والیبال و ذهنیت غلطی که شکست

گروه ورزشی «خبرگزاری دانشجو» ـ مهدی حسن‌زاده؛ سالها پیش که نه شاید حتی همین 4 ــ 3 سال پیش که در رقابت‌های جهانی والیبال خودمان را به‌عنوان یک پدیده مطرح کردیم تصور نمی‌شد که والیبال ایران فراتر از پدیده در عرصه‌های جهانی ظاهر شود. روزی که ولاسکو رفت خیلی‌ها تصور کردند روزهای رؤیایی والیبال نیز همراه با ولاسکو رفت. شاید اگر سالها بعد، بازیکنان این تیم بازنشسته شوند و قرار باشد نسل جدیدی به تیم ملی والیبال کشورمان راه یابد نیز خیلی‌ها بگویند که آن افتخارات تاریخی والیبال ایران به پایان رسید، اما والیبال چشم و چراغ ورزش این کشور شد. دیگر افتخارمان تنها به کشتی آزاد و فرنگی، وزنه برداری و برخی رشته‌های رزمی محدود نخواهد بود و برای نخستین بار در یک رشته ورزشی جمعی، آن هم در یکی از مهمترین این رشته‌ها در سطح جهان مطرح خواهیم بود.

دقیقاً آن جایی که محل تأمل و دقت نظر در خصوص موفقیت تیم ملی والیبال است، همین جاست که تصور غالب ذهنی که ایرانیان را در ورزش‌های جمعی ناموفق می‌دانست شکست. پیش از این بارها شنیده بودیم که درباره دلایل شکست تیمهای ورزشی کشورمان می‌گفتند، ایرانی‌ها چون روحیه همکاری جمعی ندارند در ورزش‌های جمعی و تیمی موفق نمی‌شوند، اما اکنون والیبال نشان داد که ایرانی‌ها روحیه جمعی دارند. این مهمترین درسی بود که والیبال برای جامعه ایرانی دارد که اگر برنامه ریزی کنند، بهترین نمونه‌های همکاری جمعی را نیز می‌توانند از خود به جا گذارند. مگر دفاع مقدس 8ساله ملت ایران چیزی جز همکاری جمعی ملت بود، همکاری جمعی‌ای که در قالب آن، امام(ره) رهبری می‌کردند و ملت به‌سوی موفقیتی بزرگ که ایستادگی در برابر دشمن مجهز به حمایت‌های غرب و شرق بود، رهنمون می‌شدند. همکاری‌ای جمعی که در قالب آن مادران و پدران، جوانان خود را برای حضور در جبهه‌ها مهیا می‌کردند و جوانان برای دفاع از مکتب و میهن خود جان خود را ناچیز می‌پنداشتند. مگر در سابقه تاریخی این ملت موفقیت‌های بزرگ علمی و فرهنگی کم بوده است، موفقیت‌هایی که جز در سایه همکاری علمی و تضارب فرهنگی به دست نیامده است؟ پس چرا تصور می‌کنیم ایرانیان نمی‌توانند در همکاری‌های جمعی موفق شوند.

البته تردیدی نیست که ورزش‌های جمعی به‌دلیل پیچیدگی ناشی از هماهنگی یک مجموعه بیش از ورزش‌های فردی متکی به برنامه ریزی است و برای کشوری که در مسیر توسعه یافتگی قرار دارد، برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند عنصری کلیدی برای موفقیت است. توسعه در بخش ورزش نیز یعنی برنامه ریزی به‌منظور استعداد یابی، پرورش نیروهای مستعد، راه‌اندازی موفق مسابقات داخلی و تشکیل یک تیم ملی موفق. به این ترتیب باید گفت ورزش ما برای موفقیت در رشته‌های ورزشی جمعی باید برنامه ریزی کند. شاید کالبد شکافی دلایل موفقیت والیبال و الگو برداری از آن و همزمان بررسی دلایل عقب‌ماندگی فوتبال کشورمان روشن کند که مشکل ورزش ما در کجاست. اما در هر صورت موفقیت والیبال و ایستادن در جمع 6 تیم بزرگ جهان در رقابت‌های جهانی 2014 و رسیدن به جایی که غولهایی چون ایتالیا، آمریکا و صربستان به آن نرسیدند نباید ما را فقط خوشحال کند بلکه باید ما را به این فکر بیندازد که چرا موفق شدیم و چگونه می‌توان الگوی موفقیت والیبال را به دیگر رشته‌های ورزشی جمعی تعمیم داد.