهای را متوقف نمود ولی طرف مقابل انتظار توقف دائمی این برنامه را داشته است؛ لذا هنگامی که این توافقات به نتیجهای برسد میتوان بهتر درباره رابطه گرگ و میش اظهار نظر کرد.
* رژیم صهیونیستی نقش پلیس بد را بازی میکند / دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی در اهداف با هم مشترک اما در تاکتیکها متفاوتاند.
- موضع رژیم صهیونیستی درباره توافق 1+5 با ایران چیست و آیا این توافق به ضرر این رژیم جعلی است یا از این توافق ناراضی نیستند؟
در تفکر آمریکاییها حالتی وجود دارد که معتقد به بازی «پلیس خوب و پلیس بد» است و این را به صراحت اعلام میکنند، مثلا سناتور کروگر در سنای آمریکا در جلسه شنود 11 مهر به خانم شرمن گفته بود که «ما در کنگره نقش پلیس بد را بازی میکنیم و شما نقش پلیس خوب را بازی کنید»؛ لذا باید دقت نمود که این تفکر وجود دارد و در عین حال در بین بازیگران طرف مقابل اختلاف نظرهایی هم وجود دارد.
در رابطه با بحث رژیم صهیونیستی نیز همینطور است، به این معنی که از یک طرف اختلافهایی در تاکتیکها با دولت اوباما دارند و آقای کری در مصاحبه مطبوعاتی خود گفته بود که «دولت ما با دولت اسرائیل در اهداف مشترک است اما در تاکتیکها تفاوتهایی داریم» و این درست است؛ در عین حال به نظر میرسد دولت رژیم صهیونیستی در اینجا قصد دارد نقش پلیس بد را هم بازی کند، یعنی اینگونه ادعا کند که خیلی از این توافقات ناراحت است و آمریکا زیاد امتیاز داده است تا طرف آمریکایی که در پای میز مذاکره است بتواند ادعا کند که در داخل کشورشان و در میان همپیمانانشان با این مسئله مشکل دارند و نمیتوانند بیش از این امتیاز بدهند؛ لذا این نقش رژیم صهیونیستی در حقیقت به کمک به تیم مذاکره کننده آمریکایی است و باید دقت نمود تا این دو موضوع مغفول واقع نشود.
منبع: فرهنگ نیوز