نتایج توافق ژنو نشان از بد بودن آن دارد!

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، آمریکایی‌ها همیشه در بستن قراردادهای بین‌المللی یک ضرب‌المثل را مبنای کار قرار می‌دهند؛ آنها می‌گویند «معامله نکردن، بهتر از «معامله بد» کردن است» و مبتنی بر همین قانون پای میز مذاکره می‌نشینند. به عبارت دیگر برای آنها اصل یک توافق اصلا موضوعیت ندارد بلکه چرایی، چگونگی و نتایج توافق است که محل مداقه قرار می‌گیرد. حسن روحانی و همراهانش در دولت یازدهم از ابتدای حضورشان با شکل‌دهی یک نظام معنایی متفاوت، اصل توافق را به عنوان دال مرکزی خود تعریف کردند و همه مناسبات دولت را با آن معرفی می‌کردند و تغییرات را مبتنی بر آن می‌دانستند. دولت برای مردم دوگانه توافق و عدم توافق را به‌عنوان‌ دوراهی موفقیت و عدم موفقیت تعریف کرده بود، حال آنکه به نتایج این رفتار چندان اهمیتی نمی‌داد. از سوی دیگر دولت نتیجه توافقنامه را جزو دال‌های مطرود گذاشت و رسانه‌های منتقد هم نتوانستند به‌درستی دال و مدلول مطلوب را شکل دهند. در واقع دولت یازدهم با طرد این دال، «محتوا»ی توافقات را در مذاکرات هسته‌ای برای داوری کیفیت دیپلماسی دولت در نظر مردم «بلاموضوع» و به شکلی از بازی خارج می‌کند. بنابراین مطابق این فراخوانی و طرد دال‌ها در گفتمان دولت یازدهم، آنچه مهم است اصل توافق با طرف غربی است و نه محتوای توافق. تحلیلگرانی چون پرویز امینی معتقدند دال و مدلول درباره توافقنامه ژنو اصل توافقنامه نیست بلکه «توافق خوب» و «توافق بد» است که باید مورد پرسشگری قرار گیرد و نظام معنایی را شکل دهد و در آستانه 20 فروردین که روز ملی فناوری هسته‌ای است شاید این سوال بجایی باشد که «آیا توافقنامه ژنو یک توافق خوب بود؟» برای پاسخ به این پرسش علاوه بر آنکه نقد‌های بسیاری به متن توافقنامه وارد شده است، با این پیش‌فرض که به اذعان اغلب تحلیلگران توافقنامه ژنو یک «عقب‌نشینی» بوده است؛ دوران پساتوافقنامه نیز خود روشنگر بدی یا خوبی آن است که چند نمونه برای آن می‌تواند جلوه‌گر کل آن باشد.

همزمان با جدی شدن مذاکرات ایران و 1+5، رهبر حکیم انقلاب در برهه‌های مختلف از بی‌اعتمادی و بدبینی خود به طرف غربی و این مذاکرات سخن گفتند. ایشان در پیش‌بینی‌ها و آینده‌نگری‌های خود اعلام کردند مساله هسته‌ای تنها بهانه‌ای است که غرب با آن در مقابل ملت ایستاده و آنها بعد از آن ده‌ها بهانه دیگر را مطرح خواهند کرد. ایشان در سخنرانی روشنگرانه در آبان‌ماه اعلام کردند: «مساله این نیست که اینها سر قضیه‌ هسته‌اى با جمهورى اسلامى اختلاف پیدا کرده باشند؛ نه،اینها با موجودیت جمهورى اسلامى مخالفند، با نفوذ و اقتدار جمهورى اسلامى مخالفند».

کمتر از دو ماه پس از مذاکرات و تنظیم بیانیه اقدام مشترک در ژنو وندی شرمن در سنای آمریکا اعلام کرد: «بحث موشک‌های بالستیک ایران هم از مواردی است که باید در توافق نهایی به آن پرداخته شود».

در همین هنگامه‌ها موضوع سفر هیأت پارلمانی اروپا به ایران مطرح شد و در این سفر دیدار این هیأت با دو تن از فعالان فتنه سال 88 و اهدای جایزه ساخاروف به آنها که به نوعی نقض حاکمیت ملی و اقدام علیه اقتدار جمهوری اسلامی بود از سوی این هیأت صورت گرفت. هیچ‌یک از مسؤولان دستگاه دیپلماسی و امنیتی کشور پاسخ مشخصی درباره گستاخی این هیأت نداد و این زمینه‌ساز شد تا کاترین اشتون نیز در سفر خود به ایران با چند تن دیگر از فعالان فتنه دیدار کند. اشتون که سرتیم مذاکره‌کننده 1+5 با ایران است و تنها در این رابطه با ایران مراوده دارد دلیل سفر خود به ایران را بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران بیان کرد و درباره وضعیت آن در ایران ابراز نگرانی کرد. هرچند در مقدمه توافق ژنو آمده است: «در این دوره (6 ماه اول) همه اعضا، با حسن‌نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.» اوباما چهارشنبه‌شب 21 اسفند 1392 در نامه‌ای به کنگره «وضعیت ملی اضطراری در قبال ایران» را برای یک سال آینده تمدید کرد.

قانون وضعیت اضطراری در قبال ایران در ماه مارس 1995 وضع شد و طبق مفاد آن بعد از یک سال خود به خود منقضی می‌شود مگر اینکه 90 روز پیش از تاریخ انقضای یکساله رئیس‌جمهوری آمریکا در نامه‌ای به کنگره از تمدید آن خبر دهد. براساس این قانون، آمریکا اجازه تنظیم روابط تجاری از جمله توقف معاملات، مسدود کردن دارایی‌ها و در صورت حمله نظامی به خاک آمریکا، ضبط اموال طرف متخاصم را دارد.در بخشی از نامه اوباما به کنگره آمده: «اگر چه این اولین بار در یک دهه گذشته است که «توافق ژنو عقب‌نشینی در بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران را ممکن کرده است»... از آنجا که برخی اقدامات و سیاست‌های دولت ایران با منافع آمریکا در منطقه مخالف است و برای امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد آمریکا تهدیدی غیرمتعارف و جدی است، وضعیت اضطراری در قبال ایران و تحریم‌های جامع علیه این کشور ادامه خواهد یافت». اگر چه در یکی از بندهای توافقنامه ژنو که امروز به عنوان یک توافقنامه بد مطرح است، گفته شده غرب و اتحادیه اروپا نباید قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر کند، اتحادیه اروپا در آخرین اقدام خود قطعنامه‌ای را علیه ایران صادر کرده و در آن ضمن تایید و توجه به همه قطعنامه‌های سابقش علیه ایران؛ جمهوری اسلامی را متهم به نقض حقوق بشر کرده است.

در این قطعنامه تهمت‌های بی‌پایه و اساسی از جمله آنکه «انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران مطابق استانداردهای دموکراتیک برگزار نشد»، «مشخصه وضع حقوق بشر در ایران، همچنان نقض مستمر و گسترده حقوق اساسی در ایران است» و... به توهین علیه ملت ایران پرداخته است و دریکی از وقیحانه‌ترین بندها در این پیش‌نویس آمده است: ایران باید حقوق همجنس‌بازان را به رسمیت بشناسد. اروپایی‌ها برای مداخله سیاسی در ایران پا را فراتر گذاشته و برای حضور در ایران شرط و شروطی را گذاشته‌اند که از جمله آنها آزادی افرادی است که علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی اقدام کرده‌اند و زندانی بودن آنها را نشانه‌ای از عدم وجود حقوق بشر در ایران دانستند. آنها برای خود این حق را هم قائل شده‌اند که بزودی در جمهوری اسلامی دفتر بزنند و به‌طور مستقیم بر روند تغییرات کشور در جهت حقوق بشر مورد نظر آنها و... نظاره‌گر باشند.

رهبر انقلاب درباره ادعاهای آمریکا و همپیمانان غربی‌اش پیرامون حقوق بشر فرمودند: «بنده عرض می‌کنم هرکس دیگرى [هم‌] درباره‌ حقوق بشر حرف بزند، آمریکایى‌ها حق ندارند درباره‌ حقوق بشر حرف بزنند؛ [چون‌] دولت آمریکا بزرگ‌ترین نقض‌کننده‌ حقوق بشر در دنیا است؛ نه [فقط] دیروز، [بلکه] همین امروز، همین حالا؛ اینها کسانى هستند که رژیم غاصب صهیونیستى به پشتوانه‌ اینها و پشتگرمى اینها است که دارد این همه شرارت در این منطقه می‌کند». رفتارهای اینچنینی غربی‌ها نشان از گستاخ شدن آنها در مقابل جمهوری اسلامی دارد، چه آنکه رهبر معظم انقلاب در بیانات‌شان می‌فرمایند: «در همین قضیه‌ هسته‌اى، آن وقتى که ما با اینها همراهى کردیم و عقب‌نشینى کردیم- البته براى ما تجربه‌اى بود اما این واقعیت است- اینها جلو آمدند؛ اینقدر جلو آمدند که من در همین حسینیه گفتم اگر بنا باشد که این روال از سوى آنها ادامه پیدا کند، من خودم وارد قضیه خواهم شد و وارد قضیه شدم، ناچار شدیم. اینها کار ما نیست. عقب‌نشینى‌ها آنها را گستاخ‌تر کرد، طلبکارتر کرد. یک روزى بود که مسؤولان ما قانع بودند که اجازه بدهند ما 25 سانتریفیوژ در کشور داشته باشیم. آنها گفتند نمی‌شود! اینها قانع شدند که 5 تا سانتریفیوژ داشته باشیم. باز هم گفتند نمی‌شود! مسؤولان ما قانع شدند که 3 تا سانتریفیوژ داشته باشیم. باز هم گفتند نمی‌شود! امروز گزارش را شنیدید، 11 هزار سانتریفیوژ داریم! اگر ما آن عقب‌نشینى‌ها را، آن انعطاف‌ها را ادامه می‌دادیم، امروز از پیشرفت هسته‌اى هیچ خبرى نبود».
 

منبع: وطن امروز