چگونه با وساطت پیامبر توبه بندگان پذیرفته می‌شود؟/ قرآن کریم پیامبر اسلام را پیامبر امید می‌خواند

گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»- حامد صارم؛ عابدان، زاهدان و تمام عارفان به خداوند متعال، در این دنیا به دنبال کسب رضایت الهی هستند. بالاترین مقام عارف و زاهد، آنجایی است که خداوند از او کاملا راضی باشد. از این جهت هرگاه خداوند متعال اراده فرمودند که گروهی را به خوبی و صلاح، مدح نماید از رضایت خویش از آن گروه اطلاع می‌دهد. بی شک یکی از بالاترین مدح‌ها درباره کسی این است که خداوند خود بفرماید که من از او راضی هستم و کسی که به این مرتبه و مقام برسد بی شک در سیر و سلوک خویش با عالی‌ترین و راقی ترین مقام دست یافته است.
 

عظمت پیامبر

درباره پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله این امر به عکس است. همه مردمان برای اینکه محبوب خالق شوند؛ به دنبال کسب رضایت حضرت حق می‌باشند، اما در این میان محمد مصطفی صلی الله علیه و آله،آن چنان مورد محبت و دوستی خداوند قرار دارد که خداوند به دنبال رضایت بنده خویش است. عظمت پیامبر و مقام قرب او به حدی است که کسی را یارای درک آن، نخواهد بود. آن چه عظمتی است که خداوند خطاب به ایشان می‌فرماید «و لسوف یعطیک ربک فترضی» خداوند آن مقدار به تو اعطا خواهد کرد که تو راضی شوی؟

اعطای خداوند به هر مقدار، کرامتی از جانب پروردگار می‌باشد. هرکسی که مورد اعطای خاص خداوند قرار گیرد؛ این عطیه الهی نشان از ارزش و قرب او در پیشگاه خداوند دارد.اما خداوند در این حد از کرامت و بزرگی، برای پیامبرش راضی نشده است؛ بلکه فرموده است آن قدر اعطا خواهم نمود؛ تا رضایت تو حاصل شود. بی گمان این نشان از عظمت و بزرگی پیامبر دارد. آن مقدار پیامبر عظیم الشان اسلام مورد رضایت و محبت پروردگار قرار دارد که خداوند اینچنین او را خطاب می‌سازد. بی شک عقول بشری نمی‌توانند از شأن او و جایگاه او سخنی گویند. این چه عظمتی است که خالق عالم هستی قادر متعال و خداوند تبارک تعالی به دنبال رضایت رسول، فرستاده و پیامبرش می‌باشد؟

پیامبر اسلام، پیامبر رحمت

خداوند متعال خویش را به «ارحم الراحمین» رحم کننده ترین رحم کنندگان وصف نموده است. هیچ رحم کننده ای رحمتش به اندازه رحمت و شفقت حضرت حق نیست. در بین انسان‌ها مادر نسبت به فرزندش نهایت شفقت و مهربانی را دارد. ایثار و فداکاری مادر که از روی رحمت و شفقت می‌باشد؛ زبانزد همه ملل است و در همه جای دنیا ضرب المثل است. اما رحمت الهی حضرت حق، قابل قیاس با رحمت مادر و یا پدر نیست. چرا که او «ارحم الرحمین» است. رحم خداوند متعال بر بندگانش بسیار زیاد است، اما یکی از بالاترین رحمت‌های خداوند متعال این است که شخصی همانند پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی را به میان بندگان خویش فرستاده است و پیامبر اسلام را پیامبر رحمت قرار داده است.

پیامبر اکرم مظهر و تجلی رحمت خداوند می‌باشد. پیامبر رحمتی که وجودش در این دنیا حتی برای مخالفان سرسخت او هم رحمت است. کفار و مشرکین نیز از رحمت واسعه پیامبر عظیم الشان اسلام در این دنیا بی نهایت بهره می‌برند. خداوند متعال که هیچ گاه کفار و مشرکان، مورد رضایت او نبوده‌اند و بسیاری از ایشان را در امت‌های گذشته مورد شدیدترین عذاب‌ها قرار داده است.

کفار و مشرکان مشمول رحمت پیامبر

مشرکان و کفار مانند اقوام گذشته در زمان پیامبر مورد عذاب و قهر الهی قرار نگرفته‌اند؛ چرا که در زمان پیامبر اسلام، این رحمت الهی بود که در شخصی به نام محمد مصطفی صلی الله علیه و آله تجلی یافته بود. لذا خداوند متعال پس از اینکه از قول مشرکان نقل می‌کند که ایشان از پیامبر درخواست عذاب نموده‌اند می‌فرماید:«وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ وَ ما کانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ»(انفال 33) و خداوند عذاب کننده ایشان نیست مادامی که تو در میان ایشان هستی و خداوند ایشان را عذاب نمی‌کند مادامی که عده ای از ایشان استغفار می‌کنند.

و خداوند به حرمت پیامبر خویش، مشرکان را که هیچ گاه مورد رضایت او نیستند، معذب نساخت و عذاب ایشان به آخرت موکول شد و علت عدم عذاب را وجود شریف پیامبر و استغفار ایشان بیان نموده است و البته استغفار ایشان نیز بدون وجود پیامبر از ارزشی برخوردار نخواهد بود؛ چرا که خداوند متعال آنگاه «تواب و رحیم» است که استغفار کنندگان نزد پیامبر بروند و پیامبر برای ایشان استغفار کنند و پس از این مقدمات خداوند خویش را «تواب و رحیم» نامیده است.

خداوند توبه را به واسطه پیامبر قبول می‌نماید

خداوند بدون واسطه قرار دادن پیامبر برای توبه، برای توبه توبه کنندگان ارزشی قائل نیست لذا در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً»(نساء 64) و ما ارسال نکردیم رسولانی را الا برای اینکه به اذن خداوند مورد اطاعت قرار گیرند و اگرایشان بر خویشتن ظلم نمودند و به سمت تو آمدند و از خداوند طلب مغفرت نمودند و تو نیز برای ایشان طلب مغفرت نمودی هر آینه خداوند را تواب و رحیم خواهند یافت.

در این آیه شریفه به خوبی واضح است که پیامبر، رحمت است برای همه گناه کاران. و رحمت پیامبر، مایه امید هر مومن فاسقی خواهد بود. مگر نه اینکه غفلت بر همه بندگان به جز برگزیدگان الهی عارض می‌شود؟ غفلت باعث لغزش و گناهان بزرگ می‌شود. چه بسیار افرادی که از صمیم قلب خداوند متعال و پیامبر و ائمه را دوست دارند؛ اما فضای گناه آلود جامعه، رمق بندگی را از ایشان گرفته است. وجود ایشان آلوده به گناهان مختلف شده است. به حدی که اگر امروز ترازوی اعمال در مقابل دیدگان ایشان قرار گیرد خود معترف به این خواهند بود؛ که اهل دوزخ هستند. اما خداوند، خدای بنده نواز و پیامبرش، پیامبر رحمت است.

خدای شیعیان،خدای کینه توز نیست

برخی از درک مقام بالای پیامبر اسلام عاجز هستند. گمان ایشان این است که رحمت الهی و رأفت نبوی، به معنای «پارتی بازی» در جهان آخرت است. ایشان از آنجا که تدبر در کلام الهی نداشتند و نتوانستند عظمت پیامبر را درک کنند؛ در منظومه فکری خویش جایی برای شفاعت نیافته‌اند. از نگاه ایشان اهل گناه باید در دوزخ بسوزند و معذب شوند. اما خدایی که شیعه بدان منتقم است خدای کینه‌جو نیست که برای گناهان بندگان سوگند خورده باشد که حتما گناه کاران را خواهد سوزاند. آری! خداوند به گناه کاران وعید آتش را داده است؛ اما این وعده را نیز داده است که در مقابل گناه برخی، خلف وعید خواهد کرد. خدای ما خدای کینه توز نیست. او خدایی است که به خاطر اوج رحمتش، پیامبر رحمتش و اهل بیت ایشان را در میان مخلوقاتش، قرار داده است.

خداوند متعال تنها و تنها از مشرکین و ظالمین به پیامبر و اهل بیت پیامبرش نخواهد گذشت؛ چرا که به دوستانش وعده داده است که دشمنان ایشان را در دوزخ عذاب نماید.

بر خلاف برخی که می‌خواهند به بهانه عادل بودن خداوند متعال حضرت حق را موجودی نشان دهند که بر سر کینه و دشمنی با مخلوقات خویش است قرآن کریم خداوند را برای ایمان آورندگان «ارحم الراحمین» و پیامبرش را پیامبر امید معرفی نموده است.(1)

امیدوار کننده ترین آیه قرآن کریم

شخصی از امام باقر علیه السلام پرسید: کدام آیه از آیات کتاب خدا امیدوارکننده تر است؟ امام فرمود: قوم تو کدام آیه را امید دهنده تر می‌دانند؟ شخص گفت آیه:«ای بندگان من که بر خودتان اسراف کرده‌اید (مرتکب گناه شده اید) از رحمت خداوند ناامید نگردید» امام علیه السلام فرمودند:«اما ما اهل بیت این را نمی‌گوییم بلکه امید بیشتر در این آیه است «ولسوف یعطیک ربک فترضی»(معنای آن ) شفاعت است به خدا سوگند شفاعت است به خدا سوگند ،شفاعت است.(2)

در این حدیث شریف امام باقر علیه السلام فرمودند: آنچه که پیامبر را راضی خواهد کرد. شفاعت است. لذا امام باقر علیه السلام این آیه را برای مومنانی که گناه دامن ایشان را گرفته است نهایت امید می‌داند. لذا رضایت پیامبر وارد نمودن اهل بیت و شیعیان ایشان به بهشت است.

قیامت روز عزت آل پیامبر و روز ذلت دشمنان ایشان

قیامت صحنه بروز و ظهور عزت رسول الله و آل او صلوات الله علیهم است و روز ذلت کفار و منافقین و دشمنان ایشان، می‌باشد. از بزرگی پیامبر همین بس که در قیامت همه بندگان صالح خداوند از انبیاء و اوصیای گرفته تا ملائکه الهی، از روز قیامت و شدائد آن ترسان هستند؛ و از خداوند نجات خویش را می‌خواهند و در آن روز سخت می‌گویند:«یا رب نفسی» ای پروردگارمن، من را نجات بده. اما پیامبر اسلام، ندا می‌دهد: «یارب امتی» ای پروردگارمن، امت من را نجات بده. (3)

آری! رحمت خداوند متجلی وآشکار در عبدش رسول الله صلی الله علیه و آله می‌باشد و هرکه می‌خواهد رحمت بی کران الهی شامل حالش شود باید خود را به قافله شیعیان پیامبر و اهل بیت مطهر او برساند. رحمت خداوند در دنیا قابل احصا و شمارش نیست، اما در آخرت رحمت خداوند ده‌ها برابر این دنیا است که همه آن رحمت وسیع بر رسول خدا و شیعیان عترت پاکیزه‌اش خواهد بارید.

باریدن رحمت الهی بر شیعیان اهل بیت پیامبر

حضرت امیر المومنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیهما می‌فرماید: «خداوند رحیم است به بندگانش و از رحمتش این است که حضرت حق جل جلاله، صد رحمت خلق نموده است و تنها یک رحمت را در این دنیا بر مخلوقاتش ارزانی داشته است. پس به واسطه این یک رحمت است که مادر بر فرزندش رحم می‌کند و مادران حیوانات نسبت به فرزندانشان محبت و رحم، دارند. هنگامی که روز قیامت می‌شود؛ این یک رحمت را خداوند به آن نود و نه رحمت اضافه خواهد نمود و با آن صد رحمت به امت رسول الله رحمت خواهد نمود و شفاعت شیعیان رسول خدا و اهل بیت مطهرش را در میان خلائق می‌پذیرد.تا آنجا که شخصی، نزد یکی از مومنان شیعه می‌آید؛ و به او می‌گوید «من را شفاعت کن» مومن می پرسد چه حقی بر گردن من داری که من تورا شفاعت کنم ؟ پاسخ می دهد که در روزی گرم، تو را آب نوشاندم. پس مومن شیعه او را شفاعت نموده و شفاعتش مورد پذیرش خداوند قرار خواهد گرفت و شخص دیگری می آید و در خواست شفاعت می نماید .از او پرسیده می شود تو چه حقی بر گردن این مومن داری؟ خواهد گفت در یک روز گرم در زیر سایه دیوار من از گرمای روز پناه گرفته است و.... پیوسته مومن از شیعه امیر المومنین علیه السلام شفاعت می کند تا اینکه همسایه های خویش و کسانی که با ایشان ارتباط داشته و هر آن کس که از آشنایان او بوده است را شفاعت می کند و شفاعت او مورد قبول خداوند خواهد بود. پس به درستیکه مومن در نزد خداوند گرامی تر است از آن چیزی که گمان می کنید.» (4)

رضایت پیامبر میزان و معیار در قیامت است

قیامت بر محور رضایت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم اداره می‌شود و رضایت او ملاک و معیار خواهد بود. کما اینکه در دعای شریفه با خداوند این گونه مناجات می‌کنیم: «.... اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ لِنَبِیِّکَ ص وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى‏  اللَّهُمَّ إِنَّ نَبِیَّکَ وَ رَسُولَکَ وَ حَبِیبَکَ وَ خِیَرَتَکَ مِنْ خَلْقِکَ لَا یَرْضَى بِأَنْ تُعَذِّبَ أَحَداً مِنَ أُمَّتِهِ دَانَکَ بِمُوَالَاتِهِ وَ مُوَالَاةِ الْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ إِنْ کَانَ مُذْنِباً خَاطِئاً فِی نَارِ جَهَنَّمَ فَأَجِرْنِی یَا رَبِّ مِنْ جَهَنَّمَ وَ عَذَابِهَا وَ هَبْنِی لِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ....»(5)
ای خدا! تو به پیامبرت فرمودی: «ولسوف یعطیک ربک فترضی» ای خدا!به درستی که پیامبرت و رسولت و حبیب تو و برگزیده تو، راضی نمی‌شود که احدی از امتش را در آتش جهنم عذاب کنی. اگر چه گناه کار و خطا کار باشد.کسی که تو را (عبادت کرده)و دین داری نموده است به دوستی پیامبر و دوستی ائمه طاهرین از اهل بیتش؛ پس ای خدای من، من را پناه بده از جهنم و عذاب آن.و من را به خاطر محمد و آل محمد ببخش ای ارحم الراحمین.

رحمت پیامبر خداوند بی حد است و رأفت او نسبت به امتش قابل وصف نیست. تنها کاری که باید انجام داد این است که در زمره مومنان به رسول خدا باقی ماند؛ و از زمره کسانی که دستور او را زیر پا نهادند و آیات الهی را به استهزاء گرفتند خارج شد. کسانی که امر اکید او را در غدیر زیر پا گذاشتند و راضی به رضای خداوند متعال و رسول او نشدند. و هر آنچه را که پیامبر در غدیر نسبت به وصی و جانشین خویش فرموده بودند را در سقیفه به زیر پای نهادندو کلام خداوند و دستور پیامبر را به استهزاء گرفتند.

پی نوشت ها:
1- باید توجه داشت که شفاعت از اهل گناه بر خلاف عدالت نیست. زیرا گناه کاران به خاطر کارهای مهمی که انجام داه اند شایسته شفاعت شدن قرار گرفته‌اند. یکی از مهم‌ترین افعال گناه کاران که باعث می‌شود که مورد شفاعت قرار گیرند.حفظ ایمان به خداوند و دوستی با اهل بیت و دشمنی با دشمنان اهل بیت است. این دوستی و برائت فعل قلب است و نزد خداوند از ارزش بالایی برخوردار است. در هر صورت ملاک برای شامل شدن شفاعت این است که شخص با اعمال خویش از دایره ایمان خارج نشده باشد. انجام دادن اعمالی که انسان را از دایره ایمان خارج می کند باعث می شود که مورد شفاعت قرار نگیرد. مانند سبک شمردن نماز الا اینکه در این دنیا نسبت به اعمال گذشته خویش توبه نماید.
2- بحارالأنوار ج 8 ص 57 باب 21- الشفاعة ..... ص: 29
3- بحارالأنوار ج: 8 ص: 58
4- بحارالأنوار ج: 8 ص: 44
5- إقبال‏الأعمال ص 106