به گزارش گروه فضای مجازی«خبرگزاری دانشجو»، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت ضمن تشریح وضعیت سرطان در کشور، علل و عوامل آن را برشمرد. علی مطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با توضیح برخی مباحث مطرح شده مبنی بر سونامی سرطان در کشور بیان داشت: باید با واژههای پزشکی با هم صحبت کنیم. موضوعی که وجود دارد این است که ما براساس شاخصی به نام «بروز استاندارد شده سنی» میزان بروز سرطان را عنوان میکنیم؛ یعنی میزان بروز سرطان در هر 100هزار نفر براساس هرم جمعیتی، یک استاندارد است. در این شاخص میزان بروز سرطان در هر صد هزار نفر را تعیین و این عدد را عنوان میکنند.
بروز سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی
مطلق افزود: براساس این شاخص میزان بروز سرطان در ایران میان مردان 134 نفر و در زنان 128 نفر در هر یکصد هزار نفر است. در حالی که متوسط جهانی ابتلا به این بیماری 205 نفر در مردان و 165 نفر در زنان را نشان میدهد. بنابراین میزان بروز سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی است. طبق آمارهای جهانی در سال 2هزار حدود 10 میلیون نفر مبتلا به سرطان وجود داشت و تعداد مبتلایان در سال 2012 به 14 میلیون نفر رسیده است. پیشبینی میشود این تعداد در سال 2020 به 20 میلیون و در سال 2030 به 27 میلیون نفر برسد. وی خاطرنشان کرد: به این معنی که میزان بروز سرطان در فاصله بین سالهای 2012 تا 2030 یعنی در 18 سال به طور تقریبی 2 برابر خواهد شد. 70 درصد این افزایش در کشورهای در حال توسعه است و ایران نیز جزو این کشورهاست.
3 عامل اصلی ابتلا به سرطان در ایران
وی در ادامه 3 عامل اصلی ابتلا به سرطان را برشمرد و اظهار داشت: 3 دلیل عمده برای افزایش بروز سرطان در ایران وجود دارد؛ یکی از این علل افزایش سن جمعیت است. برای مثال امید به زندگی در مردم ایران 35 سال پیش حدود 58 سال بوده این درحالی است که در حال حاضر به حدود 74 سال رسیده؛ یعنی در یک بازه زمانی 35 ساله امید به زندگی در ایران بین 15 تا 16 سال افزایش یافته است. بنابراین هر چه سن افزایش یابد، احتمال ابتلا به سرطان نیز افزایش مییابد. بر این اساس اولین و مهمترین دلیل افزایش سرطان در کشور بالا رفتن امید به زندگی و میانگین سن جمعیت است. مطلق دومین دلیل افزایش بروز سرطان را شاخصهای محیطی عنوان کرد و افزود: دومین دلیل افزایش بروز این بیماری عوامل و شاخصهای محیطی شامل آلودگی هوا، آب و آلودگیهای محیطی است. به عنوان مثال میزان مصرف انرژی در ایران در سال به ازای هر یک نفر 2هزار و 800کیلوگرم بوده که در متوسط جهانی این میزان حدود هزار و700 کیلوگرم اعلام شده است. بنابراین هرچه مصرف انرژی در جهان و در یک کشور زیادتر باشد، آلودگیها نیز افزایش مییابد. وی افزود: شاخص دیگر میزان تولید گاز so2 است که در ایران سرانه تولید این گاز 7 تن و در جهان 6/4 تن عنوان شده است؛ یعنی تولید ایران خیلی بیشتر از متوسط جهانی است. همچنین میزان تولید ذرات کمتر از 10 میکرون در ایران و در شهرهای با جمعیت بالای 100هزار نفر بیش از متوسط جهانی و آلودگیهای محیطی نیز در ایران به دلایل گوناگون زیاد است.
مصرف ناکافی میوه در کشور
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، شیوه زندگی ناسالم را از دیگر علل بروز سرطان در کشور دانست و تصریح کرد: در ایران حدود 10 تا 11 درصد مردم سیگار میکشند که مصرف آن در مردان بیشتر از زنان است. همچنین افزایش وزن از دیگر شاخصهای زندگی ناسالم است و زنان بیش از 50 درصد و مردان کمتر از 50 درصد دچار افزایش وزن هستند. مصرف ناکافی میوه و سبزیجات از دیگر عوامل این موضوع است به طوری که به طور تقریبی نزدیک به 90 درصد جمعیت ایران کمتر از 5 وعده از میوه و سبزیجات استفاده میکنند. فعالیت بدنی ناکافی هم از علل زمینهساز بیماریهاست.
نقش دولت در تغییر شیوه زندگی
مطلق افزود: اگر بخواهیم درباره نقش یا وزن این شاخصها در بروز سرطان صحبت کنیم باید آمار کلیتری داشته باشیم. اول اینکه 40 درصد سرطانها قابل پیشگیری هستند. منظور آن است که بخشی از این قابلیت پیشگیری در اختیار سیاستگذار سلامت و دولت است و بخشی از آن هم مرتبط با بحثهای خودمراقبتی بوده و در اختیار مردم است. وی اظهار داشت: برای مثال درباره شیوه زندگی بیشتر نقش مردم موثر بوده اما بحث آلودگی بیشتر در اختیار دولت است. اما در هر کدام از این شاخصها هم نقش مردم و هم نقش دولت وجود دارد؛ مثلا در آلودگیهای محیطی اگر مردم از وسایل
حمل و نقل عمومی استفاده کنند، آلودگی کم میشود اما از طرف دیگر دولت نیز باید زمینه مناسب برای حمل و نقل عمومی را فراهم کند. یا در شاخص شیوه زندگی ناسالم باید گفت اگر مردم کمتر سیگار مصرف کنند ابتلا به سرطان هم کم میشود و از طرف دیگر دولت نیز باید با وضع مالیات بیشتر بر دخانیات مصرف آن را کاهش دهد. این موارد نشان میدهد تعامل منظم و موثری باید میان مردم و دولت وجود داشته باشد تا بروز سرطان کاهش یابد.
مسؤولیت دولت در مقابله با سرطان
مطلق درباره اقداماتی که وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه در راستای پیشگیری از ابتلا به سرطان انجام داده، اظهار داشت: بخشی از وظایف پیشگیری بر عهده وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت است اما این وزارتخانه اصولا نمیتواند به طور مستقیم درباره عوامل تاثیرگذار بر سلامت نقشی ایفا کند. مثلا در زمینه مالیات بر سیگار، وزارت بهداشت نمیتواند مالیات را افزایش دهد و فقط میتواند آن را پیگیری کند یا درباره هوای آلوده نیز وزارت بهداشت نقشی ندارد و تنها میتواند آن را پیگیری کند. بنابراین وزارت بهداشت باید درباره قسمتی از پیشگیری سرطان که در اختیار مردم است، اطلاعرسانی کند. به گفته رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت این برنامهها برای پیشگیری است اما از طرف دیگر نقشی که دولت میتواند در زمینه پیشگیری ایفا کند به جز خودمراقبتی، بحث پیگیریهایی است که باید درباره عوامل خطرآفرین سلامتی انجام دهد. مثل بحث سیگار، عوامل محیطی و عوامل دیگر که نیازمند این است که از طریق شورایعالی سلامت و امنیت غذایی که وزارت بهداشت هم عضو این شوراست و رئیسجمهور ریاست آن را به عهده دارد، پیگیریها را انجام دهد تا سایر ارگانها و نهادهای دولتی و غیردولتی که در زمینه آلودگیهای محیطی نقش دارند، نقش خود را ایفا کنند.
برنامههای وزارت بهداشت برای سرطان
وی درباره برنامههای وزارت بهداشت در تشخیص زودهنگام سرطان با بیان اینکه در دنیا به طور مشخص تنها برای 3 سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم تشخیص زودهنگام موثر است، بیان کرد: ما از چندین سال گذشته برنامههای تشخیص زودهنگام در این سه سرطان را برای گروههای پرخطر داشتیم اما در بازنگری پروتکلها و دستورالعملهای تشخیص زود هنگام که در بعضی دانشگاهها اجرا میشود، امکان گسترش آن هم به لحاظ کمی و هم کیفی فراهم شده است تا به این ترتیب بتوانیم برنامههای تشخیص زودهنگام را در سطح خانههای بهداشت نیز گسترش داده و کیفیت آن را بالا ببریم که این مهم در طرح تحول بهداشت میگنجد. رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در پایان صحبتهایش تصریح کرد: بحث کنترل سرطان شامل پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب سرطان است. با وجود اینکه وزارت بهداشت متولی سلامت در کشور است اما نیازمند این هستیم که در زمینه سرطان، سازمانهای دولتی و نهادهای غیردولتی همکاری کنند و مردم نیز با علاقه و مشتاقانه درگیر این موضوع شوند، زیرا بدون همکاری مردم امکان کنترل سرطان در سطح مناسبی وجود نخواهد داشت.
منبع: وطن امروز