اگر خواهان فضای باز در دانشگاه هستید با دانشگاهیان سرلشکرانه رفتار نکنید

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، سعید زیباکلام، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران در واکنش به سخنان رئیس جمهور در دانشگاه شهید بهشتی و مصاحبه تلوزیونی وی، نامه ای نوشت.

متن نامه به شرح ذیل است:

بسم الله و بالله و فی سبیل الله و علی و مله رسول الله

نامه سرگشاده به رئیس‌جمهوری اسلامی ایران

جناب آقای دکتر حسن روحانی، ریاست محترم جمهوری

با سلام و آرزوی عاقبت بخیری،

در سخنرانی اخیر خود خطاب به دانشگاهیان اظهار تألم کرده‌اید که «چرا دانشگاه خاموش است؟» و «چرا دانشگاهیان و اساتید ما سکوت می‌کنند؟» و «چرا فریاد نمی‌زنید؟ چرا وارد میدان نمی‌شوید؟»

ـ جناب آقای رئیس‌جمهور! آیا اساتید دانشگاهی از جریان مذاکرات که همواره توسط وزیر خارجه دولت جناب عالی بر محرمانه‌بودن آن اصرار و تأکید ویژه‌ای داشته‌اند کمترین اطلاعی دارند که بتوانند پس از ارزیابی آن‌ها به میدان آمده اعلام نظر کنند؟

ـ آیا با توجه به نامه جناب عالی به مقام معظم رهبری در صبح اول وقت بعد از توافقات گام اول، و به راه افتادن کارناوال تبریک‌گویی و پایکوبیِ بسیاری از رسانه‌ها از جمله رسانه ملی، به‌راستی شما انتظار دارید اساتید دانشگاهی بی‌هیچ خوف و هراسی به ارزیابی صادقانه توافقنامه ژنو بپردازند؟

ـ آقای رئیس‌جمهور! آیا هنگامی که حضرت عالی با تأکید تمام می‌گویید: «همه اصول و خطوط قرمز نظام» در مذاکرات رعایت شده، «دستاوردهای قطعی این توافق اولیه، به رسمیت شناخته شدن حقوق هسته‌ای ایران است» و نیز «فرزندان انقلابی ... توانسته‌اند حقانیت ملت ایران در فعالیت‌های هسته‌ای را در صحنه بین‌المللی اثبات کنند»، به‌راستی انتظار دارید اساتید دانشگاهی بی‌هیچ خوف و نگرانی وارد بحث و بررسی توافقنامة ژنو شوند؟

ـ آقای رئیس‌جمهور! هنگامی که بسیاری از تشکل‌های دانشجویی به واسطه جو رسانه‌ای‌ـ‌امنیتی خاصی که در این ماه‌های اخیر سیطره‌یافته جرأت نمی‌کنند پا به میدان گذاشته از انگشت‌شمار اساتید دانشگاهیِ دل به دریای انقلاب زده دعوت به سخنرانی کنند، جناب عالی به‌راستی انتظار دارید اساتید دانشگاهی به بحث و ارزیابی این به زعم حضرت عالی «کار بزرگ بین‌المللی» بپردازند؟

ـ آقای رئیس‌جمهور! این شعار پسندیده سنجیده‌ای است که می‌فرمایید «این دولت محیط امن برای دانشگاه می‌پسندد» و «محیط امن، یعنی همه احساس امنیت کنند»، اما هنگامی که در همان سخنرانی توپ و تشر می‌زنید که «چرا یک عده بی‌سواد که از بخش‌هایی خاص پول می‌گیرند باید حرف بزنند»، آیا به‌راستی انتظار دارید اساتید به آن شعار پسندیده توجه کنند یا از آن سرزنش تند و ناشکیباییِ بسیار نگران‌کننده خوف و هراس به دل گیرند؟

ـ آقای رئیس‌جمهور! این سخن بسیار درستِ بسیارتکرارشده را حضرت عالی بیان می‌فرمایید که «باید اجازه داد فضای باز سیاسی ایجاد شود.» لیکن در همان سخنرانی با ترش‌رویی بسیار می‌فرمایید «شما چکاره هستید که خود را متولی همه چیز می‌دانید؟ با یک شعار و چهره و قیافه، آدم متولی می‌شود؟ به چه مناسبت خود را دلسوزتر از دیگران می‌دانید؟» آیا به‌راستی بر این باورید که با این تحکم‌ها و توپ و تشرها فضای باز در جامعه و دانشگاه ایجاد می‌شود؟ آیا برای تحقق همان فضای باز، درست‌تر نیست به عوض ترشرویی، اجازه بدهیم هر کس از هر صنف و قشر و گروهی می‌خواهد خود را متولی و دلسوز یا دلسوزتر بداند، بداند. اما اگر دلسوزی‌هایش را قبول نداریم تحلیل‌هایش را نقد کنیم؟

ـ جناب آقای رئیس‌جمهور! فرموده‌اید «کسانی که در مذاکرات ژنو، مذاکره کردند نیز از دانشگاه‌ها هستند و از اساتید دانشگاه‌های ما به حساب می‌آیند.» آیا به‌راستی بر این باورید که در مذاکره با مستکبران سیطره‌طلبِ زورگو باید استاد دانشگاه بود؟ چند تن از نمایندگان سیاسی کشورهای حاضر در مذاکرات ژنو سابقة استادی دانشگاه داشته‌اند؟ و بالاخره، آیا در مذاکرات با مستکبرانِ قلدرِ زورگو سابقه استادی دانشگاه لازم است یا ایمان و اعتقاد به روز حساب و کتاب و عقاب، پایبندی راسخ به آرمان‌های انقلاب اسلامی، و حراست از عزت و استقلال جمهوری اسلامی و خون شهدای آن؟

ـ جناب آقای رئیس‌جمهور! فرموده‌اید «در دانشگاه‌ها در کنار پرورش بخش علمی و تحقیق، باید به فکر مسائل اجتماعی و سیاسی هم باشیم... دانشجویان باید از منافع ملی و بدخواهان داخلی و خارجی نیز باخبر باشند»، بفرمایید دولتمردان و نیز مطبوعات هماهنگ و همسو با دولت در این حدوداً شش‌ماهه که از دولت جنابعالی می‌گذرد چه اقداماتی جهت تمهید و ترغیب چنین محیطی در دانشگاه‌ها انجام داده‌اند؟ آیا واقعاً برای حضرت عالی آشکار نیست که لحن شدید و غلیظ سرزنش‌های‌تان، بی‌سواد یا کم‌سواد خواندن منتقدانی همچون این بنده جهول، به عوض تمهید و ترغیب آن محیط و پرورش دانشجویان متعهد به منافع ملی و مصالح انقلاب و محبّ وطن، هم دانشجویان و هم اساتیدشان را یکجا و با یک ضربه به محافظه‌کاری و عزلت‌طلبی و عافیت‌طلبی‌های فرومایه دنیوی سوق می‌دهد؟ در این صورت، آیا به‌نظر حضرت عالی این قبیل سخنان در جهت پرورش و رشد فرهنگ اجتماعی‌ـ‌سیاسی دانشجویان، و در نتیجه به نفع آرمان‌های انقلاب اسلامی، بویژه استقلال کشور است؟

ـ و بالاخره، جناب آقای رئیس‌جمهور! بسیار بجا و شایستة سؤال کرده‌اید «چرا در علوم انسانی، حقوق، علوم‌سیاسی، اقتصاد و علوم‌اجتماعی رشد نمی‌کنیم و صاحب‌نظر نیستیم؟» پاسخ این سؤال را در پژوهش‌های متعددی مورد طرح و بررسی مفصلی قرار داده‌ام. اما در این مقام به همین مقدار باید بسنده کنم که یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین موانع رشادت و نظریه‌سازی از جانب عالمان حوزه‌های پایه‌ای علوم انسانی و علوم‌ اجتماعی دخالت و اِعمال قدرت صاحبان و رجال سیاسی و حکومتی در عرصة دانشگاه است. بایسته و ضروری است که حاکمان یاد بگیرند به دانشگاهیان امر و نهی نکنند و آن‌ها را مورد خطاب عتاب و ترعیب قرار ندهند.

ـ در یک کلام، اگر به‌راستی خواهان فضای باز دانشگاهی و شکوفایی اندیشیدن و نظریه‌سازی هستیم تحت هیچ شرایطی با دانشگاهیان سرلشکرانه رفتار نکنیم.

با آرزوی عاقبت بخیری و توفیق خدمت صادقانه
والسلام علی من اتبع الهدی
سعید زیباکلام