به گزارش گروه فضای مجازی« خبرگزاری دانشجو»، قرار است تا از اول آبان ماه کارتخوان های مغازه ها برای هر خرید ۱۵۰تومان کارمزد کسر کنند. این موضوعی است که سروصدای زیادی را به پا کرده است.
درحالی که بانک ها از فعالیت بانکداری فاصله گرفته و وارد بنگاه داری و خرید و فروش ملک و زمین و خودرو شده اند، اکنون مدعی هستند که بانکداری الکترونیک دیگر برای آنها مقرون به صرفه نیست و باید از مردم و اصناف برای هر بار کارت کشیدن در دستگاه های کارتخوان، کارمزد بگیرند. روند کارمزدگیری از مشتریان بانکی ایران چندین ماه قبل آغاز شد؛ زمانی که مشتریان برای هربار مانده گیری موظف به پرداخت کارمزد شدند.
مسئولان بانک مرکزی تاکید کرده اند که از این موضع خود کوتاه نمی آیند و هرکسی هم که خوشش نمی آید دستگاه ها را جمع کند. مسئولان بانک مرکزی می گویند در تمام دنیا، مشتری باید برای تمام خدمات بانکی کارمزد پرداخت کند و مشتریان در دنیا پرداخت های خود را بیشتر با پول نقد انجام می دهند تا دستگاه های کارتخوان. البته جدای از این موضوع که دیگر در تمام دنیا سیستم پرداخت نقدی، سیستمی منقرض شده است، بانک های دنیا بیشتر از اینکه به فکر جیب یا سرمایه خود باشند، بیشتر به فکر جذب مشتری هستند. همین موضوع سبب شد تا نگاهی به سیستم بانکداری غیراسلامی! دنیا و بانکداری اسلامی! بانک های ایران داشته باشیم.
بیگانه ها چگونه به خرید می روند؟
در آن سو و این سوی دنیا کمتر دیده شده است که مردم برای دریافت پول نقد مقابل عابربانک ها و دستگاه های خودپرداز صف بکشند. آنها سبدی از کارت های اعتباری متنوعی را دراختیار دارند که می توانند بسته به نوع نیاز خود از این کارت ها استفاده کنند. بانک ها و شرکت های ارائه دهنده این کارت ها هر چند وقت یکبار نوع جدیدی از این کارت ها را با خدماتی متفاوت با گذشته عرضه می کنند. به روز بودن و تنوع زیاد خدمات کارت های اعتباری مشتریان را برای استفاده از آنها وسوسه می کند.
این کارت های اعتباری به دو دسته تقسیم می شوند: دبیت کارت و کردیت کارت. کردیت کارت ، کارتی است که شما برای در اختیار گرفتن آن ، باید مشخصات و تصویر خود را در بانک به ثبت برسانید. بانک به شما اعتباری می دهد تا به وسیله آن بتوانید خرید انجام دهید. اما مبلغ خرید در واقع از جیب شما پرداخت نمی شود. بلکه از موجودی بانک است و شما در ابتدای هر ماه، صورت حسابی دریافت می کنید که برای آن مهلت پرداخت مشخص شده است. در صورتی که صورتحساب های خود را به موقع و منظم پرداخت نمایید، به عنوان یک مشتری خوش حساب شناخته می شوید و اعتبار بیشتری در اختیار شما قرار می گیرد.
این نوع کارت با وجود قابلیت چشمگیری که به صاحب آن برای خرید می دهد ، اما همواره باید در مورد مبلغ بدهی خود آگاه باشید که توان بازپرداخت آن را داشته باشید. در غیر این صورت با قوانین سختگیرانه بانک مواجه خواهید شد.
دبیت کارت ، مانند همین کارت های شتاب خودمان عمل می کند. درواقع این کارت ها می تواند به یک حساب بانکی متصل باشد و یا از پیش مبلغ آن پرداخت شده باشد. در هر دوی این حالت ها ، شما از موجودی خود خرج می کنید و در آینده نیازی به پرداخت ندارید. برخی از این کارت ها که با عنوان کارت هدیه یا گیفت کارت شناخته می شوند ، به حساب خاصی متصل نمی باشند و شما به همان میزانی که درخواست داده اید ، موجود در کارت خواهید داشت.
سیستم های کردیت کارت، در حدود ۵۰ سال است که در دنیا مطرح شده است. مفهوم آن طبق نظر علمای اسلام، نه تنها هیچ انطباقی با بانکداری ربوی ندارد بلکه کاملا با مفهوم قرض الحسنه بانکداری اسلامی مطابقت دارد.
شاید با خود بگویید چگونه شخصی در ازای یک اعتبار ساده می تواند مفت و مجانی خرید کند و هم بانکدار راضی باشد هم فروشنده و هم خریدار؟ سیستم کردیت کارت، به گونه ای طراحی شده است که گرچه بانک با یک اعتبار ساده پول نقد در اختیار مشتری می گذارد اما صادرکننده کارت برای فروشنده یک شرط می گذارد و آن هم این است که جنس با تخفیف به مشتری فروخته شود. درنتیجه، این تخفیف نصیب بانک می شود. در این سیستم هم فروشنده راضی است، چرا که مشتری گرچه به صورت نسیه خرید می کند اما فروشنده درهمان لحظه پول خود را از بانک دریافت می کند. بانک نیز راضی است چرا که هم مشتری برای خود دست و پا کرده است و هم اینکه سود بیشتری از محل تخفیف ، به جیب می زند.
بنابراین درحالتی که ماهیانه ۴درصد به مشتریان خود سود می پردازند، ماهیانه چندین درصد از محل کارت های اعتباری از مردم سود می گیرند. آن هم بدون اینکه اصنافشان ناراضی باشند، مردمشان معتقد باشند بانک های در حال چپاول آنها هستند و بانک مرکزی نیز معتقد باشد بانک هایشان ضررده شده اند و باید ضرر آنها از محل کارمزد جبران شود.
در آن سوی آب ها، بانک ها گرچه نام اسلامی را به یدک نمی کشند ولی کاملا مطابق با بانکداری اسلامی عمل می کنند. در بزرگترین بانک های غربی، کله گنده های اقتصاد در بانک سرمایه گذاری می کنند، بانک از محل سرمایه گذاری آنها به مردم خرد وام می دهد تا بتوانند به انتخاب خود، از بزرگترهای اقتصاد جنس خریداری کنند و کسب و کار کوچکی برای خود راه بیندازند. فعالیتی که دو طرف سود می برند. هم مردم سرمایه دار می شوند و هم سرمایه دارها سرمایه دار تر. اما در بانکداری ایران، بانک ها سرمایه های خرد مردم جمع آوری می شود و در اختیار بزرگترها قرار می گیرد. معامله ای که در آن تنها سرمایه دارها هستند که سود می برند و در آخر هم باز مردم هستند که باید پول ضرردهی بانک ها را با کارمزدها بپردازند و نه سرمایه دارهای نزدیک به منابع بانکی.
در بانکداری ایران، مردم سود بالایی را به بانک ها می پردازند و بابت انواع خدمات بانکی کارمزد پرداخت می کنند اما در نهایت این سرمایه دارها هستند که به راحتی می توانند وام های میلیاردی از محل همین سپرده ها و کارمزدها دریافت کنند. این درحالیست که مردم برای دریافت یک وام دو میلیون تومانی باید چندین سند و ضامن و امضا فراهم کنند!
درنهایت می توان به این نتیجه رسید شهروند خرد، قشر متوسط و فقیر در جامعه ایرانی کرامت انسانی ندارد و سیستم بانکی برای او کرامت انسانی قائل نیست. چرا که اگر بود سیستم بانکی می توانست با متنوع کردن خدمات خود، این اقشار را راضی نگه دارد. بانک مرکزی در حالی کارمزد را تعیین کرده است که نقش بدهکاران بانکی را در ضررده شدن بانک ها نادیده گرفته و راه حل خروج از وضعیت کنونی را در اخذ کارمزد از دستگاه های کارتخوان یافته است!
منبع: افکارنیوز
ارسال نظرات