دانشگاه باید مرکز پرسشگری و نقادی‌ باشد/ زیرزمینی شدن انتقادات به نفع جامعه نیست

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان صبح امروز در نوزدهمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی اظهار داشت: دانشمندان و فرهیختگان برای اینکه کشور را در مسیر پیشرفت و تعالی قرار دهند، همه تلاش و کوشش خود را در مسیر تحقیق بکار می‌برند.

وی با بیان اینکه حوزه و نظام سلامت ویژگی خاص خود را دارد، گفت: اگر بگوییم توسعه پایدار بدون سلامت و ارتقاء آن امکانپذیر نیست، سخنی است که با واقعیت ارتباط دارد و همان کلام معروف که عقل سالم در بدن سالم و یا تعبیر بلند بوعلی که شرایط جسمی در روح و شرایط روحی در جسم انسان تاثیرگذار است، ما را به اینجا می‌رساند که حتی آرامش، درست فکر کردن و اندیشیدن بدون سلامت و جسم سالم یا امکان‌پذیر نیست یا بسیار سخت و پیچیده است.

رئیس جمهور نظام سلامت را دارای مشکلات خاص خود خواند و تصریح کرد: گرچه حتی همه کشورها حتی کشورهای پیشرفته نتوانستند همه مشکلات نظام سلامت را و معضلات آن را از بین ببرند، اما در عین حال دنیای پیشرفته، گام‌های بسیار بلندی برداشته شده و این گام‌ها تنها در مرحله تشخیص، درمان، دارو و یا خدمات پزشکی نیست بلکه فراتر از این حرف‌هاست؛ ما به ساختار صحیح و شبکه قوی و نهادهایی که بتوانند رابطه بیمار و درمان را به صورت عادلانه و سالم تسهیل کند، نیاز داریم.

روحانی افزود: تحقیق برای نظام سلامت تنها منحصر به تحقیق در علوم پزشکی نیست، بلکه در رشته‌های مختلف باید پژوهشگران ما در بخش اقتصاد، اقتصاد سلامت، در بخش مدیریت، مدیریت سلامت، در بخش اخلاق، اخلاق سلامت، در بخش فلسفه، فلسفه سلامت و همه در کنار یکدیگر قرار گرفته و به صورت میان‌بخشی دیده شود و لذا در کنار موسسات تحقیقاتی مربوط به نظام سلامت و همچنین وزارت بهداشت و درمان، وزارت علوم نیز باید پا به میدان بگذارد و سایر مراکز تحقیقاتی نیز باید در این زمینه وارد شوند و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این زمینه باید گام‌های بلندی بردارد و بخش خصوصی نیز باید در این زمینه وارد میدان شود.

وی خاطر نشان کرد: تحقیقات برای دستیابی به نظام سلامت نسبتا مطلوب نیاز به همکاری، همدلی و هم‌افزایی در بخش‌های مختلف بویژه بخش اصلی سلامت دارد تا بتوانیم بیماران را راحت‌تر، آسان‌تر و با مخارج کمتر و همچنین با آثار جانبی کمتر درمان کنیم. چرا که بسیاری از درمان‌هایی که انجام می‌شود ممکن است برای از بین بردن آن درد و بیماری موفق باشد، اما همواره باید تلاش کنیم آثار سوء جانبی کمتر شود. مصرف یک دارو در زمان طولانی می‌تواند آثار جانبی همراه داشته باشد. پس از یک بخش از تحقیقات باید در این زمینه باشد که آثار سوء را کم و کمتر کنیم.

رئیس جمهور اظهار داشت:‌ ما در بخش سلامت نیاز به راهی طولانی داریم. دولت در بخش سلامت همین بحث را استراتژیک و بلندمدت می‌بیند و ناچار است برای بلندمدت برنامه‌ریزی کند و هم ناچاریم دنبال برنامه‌های کوتاه‌مدت باشیم. در آغاز این دولت در بخش سلامت و در بخش داور شاهد نوعی شبه بحران بودیم. در بخش دارو در ابتدای دولت ناچار بودیم با اقدامات فوری این شبه بحران را از بین ببریم و دولت با همه توانی که داشت در ضمن مشکلات مالی فراوانی که داشت و دارد، اما تلاش خواهد کرد این مشکلات را پشت سر بگذراند، در بخش دارو قدم‌های فوری برداشتیم. یعنی به همان میزانی که ما برای نیاز کالاهای اساسی مثل گندم و تامین آن اقدامات فوری انجام دادیم، در بحث دارو نیز به همان نسبت اقدامات فوری انجام دهیم.

روحانی اضافه کرد: البته این سخنان به معنای آن نیست که همه مشکلات دارو حل شده، اما ما توانستیم از آن شرایط فوق‌العاده عبور کنیم. در بودجه سال 93 نیز گرچه ممکن است ارقام بودجه‌ای در بخش سلامت همچنان رافع همه مشکلات نباشد، اما اقدامات قابل توجهی در حد توان در بخش سلامت انجام داده‌ایم و برای برخی از بخش‌های سلامت در پایان سال جاری و سال 93 و بخش‌های دیگر در سال‌های آینده اقدام خواهیم کرد و همه امید دولت این است بتواند در طول برنامه 4 ساله دولت یازدهم شرایط نظام سلامت را به شرایط نسبتا مطلوب برساند.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه کشور در بحث واکسن نیاز به واردات از خارج از کشور دارد، گفت:‌ واردات واکسن بر دوش دولت سنگینی می‌کند و من از آقای دکتر هاشمی می‌خواهم بحث واکسن در طول دولت یازدهم و در پایان این دولت به نقطه‌ای برسد که در این بخش کشور بی‌نیاز و خودکفا شود.

رئیس جمهور افزود: در بخش‌های دیگر نیز برنامه‌ریزی‌های مفصلی داریم و در همین ایام مشغول برنامه‌ریزی هستیم و یک جلسه دولت در هفته‌های گذشته به طول کامل به گزارش و بررسی وضع سلامت گذشت و در چندین جلسه اقتصادی نیز با حضور بنده بحث صرفا پیرامون حل معضلات سلامت بود و در این زمینه انشاءالله در مرحله دوم اجرا قانون هدفمندی یارانه‌ها قدم بلندتری برخواهیم داشت.

روحانی در زمینه تحقیق و پژوهش نیز اظهار داشت: شاید اولین درس را باید از رازی بیاموزیم. حرف‌های آقای دکتر ملک‌زاده را قبول دارم در زمینه تحقیقات دولت باید منابع بیشتری را در اختیار این بخش قرار دهد.

وی اضافه کرد: در اینجا قول می‌دهم هر تحقیقی که ضروری امروز جامعه و کاربردی باشد و تبدیل به محصول شود و به عنوان محصول دانش‌بنیان در اقتصاد ملی ما بتواند حضور پیدا کند، دولت منبع مالی آن را به هر صورت که باشد تامین خواهد کرد.

رییس‌جمور با اشاره به اینکه شکوفایی نه در بخش سلامت که در بخش علم از مسیر پژوهشی می‌گذرد، یادآور شد: اگر پژوهش نباشد علم به معنای انباشت داده‌هاست و این ما را به توسعه و پیشرفت نمی‌رساند.

وی افزود: شک آغازی است که اگر حوصله کنیم ما را به آغازی درست می‌رساند و یقین از شک مقدس آغاز می‌شود، شک آغازی است که اگر درست حرکت کنیم ما را به علم و یقین می‌رساند. اساس رشد یک انسان پرسش است. انسان موجودی پرسشگر، جست‌وجوگر و انتخاب‌گر است.

به گزارش تسنیم، روحانی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نباید بگذاریم فضای جامعه ما به گونه‌ای باشد که خدای ناکرده فکری، اندیشه‌ای و نقدی زیرزمینی شود. پرسش و نقد از بین نمی‌رود و اگر نگذاشتیم بروز و ظهور پیدا کند به ناچار زیرزمینی می‌شود و این قطعا به نفع جامعه نیست. بگذارید فضا باز شود و آن کس که سوال و نقد دارد آن را مطرح کند، زیرا در سایه برخورد اندیشه‌های مختلف است که می‌توانیم به رشد و تعالی دست یابیم.

روحانی با اشاره به اینکه دانشگاه باید مرکز اندیشه‌ها، پرسش‌گری، نقادی‌ها و حقیقت‌جویی باشد، گفت: اگر این فضا در دانشگاه شروع و آغاز شد، این دانشگاه که باید محقق تربیت کند از آن افراد پرسشگر، اندیشه‌ورز خارج می‌شود و در پژوهش قدم می‌گذارند.

وی گفت: پژوهشی و تشخیصی که محصولش بهبود زندگی مردم باشد، از چنین دانشگاهی خارج می‌شود.

رئیس جمهور با بیان اینکه من به عنوان کسی که مدت‌ها مسئول یک مرکز تحقیقاتی بودم، می‌دانم که منابع مالی در زمینه تحقیقات کامل و جامع نیست و باید آن را افزایش دهیم، افزود: اینجا باید این سوال را مطرح کرد که آیا همان منابعی که به پژوهش تخصیص یافته درست و بهینه بوده است؟

روحانی با تاکید بر اینکه منابع مالی تحقیق و پژوهش در کشور ما و حتی کشورهای توسعه یافته و پیشرفته نیز پایان یافته نیست، گفت: باید اولویت‌های این امر مشخص شود و هم د رحوزه سلامت و هم در حوزه پژوهش‌های این بخش با اولویت حرکت کرد.

وی تاکید کرد: دولت باید منابع خود را به پژوهش‌های اولویت‌دار برای حل معضلات امروز که باید به نتیجه تحقیقات منجر شود، تخصیص دهد. این منابع باید به بهداشتی که پیشگیرانه‌تر و برای تهیه دارویی که مدت درمان را کوتاه‌تر و دارویی که با قیمت کمتر و موثرتر برای مردم باشد، اختصاص یابد. اگر  تخصیص ما در نظام سلامت به این نقاط منجر شود، می‌توانیم آن را در جهت حل شدن مسائل مردم به بازار هدایت کنیم.

رییس‌جمهور ادامه داد: فناوری‌هایی اولویت‌دار است که در نظام تخصیص شما فعال‌تر است. نظام تخصیص ما به دردهای موجود برنمی‌گردد و امروز شما به عنوان پژوهشگران حوزه سلامت بهتر از گذشتگان و با در اختیار داشتن وسایل پیشرفته‌تر می‌توانید دردها را درمان کنید. در دوران قدیم و در دوران رازی‌ها پزشکان همه دردها و آثار مشکلات را از شرایط پشت چشم تشخیص می‌دادند و امروز با داشتن امکانات پیشرفته تشخیص این مسئله از طریق وسایل موجود راحت‌تر است.

روحانی با بیان اینکه بوعلی بر نبض تکیه می‌کرد و شما حتما در کتاب قانون خوانده‌اید که از طریق نبض حتی عشق و حالات روحی و روانی بیماران را درک می‌کرد.

به گفته رییس‌جمهور، "این دانشمندن در آن زمان وسائل امروز را نداشتند و تشخیص آنها بر مبنای علائم ظاهری بود. گاهی یک پزشک با یک نگاه خود مریضی بیمار را تشخیص می‌داد و سی‌تی‌اسکن او نگاه او به چشم و زبان بیمار بود، اما امروز شما ابزار و وسایل علمی را در  اختیار دارید که به شما برای تشخیص کمک می‌کند و حتی گاهی برای درمان بیماران خود از لیزر و لاپاراسکوپی کمک می‌گیرید و از اعضایی که جایگزین عضو بدن می‌شوند، استفاده می‌کنید."

روحانی افزود: در قدیم دندان را می‌کشیدند و فناوری‌هایی مانند ایمپلنت نبود، اما امروز شما گاهی مفاصل را نیز عوض می‌کنید و فناوری‌های جدید به کمک شما می‌آیند. از داروهایی شیمیایی که رازی به عنوان شیمی و شیمیدان بزرگ الکل کشف کرد کمک می‌گیرید و به کمک شما می‌آید.

رییس‌جمهور با اشاره به  اینکه ما شخصیت‌های بزرگی در حوزه پزشکی داریم، گفت: رازی نه تسهیلات داشت و نه منابع مالی خوبی در اختیار داشت و نه اینکه فناوری‌های نوین را در اختیار؛ بلکه فقط خودش بود و شاگردانش و به این مقام رسید.

"ما دو چیز می‌خواهیم و آن درک و درد است؛ درک درست و درد مردم داشتن است که امروز کشور نیاز دارد. درد کشور داشتن است که باید برای کشور تلاش کرد و اگر درد گرفتن امتیاز برای رسیدن از استادیاری به دانشیاری یا چاپ مقاله در ISI شد، اینها دنیای دیگری دارد."

رئیس جمهور تصریح کرد: باید مقابل محققی خضوع کرد که دردش درد مردم و حل معضلات مردم است و درکش این است که امروز ملت ما اگر می‌خواهد به پیشرفت برسد، راهی جز پژوهش و تحقیق ندارد.

روحانی تاکید کرد: باید پژوهش‌محور بود و برای حل معضلات کشور از تحقیق استفاده کرد. باید اقتصاد ما دانش‌بنیان شود و بخش محصولات دانش‌محور در کشور ما بخش بزرگی از محصولات جامعه شود و برای این کار باید انگیزه، اراده و اعتماد به نفس لازم را داشته باشیم.

وی افزود: دولت موظف است در این زمینه هر کمکی که لازم است انجام دهد و رئیس جمهور لازم است در این زمینه بیشتر بشنود تا حرف بزند.

رئیس جمهور ادامه داد: ما در زمینه نظام سلامت و تحقیقات باید براساس اولویت حرکت کنیم و به آن بیماران و آن قشر از جامعه که دارای مشکلات بیشتری در زندگی هستند و زندگی‌شان با رنج توام است، اولویت دهیم.

روحانی افزود: جانبازان ما، معلولین ما و بیماران خاص و صعب‌العلاج ما از جمله افرادی هستند که باید برای حل معضلات آنها در بخش پژوهش اولویت قائل شد. نمی‌دانیم حل مشکلات اینها در زندگی کل خانواده‌شان چقدر تاثیرگذار است و اگر یک قدم برداریم که مشکل آنها حل شود، قدم بزرگی برداشته‌ایم. به تحقیق‌های اولویت دهیم که درد و رنج این عزیزان را کاسته می‌کنند.

وی گفت: کمی روی اخلاق پزشکی تحقیق کنیم و در این حوزه نیز کمی دقت و تامل کنیم. جمله‌ای در پرانتز می‌گویم که اگر خوشحال کننده نبود، آن را فراموش کنیم. باید برسیم به پزشک با شهامتی که برای خوشایند بیمار صفحه نسخه را پر نکند.

رئیس جمهور در توصیه به پزشکان گفت: آنچه را که بسیار ضروری است برای بیمار بنویسید و او را به استراحت توصیه کنید.

روحانی با بیان اینکه ما نیاز به فرهنگسازی در جامعه داریم گفت: حوزه سلامت ما نیاز به فرهنگ‌سازی در جامعه دارد. ما به پزشکی نیاز داریم که در برابر اصرار بیمار که از او خواست برایش سی‌تی‌اسکن بنویسد در صورتی که تشخیص داد نیازی به آن ندارد، به آن تجویز نکند.

وی گفت: ما نیاز به شهامت در پزشکی داریم. ما رازی را می‌خواهیم و الگوی ما در پزشکی باید رازی باشد. رازی گفت: پزشکی حق دارد بیمار را درمان کند که علم لازم و اخلاق لازم را در این حوزه داشته باشد و او بر این اخلاق تاکید می‌کند.

رئیس جمهور تاکید کرد: همه این مسائل در حوزه سلامت نیاز به فرهنگسازی دارد و شما باید به عنوان پژوهشگران و پزشکان کشور به ترویج این فرهنگ کمک کنیم.

حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در بخش پایانی سخنانش، گفت: کلام آخر اینکه، باید از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور استفاده کنید.

وی در همین زمینه افزود: باید ارتباط با آن‌ها را قوی و قوی‌تر کنید. راه رفت‌ و آمد آن‌ها را به ایران تسهیل کنید. محققین، پزشکان، صاحب‌نظران، فرهیختگان ایرانی که در خارج از کشور کم نیستند.

رئیس جمهور با بیان اینکه دولت آماده است تسهیلات لازم در هر بخشی که لازم است را برای ورود و خروج این ایرانیان فراهم کند، تصریح کرد: بنده در جمع ایرانیان نیویورک گفتم که این حق مسلم هر ایرانی است که بتواند بیاید و کشور خود را ببیند و بتواند با کشور خود رفت و آمد داشته باشد.

حجت‌الاسلام روحانی در ادامه اظهارداشت: ما باید بتوانیم از سرمایه فکری‌، علمی‌، پژوهشی‌ و تحقیقاتی‌ ایرانیان استفاده و بهره‌برداری کنیم. آن‌ها هم مثل ما دلسوز ایران و کشور هستند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: همه دست به دست هم دهیم. تحقیق، پژوهش، نظام سلامت، توسعه کشور و همه چیز ما در گروی آشتی است. همه با هم آشتی کنیم. به امید فردای بهتر ایرانی سربلندتر.