کاهش تحریم‌ها در توافقنامه ژنو بسیار کم است/ تمام غنی سازی بالای 5 درصد متوقف می‌شود

به گزارش گروه بین‌الملل «خبرگزاری دانشجو»، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای این کشور، در گفت‌و‌گو با شبکه خبری پی‌بی‌اس آمریکا به بحث و توضیح درباره توافق هسته‌ای ژنو و مسئل مرتبط با آن پرداخت. وی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال پایبندی طرف‌ها به توافقنامه ژنو گفت: "فکر می‌کنم این توافقنامه پابرجا بماند زیرا نفع ایران در این امر است. ایران به دنبال کاهش در تحریم‌ها اقتصادی است. کاهش تحریم‌ها در این توافقنامه بسیار کم است اما گام اول برای دستیابی به یک توافق جامع است که تحریم‌ها را به میزانی که آنها می‌خواهند کاهش خواهد داد.

مذاکره کننده ارشد آمریکایی در ادامه با اشاره به انجام مذاکرات خصوصی با طرف ایرانی گفت: "[این مذاکرات] به عمیق‌تر شدن گفت‌و‌گوها کمک‌ کردند. اما تمام موضوعاتی که در آن گفت‌و‌گوی خصوصی دوجانبه بیان شدند در نشست 1+5 نیز به صورت مؤثری، مطرح گردیدند. گروه 1+5 از کانال‌های دوجانبه و دیگر مباحث دوجانبه که توسط شرکای ما انجام می‌گرفت استفاده کردند تا به این توافقنامه دست یابند."

وی در مورد مخالفت برخی نمایندگان کنگره با توافق هسته‌ای با ایران و نیز تلاش خود برای قانع کردن آنها گفت: "این یک مسیر سخت است زیرا اعضای کنگره در اینجا نقشی بسیار حیاتی ایفاء کردند."

"در حقیقت این رژیم تحریم‌ها بود که تحت حمایت بین‌المللی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل،‌ اقدامات آمریکا، هم در کنگره و هم از طریق قوه مجریه توسط رئیس‌جمهور، و نیز اتحادیه اروپا و سایر کشورها، ایران را بر سر میز مذاکره آورد؛ زیرا آنها به دنبال رهایی از این تحریم‌ها هستند."

"بنابراین می‌توانم بفهمم که چرا کنگره اعتقاد دارد که تنها تحریم‌های بیشتر می‌توانند مفید باشند. من تا اینجا موافق هستم زیرا این تحریم‌ها بودند که ایران را به سر میز مذاکره آوردند. اما در حقیقت هدف از تحریم‌ها تغییر محاسبات استراتژیک ایران و آمدن این کشور بر سر میز مذاکرات بود. هم‌اکنون باید این عزم را امتحان کنیم تا به یک توافقنامه دست یابیم."

"و هر نوع تحریمی در این لحظه توسط کنگره آمریکا توافقنامه را که خواهان توقف هر طرفی در این حوزه است تضعیف کرده و در حقیقت به آنها بهانه‌ای خواهد داد تا از توافقنامه منعقد شده منحرف شوند."

شرمن در ادامه اظهارات خود درباره کاهش تحریم‌ها گفت: "تحریم‌هایی که به حالت تعلیق در آورده‌ایم بسیار محدود، هدفمند و برگشت‌پذیر هستند."

"بنابراین در این حوزه تقریبا هیچ اهرم فشاری را از دست نمی‌دهیم. و ساختار بنیادینی که حول تحریم‌های بانکداری و نفتی ایجاد کرده‌ایم و آنچه که اتحادیه اروپا انجام داده است، به قوت خود باقی هستند. بنابراین آنچه ایران واقعا می‌خواهد در دسترس آنها نیست مگر اینکه به توافقنامه‌ای جامع دست یابیم."

وی در پاسخ به سؤالی درباره تأثیر این توافقنامه بر فرایند غنی‌سازی در کشورمان گفت: "این توافقنامه [غنی‌سازی] را در وهله اول متوقف نمی‌سازد زیرا تنها یک تعلیق است. اما تمام غنی‌سازی بیش از 5 درصد را متوقف می‌سازد. و این امر بسیار مهم است زیرا هرچقدر میزان غنی‌سازی بالا برود سریع‌تر می‌توانید به اورانیوم سطح تسلیحاتی که برای ماده شکافتی برای تسلیحات هسته‌ای لازم است، دست یابید."

"بنابراین، آنها هم‌اکنون نمی‌توانند حتی درگام کنونی بیش از 5 درصد غنی‌سازی کنند. اما ما در این توافقنامه اعلام کرده‌ایم که در توافقنامه جامع یک برنامه غنی‌سازی محدود و کوچک را اگر مطابق با نیازهای واقعی و عملی باشد مد نظر قرار خواهیم داد. در حقیقت آنها با تمام بازرسی‌ها و تمام بازدیدهای سرزده که برای محدود کردند دامنه و ظرفیت ذخایر و هر چه که انجام می‌دهند موافقت کردند."

معاون وزیر خارجه آمریکا با اشاره به اینکه غنی‌سازی در ایران می‌تواند اهداف صلح‌آمیز داشته باشد گفت: "اما این امر بخشی از توافقنامه جامع است که مذاکره درباره آن را در سریع‌ترین زمان ممکن آغاز خواهیم کرد. و اگر به توافقی که می‌خواهیم دست پیدا نکنیم، به نوعی از محدودیت‌ها که می‌خواهیم، در این صورت توافقی وجود نخواهد داشت و ما به این تحریم‌ها، تحریم‌های بیشتر و همچنین به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل باز خواهیم گشت. قطعنامه‌ها بسیار حیاتی هستند و باید قبل از انعقاد هر گونه توافقنامه نهایی مورد بحث قرار گیرند."

شرمن در مورد ادعاهای واهی درباره برنامه تسلیحات هسته‌ای در کشورمان گفت: " یک سری ارزیابی‌های  اطلاعاتی وجود دارند که نمی‌توانم محتویات آنها را با مخاطبین درمیان بگذارم."

"اما، بسیاری از تحلیلگران به صورت علنی اعلام کرده‌اند که اگر رهبر ایران امروز تصمیم بگیرد – وی تنها فردی است که در پایان تصمیمات درباره این موضوعات را اتخاذ می‌کند – در این صورت احتمالا دستکم یک سال تا ساختن بمب هسته‌ای فاصله خواهند داشت. و البته، آنها نه تنها باید بمب بلکه وسیله حمل آن را نیز باید بسازند."

مذاکره کننده ارشد آمریکایی درباره دامنه بازرسی‌هایی که قرار است بر اساس توافقنامه هسته‌ای ژنو صورت بگیرد گفت: "این توافقنامه یک رژیم بازرسی‌های سرزده فوق‌العاده‌ای است که حتی درگام اول اعمال شده است."

"در فردو و نطنز، تأسیسات غنی‌سازی، بازرسی‌ها به صورت روزانه انجام خواهند شد. دستکم ماهی یک بار از  رآکتور هسته‌ای اراک که آنها سعی در ساختنش دارند  و ما در همین گام اول آن را متوقف کرده‌ایم، بازرسی خواهد شد. دسترسی مدیریت شده‌ای به معادن و مراکز آسیاب اورانیوم و نیز تولید سانتریفیوژ وجود خواهد داشت در حالی که پیشتر هرگز از این نوع دسترسی برخوردار نبودیم."

"این امر به ما کمک خواهد کرد که اطمینان حاصل کنیم که آنها نمی‌توانند مسائل را معکوس کنند، نمی‌توانند یک برنامه پنهانی داشته باشند. همچنین به ما کمک خواهد کرد که بدانیم آنها چه کاری انجام می‌دهند. اینها اولین دستاوردهایی هستند که قبلا هرگز نداشته‌ایم."

وی در ادامه افزود که دستیابی به توافقنامه جامع بسیار بسیار سخت خواهد بود. "[این توافقنامه جامع و نهایی] شامل توقف فعالیت بخش گسترده‌ای از زیرساخت‌های آنها خواهد بود زیرا ما واقعا نمی‌دانیم که برای چه نوع هدف صلح‌آمیز غیر نظامی به یک رآکتور آب سنگین 40 مگاواتی در اراک نیاز است."

"در پایان آنچه که مهم است این می‌باشد که جامعه بین‌المللی و آمریکا باید اعتماد کامل داشته باشند که ایران دارای یک برنامه کاملا صلح‌آمیز است."

وندی شرمن درباره تعامل آمریکا و اسرائیل در مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران گفت: "ما همیشه با اسرائیلی‌ها گفت‌و‌گو می‌کنیم همانگونه که با تمام متحدین و شرکای‌مان در خلیج [فارس] انجام می‌دهیم. آنها علاقه زیادی به آنچه که در اینجا رخ می‌دهد دارند زیرا درباره اینکه در منطقه چه چیزی رخ می‌دهد و نیز پیرامون پیامدهای ژئوپولوتیک استراژیک درباره ایران توجه نشان می‌دهند."

"اسرائیل، آمریکا و کشورهای خلیج [فارس] درباره توافق هسته‌ای دارای اهداف مشترکی هستند: این نباید و نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد و نخواهد داشت. رئیس‌جمهور به وضوح اعلام کرده که از انجام این کار جلوگیری خواهد کرد. بنابراین درباره هدف توافق داریم. اما درباره تاکتیک ممکن است گهگاه دچار اختلاف شویم."

مذاکره کننده ارشد آمریکایی درباره احتمال از سرگیری روابط بین ایران و آمریکا گفت: "فکر می‌کنم راه درازی تا آنجا داریم. در مقاله‌ای به قلم کیسینجر و شولتز در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال درباره سه هدفی که در آینده باید داشته باشیم سخن گفته شده بود. یکی از این اهداف برخورداری ایران از ظرفیت محدود برای یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی، شامل محدودهای شدید که می‌توانند به جامعه بین‌المللی اطمینان دهد، است."

"آنها همچنین درباره اینکه شاید بتوانیم با ایران درباره رابطه به جلو برویم سخن گفته بودند. اما فکر کنم تا آن زمان سال‌های زیادی باقی مانده است."