به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، حاصل 3 روز رایزنی فشرده کارشناسان هسته‌ای و وزرای خارجه کشورهای عضو 1+5 با ایران، تنها انتشار اخبار، فرضیات، شایعات و حاشیه‌های مختلف برای این گفت‌وگوها بوده است. وین در حالی میزبان گفت‌وگوکنندگان هسته‌ای است که سردی هوا کم کم در حال از دست دادن غلبه خود بر فضای مذاکرات در هتل کوبورگ است. تا روز پنجشنبه امید زیادی برای رسیدن به توافق هسته‌ای نهایی وجود نداشت و بیشتر رسانه‌ها اعتقاد داشتند توافق اولیه هسته‌ای قرار است باز هم تمدید شود. با این حال این مساله مورد توافق هیچ‌کدام از طرفین نبود؛ بویژه آمریکا که خواهان بازگشت جان کری به واشنگتن با دست پر بود. این تلاش‌ها هنوز هم با اخبار و شایعات مختلفی که رسانه‌ها و خبرنگاران حاضر در وین منتشر می‌کنند، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. عده‌ای هنوز هم بر این گمان هستند که مذاکرات بار دیگر تمدید خواهد شد. تعداد دیگری می‌گویند تمدید مذاکرات به صورت مدت زمانی بسیار کوتاه و به عنوان مثال طی چند هفته آینده خواهد بود زیرا طرفین بر سر بسیاری از مسائل به توافق رسیده‌اند و تنها تصمیم‌های مهم سیاسی که باید در دقیقه 90 گرفته شود باقی مانده است. تعداد دیگری از خبرنگاران هم با استناد به اخبار درج شده در رسانه‌های صهیونیستی بر این باورند مذاکرات با نتیجه دلخواه کنگره آمریکا و این رژیم همراه نبوده و جان کری باید تلاش زیادی انجام دهد تا بتواند نمایندگان کنگره را وادار کند که این قرارداد هسته‌ای را به رسمیت بشناسند.
جابه‌جایی مرکز ثقل مذاکرات به پاریس
آخرین خبرها حکایت از بازگشت وزرای خارجه حاضر در وین به کشورهایشان دارد. تعدادی از خبرنگاران از غیبت ناگهانی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفته و بیان کرده‌اند او برای مشورت بیشتر راهی ایران می‌شود و بزودی دوباره به وین بازمی‌گردد البته تعداد دیگری از خبرگزاری‌ها نیز بیان کرده‌اند نماینده‌ای از طرف وزیر امور خارجه ایران بیان کرده مذاکرات هنوز به نقطه‌ای نرسیده که نیاز به رایزنی بیشتر با مقامات عالی‌رتبه ایران باشد و او به ایران باز نمی‌گردد. تعداد دیگری نیز بر این عقیده‌اند یا ظریف یا عراقچی، معاون او در مدت 2 روز باقیمانده به ایران باز می‌گردند. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است جان کری نیز بعد از ملاقات سه‌جانبه‌ای که با ظریف و اشتون داشته است، به پاریس رفته تا در آنجا با برخی دیگر از متحدان آمریکا نظیر رژیم صهیونیستی و اعراب منطقه گفت‌وگو کند. او جمعه بعدازظهر وین را ترک کرد و آنطور که خبرنگاران گزارش داده‌اند هنوز معلوم نیست چه زمانی دوباره به مذاکرات
باز می‌گردد. در این میان می‌توان به خبرهای منتشر شده توسط نیک رابرتسون، خبرنگار «سی‌ان‌ان» اشاره کرد که نوشته است احتمالا ظریف روز یکشنبه دوباره به وین بازمی‌گردد و جان‌کری و سایر وزرای خارجه نیز بعد از مشورت و جلسات متعدد در پاریس، دوباره روز یکشنبه گرد هم می‌آیند تا آخرین دور گفت‌وگوها را نیز انجام دهند. در این میان فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلستان تصویری از خود به همراه جان‌کری و لوران فابیوس منتشر کرده که در حال رایزنی درباره مساله هسته‌ای ایران در حاشیه نشست‌های وین هستند. به همین دلیل به نظر می‌رسد دلیل اصلی تعلیق گفت‌وگوها در زمان فعلی و بازگشت همه وزرا به پاریس، دیدار و گفت‌وگوهای جدید‌تر با متحدانشان در منطقه یعنی کارشناسان یا مسؤولان رژیم صهیونیستی و سعودی باشد. فیلیپ هاموند که در راه بازگشت به لندن است، به خبرنگاران گفته موضوعات در این مرحله بسیار پیچیده هستند و همه ما باید به پایتخت‌هایمان بازگردیم تا با متحدان و مقامات مسؤول در این باره مشورت کنیم. آنطور که خبرنگاران گزارش داده‌اند، فیلیپ هاموند بعد از پایان گفت‌وگوهایش با مقام‌های آمریکایی و دیگر مقامات اروپایی اظهار کرد درباره رسیدن به نتیجه نهایی در این دور از گفت‌وگوها بدبین است. خبرنگاران از او درباره دلایل بدبینی‌اش پرسیدند و او جواب داد: من بدبین نیستم در حقیقت، واقع‌بین هستم. مسائل مهمی هست که باید حل شود اما پتانسیلی برای رفع اختلافات نیز وجود دارد. آنطور که رسانه‌ها و از جمله المانیتور بیان کرده‌اند منظور اصلی هاموند از گفت‌وگوی ناامیدانه‌اش با خبرنگاران بیان این نکته بوده که نیاز به انعطاف بیشتری از سوی ایران مشاهده می‌شود. این جو ناامیدی را می‌توان در رسانه‌ها نیز مشاهده کرد. خیمه‌های برپا شده در کنار هتل کوبورگ برای رسانه‌ها از بعدازظهر روز گذشته جمع شده و به رسانه‌ها و خبرنگاران گفته شده محل اجلاس را ترک کنند. تجربه رسانه‌ای نشان می‌دهد قرار نیست در این دور از گفت‌وگوها –یا حداقل تا روز یکشنبه - اتفاق خاصی افتاده یا توافقی حاصل شود. این دور از گفت‌وگوها را می‌توان دور کلافگی و سردرگمی خبرنگاران رسانه‌های اروپایی و ایرانی دانست. با وجود اینکه تعداد مسؤولانی که از وزارت خارجه به وین رفته بودند، بیشتر از قبل بوده، خبرنگاران ایرانی خبر خاصی از ادامه گفت‌وگوها و نتایج احتمالی آن نداشته‌اند و خبرنگاران غربی نیز با سردرگمی در حال ترک وین هستند. روز یکشنبه موعد جمع شدن دوباره وزرای خارجه در وین است. با این حال هنوز هم خبری از نمایندگان روسیه و چین در مذاکرات نیست. آنطور که نماینده وزیر خارجه روسیه در مذاکرات گفته است، گفت‌وگوها در دور فعلی بشدت مهم و البته با ریتم کندی در حال پیشرفت بوده و به تعمق بیشتری نیاز دارد.
چه می‌دهیم و چه می‌گیریم؟
اینکه در دقایق پایانی دقیقا چه اتفاقی برای توافق نهایی می‌افتد، هنوز هم مشخص نیست. با این حال برخی از جزئیات از همین جلسات سرشار از بی‌خبری منتشر شده که جالب توجه است. اولین بحثی که طرفداران و مشتاقان زیادی نیز در بین رسانه‌ها دارد، بحث میزان غنی‌سازی در ایران است. در دور جدید گفت‌وگوها گفته می‌شود ایران با تعدادی از درخواست‌های کشورهای غربی درباره محدودیت در غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژها موافقت کرده است. همین مساله است که فابیوس را که تاکنون نقش پلیس بد را در مذاکرات بازی می‌کرده، راضی نگه داشته است البته نمی‌توان گفت این توافق چیزی جدای از گفت‌وگوهایی بوده که تاکنون صورت گرفته زیرا آنطور که یکی از دیپلمات‌ها بیان کرده، در جلسه ظریف، اشتون و کری که روز جمعه در وین برگزار شد، هیچ طرح جدیدی روی میز گذاشته نشد و مباحث به همان سبک و سیاق و براساس همان طرح قدیمی پیش رفته است. آنطور که خبرگزاری‌ها و خبرنگاران مستقر در وین بیان کرده‌اند، در مذاکرات برای ظرفیت غنی‌سازی تنها با 4700 سانتریفیوژ با تزریق گاز کم آن هم به صورت شفاهی موافقت کرده‌اند. همچنین بر این اساس تحقیق و توسعه نباید از سانتریفیوژهای نسل یک بالاتر برود و فردو به یک مرکز مطالعاتی فاقد کارکرد تحقیق و توسعه تبدیل شود. عدم پذیرش تحقیقات بازفرآوری و کاهش ذخایر 3/5 درصد از 8/5 تن به 500 کیلو نیز در این دور از مذاکرات مورد توافق قرار گرفته است. همچنین این احتمال وجود دارد که برای تمدید مذاکرات یکی از شروط طرف آمریکایی و اروپایی اکسید کردن بخش اعظمی از ذخایر 3/5 درصد باشد. همه این موارد به اضافه موارد دیگری که هنوز مورد تایید تهران قرار نگرفته – از جمله تصویب بی‌قید و شرط ان‌پی‌تی در ایران و اجازه بازرسی‌های شدید و بدون محدودیت و تصویربرداری هوایی از تمام نقاط ایران- در حالی در مذاکرات مطرح شده که هنوز تکلیف تحریم‌ها و چگونگی برداشته شدن آنها مشخص نشده است. آمریکا در مذاکرات مسقط محدوده زمانی 30 سال را برای برداشتن تحریم‌ها پیشنهاد کرده بود اما در دور جدید کمی انعطاف نشان داده و قول داده است شرایط لازم برای برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی را فراهم کند. از سوی دیگر هنوز فاصله زمانی خاصی برای برداشته شدن تحریم‌ها معین نشده است. اروپاییان نیز به نظر می‌رسد در این میان به فکر مسائل اقتصادی خود هستند. کشورهای اروپایی بیان کرده‌اند فاز اول برداشته شدن تحریم‌های ایران به معنای این است که شرکت‌های اروپایی که با ایران در طول دوره زمانی تحریم همکاری می‌کرده‌اند و مورد تحریم آمریکا یا جریمه‌های سنگین قرار گرفته‌اند، جریمه‌هایشان بخشیده می‌شود. از طرف دیگر اوج انعطافی که آمریکا می‌تواند از خود در اجرای تحریم‌ها نشان دهد، برداشته شدن تحریم‌هایی است که اجازه برداشتن آنها در اختیار رئیس‌جمهور است اما این نیز به این آسانی‌ها به دست نمی‌آید و یکی از دیپلمات‌ها بیان کرده است این مساله زمانی محقق می‌شود که ایران هم انعطاف زیادی از خود نشان دهد.
گری سیک: نباید اجازه داد ایران میز مذاکره را ترک کند
«گری سیک» مشاور کاخ سفید در دولت «جیمی کارتر» طی یادداشتی در مجله «پولتیکو» نوشت نباید اجازه داد ایران از میز مذاکرات هسته‌ای کناره‌گیری کند. وی همچنین تاکید کرد عدم دستیابی به توافق با ایران در موعد مقرر، منجر به تقویت جبهه ضد ایرانی در داخل آمریکا می‌شود که تحریم‌ها علیه ایران را وضع کرده‌اند. وی افزود: یکی از موفقیت‌های اوباما حفظ هماهنگی میان 1+5 بود درحالی که کشورهای این گروه در قبال مسائلی چون سوریه و اوکراین با یکدیگر تفاهمی نداشتند.
منبع: وطن امروز
ارسال نظرات