فرود هواپیمای مذاکره‌کنندگان ایران و 1+5 برای چهارمین بار در وین/ آزمون دوباره «روحانی» از غرب

به گزارش خبرنگار بین الملل «خبرگزاری دانشجو»، در سوم آذر 1392 (برابر با 24 نوامبر 2013) میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 توافق موقت ژنو امضا شد؛ توافق ژنو ‌به نام «برنامه اقدام مشترک»، برنامه‌ای شش ماهه و قابل تمدید درباره برنامه هسته‌ای ایران است که بنا بر آن دو طرف برای «رسیدن به یک راه‌حل جامع بلندمدت و مورد توافق طرفین» و با هدف «تضمین‌ صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران» امضا شد. در این توافق، دو طرف‌ «‌داوطلبانه» متعهد می‌شوند تا کارهای متقابلی را به عنوان گام نخست یک راه‌حل جامع انجام دهند.

 

اکنون پس از پایان سه دور مذاکره در وین اتریش، مذاکرات قرار است از 23 اردیهشت وارد گام چهارم که مرحله «نگارش پیش نویس توافق جامع» است، برسد که طرفین این دور از مذاکرات را سخت و دشوار پیش بینی می کنند.

 

حال مروری بر سه دوره از مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در وین می کنیم:

دور نخست مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+ 5 در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در شهر وین اتریش با حضور محمدجواد ظریف و کا‌ترین اشتون از 29 بهمن تا 1 اسفند برگزار شد. این مذاکرات سه روز ‌طول کشید. هدف از این دور مذاکرات، تعیین دستور کار مذاکرات آتی و چارچوب‌بندی آن در گام نهایی برای رسیدن به توافق نهایی بود، تا همه موضوعات جمع‌بندی و احصا شده و در دستور کار مذاکرات جامع قرار گیرد.

در پایان این دور از مذاکرات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیانیه ای به شرح ذیل صادر کرد:

می‌خواهم از سباستین کورز، وزیر امور خارجه اتریش و سازمان ملل متحد و تیم‌های آن‌ها برای مهمان‌نوازی‌شان تشکر می‌کنم. ما سه روز بسیار سازنده‌ای را پشت سر گذاشتیم که طی آن تمامی مسائلی که ما را در راه رسیدن به یک توافق جامع و نهایی کمک می‌کند، بررسی کردیم.

 

مسائل بسیار‌ی وجود دارد که نشان می‌دهد این امر آسان نخواهد بود، اما شروع خوبی داشتیم. علاوه بر بحث‌های سیاسی، معاونین ما کار فنی را آغاز کردند و به یک جدول زمانی در ‌چهار ماه آینده برای ادامه بحث‌ها دست یافتیم. در اوایل ماه مارس کار‌شناسان فنی با یکدیگر دیدار خواهند کرد و نشست بعدی ایران و 1+ 5، هفدهم مارس در وین برگزار خواهد شد.

دور دوم مذاکرات ایران و 1+5 در وین نیز روزهای پایانی سال 92 یعنی 26 تا 27 اسفند ماه برگزار شد و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در پایان مذاکرات ایران و 1+5 در نشست خبری مشترک با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد، همراه با مدیران سیاسی و معاونین چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلستان و آمریکا هم اکنون دومین دور مذاکرات برای ادامه تلاش های دیپلماتیک طرفین برای رسیدن به راه جل جامع پیرامون موضوع هسته ای ایران را خاتمه دادیم.بار دیگر از وزیر خارجه اتریش و دفتر سازمان ملل متحد در وین برای فراهم کردن امکانات برگزاری گفتگو ها تشکر می کنیم.

وی همچنین تاکید کرد بحث ها زمینه ای را در ذهن دو طرف ایجاد کرده که چطور به توافق برسیم برای طرف ما سودمند بوده و برداشت ما از 1+5 این است که آنها هم با خوش بینی به بحث ها نگاه می کنند البته راه دشواری در پیش است.

همچنین ظریف پیش از این دور مذاکرات اعلام کرد که تمرکز این دور از مذاکرات بین ایران و گروه 5+1 - چین، روسیه، انگلیس، فرانسه، امریکا و آلمان - بر غنی‌سازی اورانیوم و راکتور آب سنگین اراک معطوف خواهد بود. دو طرف درباره‌ی همکاری هسته‌ای صلح آمیز و تحریم‌ها نیز به تبادل نظر خواهند پرداخت.

 

 

شاید بتوان همه آنچه در مذاکرات دور سوم در وین گذشت را در نشست محمد جواد ظریف با خبرنگاران را خلاصه نمود. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران پس از سومین دور مذاکرات ایران و 1+5 درباره گام پایانی توافقنامه ژنو که روزهای 19 و 20 فروردین ماه در شهر وین برگزار شد، در نشستی خبری با حضور خبرنگاران ایرانی گفت: همکاران ما توانستند تصویر کاملا روشن و واقع بینانه‌ای از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ارائه دهند و احساس می‌کنیم بسیاری از سوء تفاهمات و نگرانی‌ها قابل حل و فصل است. البته مرحله دشوار هنوز در مقابل ماست. تصمیم گرفتیم با جدیت و به صورت مشترک از روز 23 اردیبهشت شروع کنیم به نگارش متن که با دیدار پایان روز کار را شروع و از صبح 24 در جلسه رسمی و بعد در جلسه نگارش بین ما و خانم اشتون، مرحله تدوین را شروع می‌کنیم.

 

ظریف این مرحله را دشوار خواند و در عین حال یادآور شد: این کار غیرممکن نیست و حتما امکانپذیر است. نیاز به اراده سیاسی، تصمیم مشترک و حسن نیت دارد که همه طرف‌ها برای رسیدن به یک راه‌حل که مبتنی بر احترام متقابل و موضع برابر باشد تلاش کنند.

 

وی درباره اینکه چند درصد درک و تفاهم مشترک به دست آمده است؟ خاطرنشان کرد: تا زمانی که ما شروع به نگارش نکنیم، نمی‌توانیم بگوییم چند درصد اختلاف است. ممکن است دو درصد کل متن را به هم بریزد. الان می‌توانم به شما بگویم روی 50 - 60 درصد تفاهم داریم، ولی بقیه‌اش موضوعات مهم و متنوعی است. البته چارچوب در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است و فکر می‌کنم در چارچوب برنامه اقدام مشترک رسیدن به تفاهم کاملا ممکن است.

 

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین تصریح کرد که هیچ موضوعی که مرتبط با برنامه دفاعی ایران باشد جایی در این مذاکرات ندارد.

 

وی گفت که فضاسازی‌های بیرونی هیچ تاثیری بر فضای داخل مذاکرات ندارد و اعلام کرد: مطمئن باشید که تیم مذاکره کننده ایرانی به حدی از خودباوری رسیده‌اند که تحت تاثیر فضاسازی مذاکره نکنند و از منافع ملی به هیچ وجه کوتاه نمی‌آیند.

 

 

به گفته مسئولین مذاکره کننده ایران و 1+5، مذاکرات به مرحله دشوار و سخت خود رسیده است، قرار است در این دور از مذاکرات طرفیت کار تدوین و نگارش پیش نویس توافق جامع را آغاز کنند. ولی نکته ای که باید در نظر گرفته شود این است که طرفین به چه نحوی موضوعات فی مابین لاینحل را حل خواهند کرد و آیا میتوانند در شرایط فعلی به یک بازی«برد-برد» دست یابند.

 

باید منتظر ماند و دید که وین پایتخت اتریش پس از سه دور مذاکرات نانوشته، در دور چهارم که قرار است طرفین پای میز مذاکره،تعهداتی که قرار است در آینده انجام دهند، را ثبت کنند چه سرنوشتی پیدا می کند.

 

اینک غرب در برابر «حسن روحانی» به عنوان رئیس جمهور و نه دبیر شورای عالی امنیت ملی، آزمون دیگری پیش رو دارد، آزمونی که یا می تواند دستاوردی برای آینده هسته ای کشورمان باشد یا شکستی جبران ناپذیر و گناه نابخشودنی با از دست دادن آنچه تا به حال در زمینه هسته ای بدست آوردیم.