به گزارش گروه اشتغال «خبرگزاری دانشجو»، این نوشتار ذیل به قلم حجت‌الاسلام علی اصغر ملک احمدی بایدها، نبایدها در محیط اداری را تبیین کرده است.خطرناک ترین رویداد انسانی، انحطاط اخلاقی و شکسته شدن مرزهای اخلاقی است که در این صورت هیچ چیز به سلامت نخواهد ماند و انسانیت انسان فرو خواهد ریخت. این موضوع در امور اداری جایگاهی ویژه دارد، زیرا وقتی انسان از محدوده ی فردی خارج می شود و در پیوند با دیگر انسانها قرار می گیرد و این پیوند صورتی اداری می یابد، اگر (اخلاق نیک) بر روابط انسانی حاکم نباشد، فاجعه چندین برابر می شود؛ به همین سبب است که والاترین ملاک در هر سازمان اداری متخلق بودن افراد به اخلاق انسانی است.
از منظر امیرمؤمنان علی علیه السلام، کرامت های اخلاقی، مایۀ برتری آدمیان و سبب والایی آن ها است و این کرامت ها در اداره امور نقش اساسی دارد. روایت شده که آن حضرت فرمودند: «عَلَیْکُمْ بِمَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَإِنَّهَا رِفْعَهٌ»؛ بر شما باد به مکارم اخلاق که نتیجه آن، والایی است.
والاییِ مردمان و اعتبار آنان، در مکارم اخلاقیِ آن ها نهفته است؛ کسانی که در جایگاه اداره امور قرار می گیرند، بیش از هر چیز به مکارم اخلاق و بزرگواری های انسانی نیازمندند، زیرا روابط انسان ها بدون کرامت های اخلاقی، روابطی خشک و نادرست خواهد بود.
اخلاق اداری در حوزۀ رفتار کارمندی
خدای متعال می فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ….»؛ مردان و زنان مومن همه یاور و دوستدار یکدیگرند خلق را به کار نیکو امر و از کار زشت نهی می کنند … . (توبه ۷۱)
الف. ارتباط کارمند و مدیر با ارباب رجوع
۱٫خدمتگزاری
فلسفه وجودی نظام اداری، خدمتگزاری به مردم است و همۀ کارگزاران و کارکنان در تمام مراتب، خادمان مردم هستند. این موضوع در نظام اداری یک اصل بوده و مادامی که چنین احساسی وجود داشته باشد، کارگزاران و کارکنان نظام اداری با مردم، رفتار مالکانه و دستوری نخواهند داشت؛ بلکه جایگاه و موقعیت خود را نعمتی می دانند که وسیلۀ خدمت به مردم می باشد.
امام علی علیه السلام در حکمتی خطاب به جابرابن عبدالله انصاری چنین می فرماید: «یَا جَابِرُ مَنْ کَثُرَتْ نِعَمُ اللَّهِ عَلَیْهِ کَثُرَتْ حَوَائِجُ النَّاسِ إِلَیْهِ فَمَنْ قَامَ بِمَا یَجِبُ لِلَّهِ فِیهَا عَرَّضَ نِعْمَهَ اللَّهِ لِدَوَامِهَا وَ مَنْ ضَیَّعَ مَا یَجِبُ لِلَّهِ فِیهَا عَرَّضَ نِعْمَتَهُ لِزَوَالِهَا لِلَّهِ فِیهَا بِمَا یَجِبُ فِیهَا عَرَّضَهَا لِلدَّوَامِ وَ الْبَقَاءِ وَ مَنْ لَمْ یَقُمْ فِیهَا بِمَا یَجِبُ عَرَّضَهَا لِلزَّوَالِ وَ الْفَنَاء»
ای جابر! آنکه نعمت خدا بر او بسیار بُود، نیاز مردم به او بسیار باشد؛ پس هر که در آن نعمت ها برای خدا کار کند، خدا نعمت ها را برای وی پایدار کند و آن که آن را چنان که واجب است به مصرف نرساند، نعمت او را ببرد و نیست گرداند. (نهج البلاغه ص ۵۴۱)
۲٫ارزش خدمتگزاری
در انجام دادن امور هر چه روحیه خدمتگزاری کامل تر باشد، ارزش کار و کارگزار بیشتر است.
امیرمؤمنان علی علیه السلام در ضمن سفارشی می فرمایند: « لَا یَسْتَقِیمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلَّا بِثَلَاثٍ بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ وَ بِاسْتِکْتَامِهَا لِتَظْهَرَ وَ بِتَعْجِیلِهَا لِتَهْنُؤَ»؛ روا ساختن حاجت جز با سه چیز راست نیاید: خُرد شمردن آن تا خود بزرگ نماید، پوشیدن آن تا خود آشکار گردد و شتاب کردن در آن تا گوارا شود. (نهج البلاغه ص ۴۸۵)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:«مَنْ سَعَى فِی حَاجَهِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ فَکَأَنَّمَا عَبَدَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ تِسْعَهَ آلَافِ سَنَهٍ صَائِماً نَهَارَهُ قَائِماً لَیْلَهُ»؛ کسی که در برآوردن حاجت برادر مومنش تلاش نماید، مانند کسی است که نه هزار سال خدا را عبادت کرده است؛ در حالی که روزها روزه و شب ها مشغول عبادت بوده است.
(من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص: ۱۹۰)
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:« من قضی لأخیه المسلم حاجه کان له من الأجر کمن خدم اللَّه عمره»؛ هرکس حاجت برادر مومن خود را برآورده سازد، پاداش او همانند کسی است که در تمام عمرش خدا را خدمت کرده است.
(نهج الفصاحه ص ۷۴۹)
۳٫ خدمتگزاری یکی از نعمت های خدا
امام حسین علیه السلام می فرمایند:« إِنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَیْکُمْ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عَلَیْکُمْ- فَلَا تَمَلُّوا النِّعَم»؛ نیازهای مردم به شما از نعمت های الهی برای شما است، پس از این نعمت ها خسته و ملول نشوید.
(بحار، ج۷۱، ص: ۳۱۸)
امام کاظم علیه السلام می فرمایند: «مَنْ أَتَاهُ أَخُوهُ الْمُؤْمِنُ فِی حَاجَهٍ فَإِنَّمَا هِیَ رَحْمَهٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَاقَهَا إِلَیْهِ فَإِنْ قَبِلَ ذَلِکَ فَقَدْ وَصَلَهُ بِوَلَایَتِنَا وَ هُوَ مَوْصُولٌ بِوَلَایَهِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ وقتی برادر مومنی نیاز خود را به مؤمنی عرضه می کند، این عرضه نعمتی از جانب خداوند بوده که به سوی او فرستاده شده است، پس انجام دادن این کار(برطرف کردن نیاز او) مومن را به ولایت ما می رساند و او را به ولایت خدا متصل می کند.
(الکافی، ج۲، ص: ۳۶۸)
منبع: استقامت
ارسال نظرات