یادداشت/
حوزه سیاست خارجی «خبرگزاری دانشجو» ـ مهدی روزبهانی؛ گردهمایی شیعیان جهان امسال در کربلا شکل جدیدی به خود گرفت. هرچند کربلا همانند سال های پیش میزبان میلیون ها نفر از سراسر جهان بود ولی حضور گسترده مردم و مسئولین سطوح مختلف کشورمان در این مراسم آیینی، اهمیت سیاسی آن را عیان کرد. برای درک اهمیت سیاسی این گردهمایی توجه به چند فاکتور ضروری است. مسئولین و مردم ایران درحالی عازم کربلا شدند که شمال و بخش های مهم عراق در تصرف تروریست های داعش است. تروریست هایی که در دنیا به شقاوت، بی رحمی و همچنین تهدیدات جدی امنیتی شهرت پیدا کرده اند و البته که هر روزه تهدیدات گسترده ای را برای بخش های جنوبی این کشور تدارک می‌بینند. اما بر خلاف این تهدیدات، مراسم اربعین در کربلا با امنیت کامل برگزار شد. نکته این جاست که تأمین امنیت میلیون ها نفر در این کشور ناامن، خود نشان از تمرکز برای افزایش ثبات در بخش جنوبی عراق است.
بخشی که با توجه به وجود مضجع شریف امام حسین(ع) برای جهان تشیع از اهمیت و تقدس خاصی برخوردار است. با توجه به اخبار و گزارشی هایی که حاکی از حضور مشاوران نظامی ایران در عراق است و همچنین نقشی که برخی از مسئولین در اجرای مراسم اربعین به عهده داشتند؛ این تمرکز برای افزایش ضریب امنیت، به نام ایرانی ها رقم خورد.اما از سوی دیگر وقتی حضور مسئولین کشورمان در عراق را در کنار حضور نظامیان و رفت و آمد سیاسیون غربی به این کشور می‌گذاریم؛ اربعین امسال اهمیت دو چندانی می‌یابد. با پیدایش پدیده تروریستی داعش در عراق برخی از کشورهای قدرتمند از جمله آمریکا به بهانه تأمین امنیت شهروندان خود دوباره به این کشور بازگشتند. این در حالی است که شهروندان ایرانی همواره به خاطر مسائل فرهنگی و مذهبی به مناطق جنوبی و غربی عراق رفت و آمد داشته اند. از این رو ضروری بود که ایران برای مقابله با آنچه که شهروندانش را تهدید می‌کرد دست به کار شود.
ولی در عین حال بر خلاف آگاهی به نقش برجسته ایران، رقبای منطقه ای از جمله عربستان سعی کردند که مانع نقش آفرینی ایران در ائتلاف جهانی مبارزه با داعش شوند. از طرف دیگر گسترش نفوذ ایران برای همین رقبا غیر قابل تحمل است. ولی بهر حال مسئولین ایران هر چند لباس رسمی بر تن نداشتند و دستار بر سر میان خیل عظیم عزاداران بودند اما توانستند پیام سیاسی خود را به ریاض و دیگر کشورهای منطقه مخابره کنند.نکته دیگر اوضاع منطقه است که با طولانی شدن جنگ داخلی سوریه و موضع گیری های خاص ترکیه وارد مرحله نوینی شده و ضروری است که ایران برای حفظ منافع منطقه ای ابتکار عمل را در دست بگیرد. قبل از آنکه عربستان با دلارهای نفتی خود طرحی برای منطقه به ویژه عراق، سوریه و لبنان در نظر بگیرد؛ بهتر است ایران تدبیری برای توازن بیندیشد. از این رو باید گفت که جدای از مشکلات عمومی در اجرای مراسم اربعین امسال به خاطر ازدیاد جمعیت، هماهنگی میان تهران و بغداد برای تسهیل تردد زائران تدبیری سیاسی بود که حضور معنوی ایران را در عراق به رخ جهانیان کشید.
دیپلماسی به سبک ایرانی مهمترین برداشتی بود که حضور گسترده مردم و مسئولین در مراسم امسال اربعین کربلا پدید آمد.اما این کمیت حضور برای ثبات، نیازمند سازوکار گسترده تری است که باید در چشم انداز بلند مدت برنامه ریزی شود. برنامه ای که به دور از یک جانبه نگری و بر پایه واقعیت های منطقه باشد. چرا که مسلم است دیگر بازیگران موثر منطقه از جمله عربستان و ترکیه نسبت به این سبک دیپلماسی بی تفاوت نخواهند بود و بی شک برنامه هایی برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران دارند و احتمالا در مناسبات منطقه ای و جهانی، از جمله مذاکرات هسته ای، سنگ اندازی خواهند کرد.بنابراین لازم است که تهران با طرح ریزی مناسبات خاص با بغداد به این حرکت دیپلماسی امتداد داده و از این رهگذر به منویات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مورد نظر دو کشور شیعه، جامعه عمل بپوشاند.
ارسال نظرات