مربیان ایرانی چه نقاط ضعفی دارند؟

به گزارش گروه ورزشی «خبرگزاری دانشجو»، رضاییان مدیرعامل باشگاه نفت مسجدسلیمان در سخنرانی خود در همایش آسیب‌شناسی مربیگری در فوتبال ایران اظهار داشت: در طول دوران مدیریت با تقریبا 60 سرمربی کار کرده‌ام که حدود شش نفر آز آن‌ها خارجی و عمدتا کروات بوده‌اند. صحبت‌های من مسائل فنی نخواهد بود؛ چیزی که من تجربه کرده‌ام رفتارهای شخصی سرمربیان ایرانی و خارجی است.

وی افزود: تعریف‌های زیادی از مشکل داریم که مهمترین آن این است : آن چیزی که نباید باشد نیست و آن چیزی که باید باشد و نیست. البته تعریف فاصله بین وضعیت موجود و وضعیت مورنظر برای ما عام‌ترین تعریف است. ایده‌آل‌گرایی ما را از هدف دور می‌کند و بهتر است اهداف کوتاه مدت باشد تا نیروی انسانی و امکانات رسیدن به آن را داشته باشیم.

مدیرعامل نفت مسجدسلیمان عنوان کرد: تغییرات پیاپی و بی‌ثباتی بزرگترین مشکل مربیگیری در فوتبال ایران است. در نیم فصل فصل جاری رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران، از بین 16 سرمربی فقط دو نفر از آن‌ها فصل گذشته هم در همین تیم بوده‌اند که رقمی نزدیک به 87.5 درصد تغییر را نشان می‌دهد. با چنین نرخ تغییری مشخص است ثبات خیلی کمی داشته‌ایم. با نگاهی به رقابت‌های همین فصل بدون در نظر گرفتن فصل گذشته هم نرخ تقریبا 50 درصدی تغییرات را داشته‌ایم.

رضاییان گفت: همه ارکان فوتبال ایران مثل چرخ‌دنده‌های یک ساعت ممکن است با هم اصطکاک داشته‌ باشند اما در نهایت باعث پیش رفتن فوتبال می‌شود. ممکن است در این سیستم خوب کار نکنیم و باعث شود محصول تولیدی ما خوب نباشد. دلایل بروز مشکل را پدیده نتیجه‌گرایی در فوتبال ایران می‌دانم. آن چنان تحت فشار هستیم که نه فرصت داریم و نه اجازه کار پایه‌ای ار نداریم. البته در بعضی موارد حتی با نتیجه خوب هم مدیر و مربی تغییر داده می‌شود اما معمولا بهانه نتیجه‌گرایی است.

او ادامه داد: عدم وجود یک سیستم حقوقی حمایتی باعث تغییرات زیاد هم می‌شود. اگر سیستمی وجود داشت که مدیر برای تغییر سرمربی مجبور بود تبعات آن را ببیند، میل او کمتر می‌شود. در فوتبال ما تصمیمی گرفته می‌شود، اگر سرمربی خارجی باشد همانطور که او می‌خواهد انجام می‌شود و با مربی ایرانی توافق می‌کنند و او را عوض می‌کنند. یک دلیل دیگر این تغییرات فشارهای بیرونی و به خصوص از طرف تماشاگران است. بعضی اوقات متاسفانه رسانه‌ها هم در جابجایی افراد نه به دلیل منافع مالی بلکه به دلیل خروج از رکود خبری کمک می‌کنند. رسانه‌ها همیشه دنبال تولید خبر هستند و خبرهای ساده به درد آن‌ها نمی‌خورد. یکی دیگر از دلایل جابجایی‌های زیاد تصمیم خود سرمربی به دلیل مشکلات مالی است. درحال حاضر خود من و سرمربی تیم به دلیل فشارهای مالی دچار استرس هستیم. با همین استعفا برای مدیر یا مربی بعضی‌ها خود را قربانی می‌کنند تا به اهدافشان برسند.

رضاییان با اشاره به حضور مربیان تحصیل کرده در خوزستان گفت: استان خوزستان درحال حاضر 63 سرمربی دارای مدرک A آسیا هستند و این حجم از مربی‌ها نمی‌توانند کار داشته باشند؛ چراکه در همین خوزستان فقط شش تیم در لیگ برتر و دسته اول وجود دارد. همین کنار ماندن و رقابت‌ها باعث می‌شود کسی که سرکار است، جبهه‌ای علیه خود از طرف کسانی که بیرون هستند. سیستم مثل دانشگاهی شده که بدون در نظر گرفتن ظرفیت افراد آن‌ها را آموزش می‌دهد و این شرایط را به وجود می‌آورد.

وی بیان کرد: یک مربی خارجی وقتی وارد می‌شود ممکن است نداند یک پیروزی چقدر می‌تواند از نظر سیاسی و اجتماعی را برای یک تیم درک کند اما سرمربی ایرانی این را می‌تواند درک کند و این احتمالا رمز موفقیت و مهمترین برتری مربی ایران به خارجی است. مربی ایرانی همه تیم‌ها و بازیکنان ایران را می‌داند و استعدادهای فوتبال را می‌شناسد. ما استعدادیاب حرفه‌ای نداریم و معمولا خود سرمربی یا خودش یا از طریق کسانی که می‌شناسد کار استعدادیابی را انجام می‌دهد.

رضاییان اظهار داشت: برتری دیگر مربی ایرانی نسبت به مربی خارجی این است که درک بهتری نسبت به مسائل اقتصادی باشگاه دارد. مربی ایرانی در مذاکره با بازیکن‌ها هم نقش اصلی را خواهد داشت و با محیط پیرامون تیم ارتباط بسیار خوبی خواهد داشت. مربی ایرانی معمولا در بدترین شرایط هم پای تیم می‌ماند اما مربی خارجی اینطور نیست. هرچند ممکن است مربی ایرانی هم باشد که اخلاق را رعایت نکند اما 95 درصد، اخلاق سرلوحه مربی ایرانی بوده است. مربی ایرانی در هرجا و زمانی در دسترس است اما مربی خارجی ممکن است جایی باشد که چند هفته در دسترس نباشد. مربی‌های ایران توقعات منطقی‌تری دارند. مربی ایرانی احتمال جذب حامی مالی را بیشتر می‌کند و می‌تواند با استفاده از روابط خدماتی که باشگاه می‌گیرد را بهتر کند. با حضور مربی ایرانی دیدارهای دوستانه بهتر و بیشتری خواهیم داشت. مهمترین نقطه ضعف مربی‌های ایرانی، مقاومت مقابل تغییرات است. پرهیز از کار گروهی و تکیه بر کار فردی یکی دیگر از نقاط ضعف مربی ایرانی است. معمولا همکاران ایرانی معمولا جوری کار می‌کنند که در نهایت خودشان تصمیم نهایی را بگیرند. عدم پاسخگویی را هم می‌توان یکی از نقاط ضعف مربیان ایرانی دانست. همه در فوتبال باید پاسخگو باشند.

او عنوان کرد: بعضی اوقات مربیان ایرانی دوست دارند نقش‌های دیگری را هم در تیم داشته باشند. اعتقاد نداشتن به نقش روانشناس ورزشی، باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. البته درحال حاضر بازیکن فقط حرف مربی را گوش می‌دهد اما باید آن‌ها را عادت داد. تمکین و توصیه‌پذیری را هم باید یکی دیگر از ضعف‌های مربی ایرانی دانست. بعضی از سرمربی‌ها دوست دارند برای ماندن در یک پست اینکار را انجام بدهند. با حضور مربی ایرانی فشار تماگر روی تیم بیشتر خواهد شد و احتمال جذب بازیکنان توصیه‌ای بیشتر می‌شود. یکی از پیشنهادهای من این است که باشگاه‌های بدون تمکن مالی اجازه حضور در لیگ برتر و دسته اول را نداشته باشند تا شاهد ثبات بیشتری در عرصه مدیریت باشیم.