به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، شاخص بورس در ادامه روند نزولی به ۷۰ هزار واحد رسید تاافت حدود ۲۷ درصدی ارزش بازار سرمایه طی حدود ۶ ماه رقم بخورد با این حال این سوال که هر از گاهی در محافل اقتصادی مطرح میشود مجدد قابل طرح است که آیا بورس به واقع دماسنج اقتصادی کشور است و میتوان افت یا صعود شاخص آن را مترادف با رکود یا رونق اقتصاد تعریف کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید وضعیت بورس طی سالهای اخیر را مرور و آن را با وضعیت کلی اقتصاد کشور مقایسه کرد. طی سالهای اخیر بورس در اکثر دورهها روند صعودی داشته است به گونهای که شاخص کل طی 5 سال از حدود 9 هزار و 500 واحد به 89 هزار و 500 واحد در اواخر پاییز سال گذشته رسید. بخشی از این رشد شدید را میتوان در ورود شرکتهای دولتی واگذار شده، بزرگ شدن بازار سرمایه از طریق ورود شرکتهای مختلف و تأثیر تورم بر افزایش قیمت سهام دانست. طی 2 سال گذشته نیز با ورود شرکتهای نفتی و پتروشیمی و منتفع شدن این شرکتها از افزایش 3 برابری قیمت دلار بورس به مدد موتور محرک این سهام و سودآوری سرشار از محل افزایش درآمدهای صادراتی رشد بالایی را تجربه کرد. سال گذشته با تغییر دولت و افزایش امید به آینده اقتصاد نیز سرمایههای فراوانی که سپرده گذاری در بانکها و سرمایه گذاری بازارهای راکد شده مسکن، ارز و طلا را به صرفه نمیدیدند روانه بورس شدند، به گونهای که طی 3 سال اخیر تعداد سرمایه گذاران در بورس حدود 2 برابر شدهاند. اما نگاهی به وضعیت عمومی اقتصاد ایران در 2 سال گذشته نشان میدهد که نرخ رشد اقتصادی به عنوان مهمترین شاخص عملکرد اقتصاد ایران با رشد منفی 6. 8 درصد در سال 91 و منفی 4. 2 درصد در 9 ماهه سال گذشته مواجه بوده است. با این حال به گفته مسئولان دولتی و بر اساس گزارشهای غیر رسمی نرخ رشد برخی بخشها از جمله صنعت و نفت در 3 ماه نخست امسال ثبت شده است.
در چنین شرایطی همبستگی روند صعودی بورس و روند نزولی نرخ رشد اقتصادی و بر عکس آن طی چند ماه اخیر روند نزولی بورس و روند تقریباً صعودی نرخ رشد اقتصادی ما را به این واقعیت رهنمون میکند که بورس دماسنج اقتصاد ایران نیست، بلکه بازاری است که به تناسب تحولات درونی و برخی متغیرهای بیرونی اقتصادی و سیاسی دچار صعود و نزول میشود. آنچه که در این صعود و نزول موثر بوده است حاکم شدن فضای سوداگری در این بازار است، فضایی که گاهی اوقات در بازار مسکن و حدود 2 سال پیش در بازارهای ارز و طلا مشاهده شد و دیدیم که چگونه فضای سوداگری قیمت مسکن را در سالهای 85 و 86 و قیمت ارز را در سال 91 افزایش داد.
به این ترتیب بازار بورس را باید در حال حاضر بازاری دانست که بیش از هر چیز ضربه گیر بازارهای سوداگرانه دیگر شده است و به تدریج با پررنگ شدن حضور سرمایه گذاران غیرحرفهای به بازاری سوداگرانه تبدیل شده است که بعضاً خلاف جهت اقتصاد کشور حرکت میکند و خروج نسبی از رکود و کاهش نرخ تورم اثری بر بهبود وضعیت شاخص کل ندارد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد خطر تداوم این وضعیت بر اقتصاد کشور و از دست دادن ظرفیت بسیار ارزشمند بازار سرمایه است.
بر این اساس ضروری است اصلاحات بنیادینی در بورس ایجاد شود تا فضای سوداگری در این بازار کاهش یافته و سرمایه گذاران به سرمایه گذاری بلند مدت ترغیب شوند. بازار بورس با حضور حدود 400 شرکت بزرگ با توان بسیار بالا برای انواع تأمین مالی نظیر اوراق سلف و صکوک و حضور 6 میلیون سهامدار فرصت بزرگی است که باید از سوداگری به سمت تأمین مالی تولید حرکت کند.
خراسان