اسامی 15 رادیودارویی که ایران بی‌نیاز از واردات آن است/ تولید سالانه یک میلیون دز

 به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، استفاده از فناوری هسته‌ای در تولید دارو، از سال‌ها قبل مورد توجه دانشمندان ایرانی قرار داشته است و از اواسط دهه 60 شمسی تولید این رادیو داروها آغاز شد. برای این منظور با انعقاد قرارداد میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان انرژی اتمی در سال 88، مقرر شد پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای به عنوان مجری تولید رادیو داروها، نسبت به اجرای این طرح اقدام کند، در این راستا، با تأمین هزینه‌ای به میزان چهار میلیارد تومان توسط معاونت علمی، این پروژه وارد مراحل اجرایی شد.

 

به منظور تعیین اقلام دارویی که باید با استفاده از این فناوری به تولید می رسید، گروهی از کارشناسان و محققان در قالب کمیته راهبردی، نسبت به بررسی نیازهای دارویی کشور که می توانست با استفاده از این فناوری تامین شود، اقدام، و در نهایت با دریافت استعلام از 20 مرکز پزشکی هسته ای و دانشگاه‌های علوم پزشکی مختلف در سراسر کشور، لیستی از 30 قلم داروی اولویت دار مورد نیاز تهیه و بر اساس امکانات و توانایی موجود، تولید 20 رادیو دارو آغاز شد. برای اجرای این طرح، 17 زیر پروژه، یک مجری و نیز هفت مجری اصلی در زیرمجموعه‌های مختلف آغاز به کار کردند و در حال حاضر نیز به فعالیت خود ادامه می دهند.

 

با نگاه مثبت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 13 قلم رادیودارو تولید شده که وارد لیست وزارت بهداشت گشته است و تلاش برای تجاری سازی و وارد کردن دو رادیوداروی دیگر به شبکه درمان در حال انجام است.

 

در ماه‌های اخیر نیز کلیه داروهای تولیدی با استفاده از فناوری هسته‌ای، تجاری سازی شده و واگذاری فناوری تولید رادیودارو به شرکت‌های دانش بنیان صورت گرفته است.

 

 

تا سال 87 و قبل از آغاز فرایند تولید این محصولات دارویی برخی رادیوداروهایی که اینک در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای به تولید انبوه رسیده و در حال استفاده است، از خارج کشور وارد می‌شد، به گونه‌ای که بر اساس آمارهای موجود و قابل استناد، صرفاً در یک قلم دارویی مانند متاسترون که برای بیماران سرطانی کاربرد دارد، هفت میلیون تومان برای مصرف کننده آن هزینه داشت که اینک با تولید آن، این رقم به 300 تا 400 هزار تومان کاهش یافته است؛ علاوه بر این، قدرت اثرگذاری آن بیشتر از داروی مشابه خارجی است که این به دلیل اتلاف مقدار رادیو دارو در پروسه ارسال و حمل است.

 

این محققان امیدوارند در چهار سال آینده و در صورت حمایت کافی بتوانند 12 قلم داروی جدید نیز در این مجموعه تولید و به بازار دارویی کشور عرضه کنند.

 

از سوی دیگر در حال حاضر از مجموعه 15 رادیو داروی تولید شده در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای تقاضاهایی از برخی کشورهای اروپایی و آفریقایی برای خرید برخی کیت‌های رادیو ارسال شده است که برای توسعه آن باید به استانداردهای جهانی و بین المللی در این حوزه دست پیدا کنیم، البته توانایی انجام این مهم هم اینک در میان متخصصان داخلی کشور وجود دارد و تحقق آن نیازمند تزریق اعتبار است.

 

اسامی رادیو داروهای تولید شده به شرح ذیل است:

 

ردیف	عنوان رادیو داروی تولید شده
1	رادیو داروی 20Anti-CD
2	میکرو اسفرهای شیشه ایتریم 90
3	کپسول خوراکی رادیو داروی ید 123
4	رادیو دارو پاتنی In-rituximab 111
5	رادیو داروی Cu-ATSM 64
6	ژنراتور Ga 68 با هدف گالیم طبیعی
7	رادیو دارو یوبیکویسیدین
8	رادیو داروی کلوبیدی ایتریوم 90
9	رادیو داروی ایندیوم 111 کلراید
10	نشاندار سازی ترکیب متایدو بنزیل گوانیدوین با ید 131 تشخیصی
11	هیدروکسی هیپوسفونات
12	کلوبیدهای رنیوم 189 و رنیوم 188
13	MIBG با ید 131
14	رادیو داروی mt c-Bombesin
15	رادیو دارو FDG

 

 

در برخی از بیماری‌ها، خصوصاً بیماران سرطانی به دلیل اینکه در گذشته بیمار برای استفاده از داروهای وارداتی به کشور با مشکل روبرو بوده است، بسیاری از آنها علاقه‌ای به گذراندن دوره درمان نداشتند و در بسیاری از مواقع بیمار سرطانی با گذشت چند ماه از آغاز دوره بیماری جان خود را از دست می‌داد، ولی در حال حاضر با استفاده از فناوری جدید و تولید داروهای ایرانی که با این روش تولید می‌شود بسیاری از مصرف کنندگان رغبت بیشتری به درمان پیدا کرده و دوره درمان خود را سپری می‌کنند که با این اقدام دوره امید به زندگی در میان بیماران بشدت افزاش یافته و امکان درمان آنها نیز فراهم شده است.

 

از این رو جمهوری اسلامی ایران اینک قادر است سالانه تا یک میلیون دز رادیو دارو در کشور تولید کند.