درباره مغز متفکر یک شبکه
به گزارش گروه فضای مجازی« خبرگزاری دانشجو»؛ این روزها اخبار زیادی از وجود مشکل دلالی و سوداگری در بازار محصولات کشاورزی منتشر می‌شود. برای بررسی این موضوع و علل و عوامل اصلی بروز این پدیده و همچنین موانعی که مانع رفع آن می‌شود به سراغ دکتر مجید آقاعلیخانی، دانشیار گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس رفته‌ایم و از ایشان خواستیم به سوالات عیارآنلاین در این زمینه پاسخ دهند:
تعریف شما از دلالی یا واسطه گری سودجویانه چیست؟
دلالی فی نفسه بد نیست و اگر با رعایت موازین شرعی انجام شود خیلی هم لازم است . آنچه که امروز باعث ایجاد ذهنیت بد در باره این واژه شده همان است که خودتان در پرسش آورده‌اید . دلالی سودجویانه. شاید بهتر باشد بگوییم دلالی حریصانه. زیرا کسب سود و سودجویی هم فی نفسه بد نیست . هیچ کس از کسب سود متعارف و حلال برای واسطه گران ناراضی نیست . مهم این است که متناسب تلاش و سرمایه‌گذاری که می‌کنند باید سود بجویند. بنابراین بنده اعتقاددارم حرص بیش از اندازه دلالان برای کسب سود هرچه بیشتر این بسیار ناپسند و مذموم است و از تبعات آن فقیر و ضعیف ماندن تولیدکنندگان و گرانی غیرمنطقی کالا و فشار آمدن به اقشار مختلف مصرف‌کنندگان است .
آیا دلالی را یک مشکل بزرگ در کشاورزی می دانید؟ اگر بله، چرا دلالی سودجویانه یکی از مشکلات اصلی حوزه کشاورزی ایران هست؟
بله دلالی سودجویانه حریصانه که با بی‌انصافی هر چه تمام تر در بخش کشاورزی ایران رواج یافته است آفت بزرگی برای تولید در این بخش و البته سایر بخش‌ها محسوب می‌شود. از قدیم مرسوم بوده که بار فروشان که در محل‌های مخصوصی به نام میدان تره‌بار یا بار فروشی در مبادی ورودی شهرها غرفه داشتند در امر کشاورزی آن مناطق نقش موثری داشتند زیرا با پیش‌خرید محصولی که تازه کشت شده است به نوعی خرید تضمینی را باب می‌کردند و با پرداخت‌هایی موجب تقویت بنیه مالی کشاورزان و باغداران می‌شدند. همچنین با ایفای نقش خود در شبکه توزیع از ضایع شدن محصولات کشاورزی جلوگیری می‌شد. اما این روزها غرفه‌های بار فروشی سر جای خود هست، کشاورز و باغدار هم سر جای خود فقط یک یا چند حلقه اضافی به نام دلالان حرص و سودجویی وارد این شبکه شده‌اند که با تکیه به پول‌هایی که از بخش‌های دیگر مثل بازار سکه و ارز و ساخت‌وساز کسب نموده‌اند خود را وسط این بازار انداخته‌اند بدون اینکه هیچ سر رشته‌ای کشاورزی داشته باشد و یا در امر توزیع و بار فروشی محصولات کشاورزی سابقه‌ای داشته باشند. این‌ها آمده‌اند تا باواسطه‌گری حتی گاهی بدون این که محصول یا کالای مورد معامله را ببینند به صورت تلفنی خرید و فروش کرده و سود هنگفتی به جیب می‌زنند. نتیجه این کار هم معلوم است. محصول را به ثمن بخس از کشاورز می‌خرند و با چند بار دست به دست شدن اسمی کالا موجب افزایش قیمت آن کالا می‌شوند. در بخش کشاورزی کشاورزان به تنهایی نمی‌توانند با ا ین معضل مقابله نمایند. چون گاهی اگر به این دلالان نفروشند ممکن است سرمایه خود را نیز از کف بدهند. از این رو راضی می‌شوند زحمات یک ساله خود را نادیده گرفته و حتی پایین تر از قیمت تمام‌شده که به قول خودشان پول کارگر و برداشت محصول هم نمی‌شود کالای تولیدی خود را به این دلالان حریص و سود جو بفروشند.
چه موانعی مقابل ساماندهی دلالی در ایران وجود دارد؟ یا به عبارت دیگر بهترین راهکار برای رفع و ساماندهی این پدیده چیست؟
من فکر می‌کنم مشکل اصلی دراین‌باره نبودن یا ضعیف بودن تشکل‌های تعاونی روستایی است. یا نیستند و یا اگر هستند مدیریت، برش و بنیه مالی خوبی ندارند. ای کاش می‌شد سود فروش محصولات کشاورزی به جیب زحمت‌کشان واقعی می‌رفت. البته دلالی هم لازم است اما آن واسطه‌گری که زحمتی بکشد و متناسب با آن زحمت و متناسب با زحمت اصلی که در تولید صرف شده است انتظار سود داشته باشد. تعاونی باید توسط افراد باتجربه مدیریت شود. بنیه مالی آن باید تقویت شود. حتی برای قطع دست واسطه‌گران سود جو باید نسبت به تملک و ایجاد سردخانه، غرفه در میادین و حتی کامیون برای توزیع نیز اقدام نمایند و خود را تجهیز کنند.
علل اصلی بروز پدیده دلالی در حوزه محصولات کشاورزی چیست؟ چه فاکتورهایی باعث تحریک افراد به دلالی می‌شود؟
فکر می‌کنم وجود سرمایه‌های بادآورده و سرگردان یکی از این فاکتورها باشد. البته عامل دیگر نبودن نظارت‌های مستمر و قاطع است. چرا باید فقط در ماه رمضان و شب عید این نظارت‌ها شدید شود. آیا در سایر اوقات سال مردم نان و خرما و برنج و میوه و تره‌بار و مرغ و تخم‌مرغ نمی‌خرند. من فکر می‌کنم مغز متفکری که در شبکه دلالی فعال است خیلی بهتر از مدیران و مسئولانی که باید جوابگوی این بحران‌ها باشند کار می‌کند. نبود قاطعیت و برش لازم و مسایل کثیفی همچون ارتشاء و اختلاس را هم به این فاکتورها اضافه نمایید.
تا کنون برای ساماندهی این مشکل چه فعالیت‌هایی در ایران انجام شده است؟
رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر ضمیر . همین اوضاع نابسامان و روند رو به رشد تورم و گرانی گویای این است که کار قابل تأملی انجام‌نشده و اگر هم شده ضعیف و مقطعی بوده است . برای این کار باید برنامه‌های کوتاه مدت ، میان‌مدت و چشم‌انداز ترسیم کرد . ولی تا به حال اقدام شایسته‌ای نشده است.
منبع: فرهنگ نیوز
ارسال نظرات