ارائه برنامه بازگشت به دریا برای توسعه منطقه مکران/ لزوم احداث مراکز فنی‌وحرفه‌ای در منطقه

 به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو» مهمترین مرز دریایی ما مرزی است که به اقیانوس مشرف است که این را به عنوان دروازه طلایی به آب‌های آزاد جهان و اقتصاد دنیا می‌دانیم و سواحل مکران به این دلیل قابل اهمیت است.

از این رو در برنامه ثریا این هفته به موضوع منطقه مکران و سواحل دریای عمان پرداخته شد و در خصوص موضوعاتی چون چرایی محرومیت و عدم توسعه سواحل دریای عمان پرداخت با حضور امیر دریادار دکتر حبیب الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به صورت حضوری و با دکتر جاسم جادری، استاندار استان هرمزگان، مهندس سید علی استیری، عضو هیأت عامل و معاون امور دریایی سازمان بنادر، به صورت تلفنی به بحث و گفتگو شد.

 

حبیب الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اشاره به وظایف ویژه نیروی دریایی در این زمینه با تاکید بر اینکه توسعه در جایی اتفاق می‌افتد که امنیت وجود داشته باشد، گفت: اگر امنیت وجود نداشته باشد توسعه به وجود نخواهد آمد در زمینه توسعه دریا نیز  محور باید به برقراری امنیت در عرصه دریا و سواحل توجه شود تا بتوان بهره لازم را در سواحل برد.

 

وی با اشاره به دلایل پیگیری توسعه سواحل مکران و اقتدار دریای جمهوری اسلامی ایران توسط نیروی دریایی ارتش، افزود: از سال 87 که مقام معظم رهبری تدبیر فرمودند که نیروی دریایی باید در سواحل مکران گسترش یابد و این استقرار باید در آبادانی منطقه تاثیر گذار باشد؛ ضمن آنکه در بحث حضور در مناطق آزاد و اقتدار دریایی هم بتوانیم بهره لازم را ببریم. تاکید رهبری بر استقرار در سواحل و اقتدار در سواحل باعث شده است در مناطق مکران این حرکت را آغاز کنیم و با همت و پای کار آمدن دولت شاهد توسعه این منطقه در ابعاد مختلف باشیم.

 

سیاری به بررسی ویژگی و اهمیت دریای عمان پرداخت و اظهار داشت: با توجه به اینکه اخیرا در اجرای تدابیر مقام معظم رهبری، گرایش به سمت دریا را ادامه می‌دهیم و برنامه‌ای تحت عنوان «بازگشت به دریا» را مطرح کنیم. در تاریخ سابقه درخشانی در دریا داریم به گونه‌ای که بنادری چون بنادر جاسک در زمان هخامنشیان بزرگترین بندر منطقه بوده است ولی مدتی غفلت شد ولی اکنون که گرایش به دریا ایجاد شده است برنامه بازگشت به دریا را مطرح خواهیم کرد.

 

فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی با بیان اینکه با بیان اینکه دو سوم کره زمین را آب فرا گرفته است؛ ادامه داد: موقعیت ایران در دنیا موقعیت مهم و استراتژیکی است؛ در دنیا سه نوع دریا تعریف شده است که عبارتند از دریای بسته، نیمه بسته و باز، که در ایران هر سه نوع دریا را دارد بیش از یک سوم مرزهای کشور ما مرز دریایی است و طبق آمار سازمان بنادر دریانوردی نزدیک به 5 هزار کیلومتر مرز دریایی داریم.

 

وی مهمترین مرز دریایی کشور را مرزی دانست که به اقیانوس مشرف است و اضافه کرد: این مرز را به عنوان دروازه طلایی به آب‌های آزاد جهان و اقتصاد دنیا می‌دانیم و سواحل مکران به این دلیل قابل اهمیت است؛ همه شهرهای مهم و آباد دنیا و شهرهایی که در آن تصمیم گیری صورت می‌گیرد در کنار دریا قرار گرفته است.

 

بحث مواد غذایی یکی از موارد مهم در بحث دریا است؛ بنا بر مدل‌های ارائه شده در دنیا، اگر بشر بتواند از منابع غذایی در دریا استفاده کند و جمعیت دنیا 5 برابر هم بشود، مشکل مواد غذایی نخواهیم داشت؛ با توجه به این که ما بزرگترین منبع مواد غذایی در دریا را در قسمت دریای عمان و شمال اقیانوس هند داریم اما میزان مصرف ما اندک است.

 

 

سیاری با بیان اینکه در چند سال گذشته که هنوز اجازه حضور در دریای آزاد را پیدا نکرده بودیم، کشورهای آسیای جنوب شرقی در این مناطق صیدهای وسیعی انجام می‌دادند، خاطر نشان کرد: با اجرای تدبیر صادر شده و استقرار ما تا مدار 10 درجه اجازه صید به این کشورها را نمی‌دهیم.

 

وی با اشاره به ارزش دریای عمان در زمینه انرژی کف دریا و منابع فسیلی آن، یادآور شد: در خصوص انرژی‌های نو بحث جزر و مد مطرح است ضمن آنکه در حوزه گردشگری در این حوزه نیز توجهی وجود ندارد این در حالی است که بیش از 90 درصد صادرات و واردات همه کشورها و جمهوری اسلامی ایران از طریق دریا است و بیشتر مسیر صادرات و واردات کشور ما شمال اقیانوس هند است از این رو قسمت شمال اقیانوس هند از نظر تجاری یکی از مهمترین جایگاه‌های دنیا به شمار می‌رود.

سیاری آبراه‌هایی که خطوط تجاری جهان را به هم وصل می‌کنند را نقاط مهم توصیف کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین این آبراه‌ها منطقه هرمز است. از 8 تا 9 آبراه مهم در دنیا 4 آبراه در منطقه ما قرار دارد که تنگه هرمز، مالاکا، باب المندب و سوئز است و قابل ذکر است که تمرکز استکبار جهانی از اقیانوس اطلس به دو نقطه شمال اقیانوس هند و دریای چین منتقل شده استو اینکه گفتند کسی که بر اقیانوس هند تسلط دارد بر دنیا تسلط دارد یا اقیانوس هند کلید هفت دریا است اهمیت این مساله و منطقه را می‌رساند.

 

فرمانده ارتش جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه گلوگاه و منطقه بسیار مهم و استراتژیک ایران منطقه شمال اقیانوس هند است، گفت: برخی ایران را به خاطر این موقعیت به عنوان قلب جهان می‌شناسند؛ چرا که منابع انرژی موجود در خلیج فارس و دریای عمان در دسترس ایران است و در منطقه مجاز برای ایران قرار گرفته است.

 

 

جاسم جادری، استاندار استان هرمزگان با اشاره به برنامه‌های استانداری برای توسعه منطقه مکران، خاطر نشان کرد: پس از سفر رئیس جمهور، ضمن بازدیدی که از منطقه مکران داشتند دیداری با مردم جاسک انجام و در خصوص توسعه و عمران منطقه تصمیماتی گرفته شد. از جمله برنامه‌ها و تصمیمات این است که بزرگراه بندرعباس- جاسک را به عنوان مصوبه و رهاورد این سفر منظور کنیم که در دستور کار قرار گرفته است.

 

وی احداث پایانه نفتی صادرات در بند جاسک، ایجاد فرودگاه نظامی جاسک توسط نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تکمیل ورودی خط انتقال آب به جاسک، تامین اعتبار 100 میلیون دلاری برای خرید 50 شناور جهت بهره برداری از ماهیان و  ایجاد فانوس دریایی در دریای عمان را از دیگر تصمیمات و برنامه‌ها برای توسعه این منطقه عنوان کرد.

سیاری، به بررسی فعالیت‌های صورت گرفته توسط رقبای ایران در زمینه توسعه بنادر خود پرداخت و افزود: با توجه به سوابق تاریخی که در منطقه مکران داریم باید به سمت بازگشت به سوی دریا حرکت کنیم تا رونق قبل را به دست آوریم. در طول تاریخ غفلت کردیم و همان طور که مقام معظم رهبری اذعان داشتند دریای عمان و سواحل آن و حضور در این منطقه برای ما یک گنج است.

 

وی با تاکید بر اینکه بر اثر غفلت ما جبل علی دبی درست شد، ادامه داد: این بار اگر غفلت شود گوادر، سواحل هندوستان و کشور عمان رشد می‌کنند و ما کاملا در تاریکی قرار می‌گیریم. اهداف تاسیس این بنادر و فعالیت‌های این بنادر کاملا مشخص است و توسعه و پیشرفت این مناطق در سال‌های اخیر مشهود است.

 

سیاری با بیان اینکه اگر غفلت ما در این حوزه ادامه داشته باشد گمان نمی‌کنم دیگر عرصه‌ای برای حضور ما وجود داشته باشد تا بتوان از منابع خدادای دریا استفاده کنیم، خاطر نشان کرد:  زمان طلایی کار در این حوزه اکنون است توسعه «دریامحور» کشور به آبادانی سواحل مکران وصل است. در صورتی که بندر چابهار گسترش یابد مسیر کریدور جنوب به شمال که ما را به آسیای میانه وصل می‌کند، ایجاد شود مشاهده خواهد شد که چه تاثیری در آبادانی کشور دارد.  

 

وی با تاکید بر اینکه این امر محدود به خود منطقه چابهار نیست بلکه بر کل کشور تاثیرگذار است، ادامه داد: دنیا به بحث بازگشت به دریا رسیده است و پی برده است که منابع زیادی در کف دریاها به نام میراث بشریت وجود دارد و تمام کشورها در تلاش برای رسیدن به این میراث هستند.

 

فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در توضیح اهمیت و ویژگی جاسک گفت: سواحل ما دو بندر قابل توجه جاسک و چابهار  را دارد. بندر جاسک بهترین جایگاه را برای توسعه بندر دارد و شرایط موجود در جاسک و بندر چابهار نیز وجود دارد و هر کدام توسعه یابند می‌تواند کشور را از بسیاری از تنگناها خارج سازد.

جادری در خصوص صید و شیلات و کشاورزی در منطقه توضیح داد: هرمزگان از نظر موقعیت اقتصادی تقریبا جایگاه کم نظیری در ایران دارد به طوری که از این استان به عنوان پایتخت اقتصادی کشور نام می‌برند. این استان نقش مهمی در صادرات و واردات کشور دارد.

 

وی با اشاره به مزیت‎‌های نسبی منطقه در بحث محصولات کشاورزی، یادآور شد: تولید و کاشت انواع صیفی جات و سبزی‌جات در کنار صنعت شیلات که جزء مهمترین صنایع استان هرمزگان محسوب می‌شود، مورد توجه مسئولین اجرایی استان قرار دارد؛ در سفر ریاست جمهوری به استان مبلغ 60 میلیون دلار در اختیار صیادان قرار گرفته است که برای خرید شناور اختصاص داده شد.

 

استاندار استان هرمزگان راه‌های مواصلاتی و بالا بودن هزینه حمل و نقل را از جمله مشکلات پیش روی صیادان و کشاورزان در این منطقه نام برد و افزود: دولت باید راهکارهای جدیدی را تعریف کند و یارانه‌هایی را در این مورد پیش بینی کند تا بتوان محصولات را در زمان مناسب به مناطق مورد نیاز منتقل کرد. در مدیریت استان تلاش بر این است مسئولین کشور را متوجه این امر کنیم که محصولات تبدیلی شیلات را می‌توان در خود منطقه با ایجاد صنایع و کارخانجات انجام داد.

 

استاندار هرمزگان در به کار گیری افراد بومی و توانمند کردن مردم بومی اظهار داشت: در سفر رئیس جمهور یکی از مواردی که تصویب شد و ما موظف به عملیاتی کردن آن شدیم احداث مرکز آموزش فنی و حرفه ایی در شهرستان جاسک است تا نسبت به تقویت بنیه کاربردی اهالی محل اقدامی صورتی گیرد.

 

در شهرستان جاسک دو دانشگاه نیز وجود دارد ولیکن این مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای می‌تواند نسبت به ارتقاء سطح علمی و آموزش مهارت به جوانان بومی کمک بسیاری کند؛ در جاسک به دنبال این هستیم که علاوه بر توسعه صنعت، جیب مردم نیز پر شود، نه این که در زیر چرخ توسعه له شوند.

 

سید علی استیری، عضو هیأت عامل و معاون امور دریایی سازمان بنادر در ادامه برنامه درباره توسعه بنادر کشور توضیحاتی داد و یادآور شد: بنا به دستورات و برنامه ریزی‌های کلان کشور، توسعه بنادر و زیرساخت‌ها از توصیه‌های میان مدت و دراز مدت هر کشوری است؛ بنادر ما در حال حاضر 180 میلیون تن ظرفیت تخلیه و بارگیری دارد، 11 بندر تجاری مهم و بین المللی در سواحل جنوبی و شمالی داریم.

 

در سال 1392 حدود 103 میلیون تن از ظرفیت برای صادرات و واردات استفاده شده است و ما از اکنون از جهت توسعه زیر ساخت‌های بنادر ظرفیت اضافه نیز داریم؛ قبل از تحریم‌های غرب در رتبه چهل و پنجم در بنادر برتر دنیا قرار داشتیم؛ وقتی پتانسیل یک کشور را در امر ترانزیت می‌سنجیم شامل انواع کالاها می‌شود.

 

 

استیری داشتن نیروی نظامی دریایی قوی و داشتن ناوگان تجاری قوی و اعمال حاکمیت و داشتن حاکمیت تجارت دریایی را از جمله موارد سنجش قوای دریایی و بنادر یک کشور ذکر کرد و گفت: ما باید مردم را برای استفاده از دریا توانمند کنیم و علاوه بر حوزه شیلات باید مردم را دریانورد تربیت کرد؛ جوانان بیکار ما در منطقه پتانسیل‌های خوبی برای ناوگان منطقه‌ایی و پشتوانه امنیتی سواحل ما هستند؛ در کشورهای دیگر هر جا که پتانسیل از جهت آب و هوا وجود داشته باشد جمعیت افزایش یافته و بنادر شکل گرفتند و به مرور توسعه یافتند ولیکن به لحاظ شرایط جغرافیایی پتانسیل جمعیتی در کشور ما وجود نداشته است.

 

 

سیاری در ادامه برنامه به همایش توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی اشاره کرد و گفت: همایش سواحل مکران و اقتدار دریایی دومین همایشی است که در منطقه برگزار می کنیم؛ همایش اول در بهمن ماه سال 91 در چابهار برگزار کردیم؛ دومین همایش امسال در بندر جاسک برگزار خواهیم کرد.

 

هدف برگزاری همایش ها در مناطق این است که به دلیل کاربردی بودن همایش ها و شرکت افرادی که برای این مسئله وقت می گذارند، در محل کار حضور یابند و بحث های خود را مطرح کنند؛ 29-28 خرداد ماه سال جاری دومین همایش در جاسک برگزار خواهیم کرد.