فاجعه ای برای نوجوانان و جوانان
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، متأسفانه در سالهای اخیر نه تنها سن اعتیاد کاهش پیدا کرده بلکه این اعتیاد به روستاهای کشور نیز سرایت کرده و از سویی دیگر مواد افیونی در شکلها و اقسام مختلف عرضه می شوند. تا جایی که برخی داروها نیز حکم مواد مخدر را داشته، اما بدون نظارت در داروخانه های کشور در دسترس است! مانند ترامادول.
"یک دانش آموز پسر پایه اول دبیرستان در شهر اشترینان از توابع بروجرد بر اثر خوردن قرص ترامادول جان سپرد"....
این عنوان خبری بود که در چند روز گذشته روی خط خبری رسانه ها قرار گرفت و در فضای مجازی بازتاب وسیعی داشت.این خبر در نگاه اول شاید از این جهت که مصرف قرص "ترامادول" باعث مرگ یک نفر شده باشد قابل توجه است. اما مروری بر جزء جزء خبر حکایت دیگری را در بر دارد. این خبر قطعاً سندی بر این ادعاست که سن اعتیاد به نوجوانی رسیده است! خبر را بخوانید : یک دانش آموز پایه اول دبیرستان......
این خبر حکایت از آن دارد که اعتیاد نه تنها در شهرهای بزرگ و کوچک که به روستاها سرایت کرده است.خبر را با هم مرور کنیم: یک دانش آموز پسر پایه اول دبیرستان در شهر اشترینان از توابع بروجرد ....
این خبر حکایت از آن دارد که مواد مخدر در حال حاضر بصورت قانونی در داروخانه ها در حال عرضه است! خبر را با هم مرور کنیم: یک دانش آموز پسر پایه اول دبیرستان در شهر اشترینان از توابع بروجرد بر اثر خوردن قرص ترامادول جان سپرد.
متأسفانه در سالهای اخیر نه تنها سن اعتیاد کاهش پیدا کرده، بلکه این اعتیاد به روستاهای کشور نیز سرایت کرده و از سویی دیگر مواد افیونی در شکلها و اقسام مختلف عرضه می شوند. تا جایی که برخی داروها نیز حکم مواد مخدر را داشته اما بدون نظارت در داروخانه های کشور در دسترس است!مانند ترامادول.
مقصر کیست؟
بی شک اعتیاد، بلایی است که بسیاری از کشورهای جهان با آن دست به گریبانند و به دلیل نفوذ قدرتمند مافیای این مواد افیونی عملاً ریشه کن شدن آن را محال کرده است. در این مهم، ایران نیز مستثنی نیست، اما به جرأت می توان گفت که برخی قوانین و ضعف نظارت بر عرضه کنندگان، بر گسترش آن بی تاثیر نبوده است.اگرچه نهادهای بسیاری متولی حوزه اعتیاد در کشور هستند، اما پاسخگویی در برابر گسترش این معضل اجتماعی را هیچکدام از نهادهای متولی نمی پذیرند!
نمونه بارز این مسئله ورود داروی اعتیاد آور "ترامادول" به داروخانه هاست که با اعتراض بسیاری از کارشناسان نیز مواجه شد. اما ظاهرا گوش شنوایی در کار نبود تا مرگ یک دانش آموز لرستانی وضعیت را تقریبا مشخص کند!
ترامادول چیست؟
داروي ترامادول توسط شرکت آلماني گرو ننتال در دهه 1970 با نام تجاري ترامال ساخته شد. در سال 2013 پژوهشگران فرانسوي، سوئيسي و کامروني در پوسته ريشه يک گياه دارويي آفريقايي به نام لاتيفولاتوانستند ترامادول را کشف کنند و اينکه يک داروي مصنوعي در مقادير قابل توجهي در طبيعت وجود داشته باشد يک پديده بسيار نادر است.
حدود 5 سال است که تعدادي از مصرف کنندگان مواد مخدر مانند ترياک و هروئين از قرص ترامادول به عنوان يک داروي مکمل مخدر استفاده مي کنند يا افرادي براي درمان خودسرانه ترياک و هروئين از ترامادول با دوزهاي بالا و گاه تا 20 عدد قرص 100 ميلي گرمي استفاده مي کنند.
ترامادول يک دارو با پايه مخدر است که عموماً توسط پزشکان براي دردهاي شديد استفاده مي شود و اکثر پزشکان تمايلي براي نسخه نويسي اين دارو به علت ايجاد اعتياد و وابستگي در افراد، ندارند و بيشتر ميزان مصرف آن به صورت خودسرانه و تهيه از داروخانه ها يا مجاري غير رسمي صورت مي گيرد.
ترامادول يک داروي مسکن شبه ترياک است و يک نوع مخدر محسوب مي شود. در صورت مصرف ترامادول ماده اي که به صورت متابوليزه از آن در بدن توليد مي شود داراي خاصيت مخدر قوي تري است. مصرف ترامادول به دليل تغييرات هورموني که به بالارفتن ميزان هورمون ها در بدن مي انجامد مي تواند کمي در فرد حالت هوشياري ايجاد کند و برعکس مرفين فرد مصرف کننده را کمي فعال تر مي کند که اين يکي از دلايل مصرف همزمان مواد مخدر با ترامادول است. مدت زمان موثر اين دارو در بدن 4 تا 6 ساعت است. مصرف پزشکي ترامادول براي تسکين درد شديد معمولاً به مدت کمتر از 5 روز (به دليل اعتياد زايي بالاي اين دارو) و به مقدار 50 ميلي گرم در روز است.
ميزان مسموميت ترامادول در ايران
موارد مسموميت با ترامادول در کشور خيلي بالاست که بيشتر ناشي از مصرف خودسرانه آن است و متأسفانه ايران داراي بيشترين آمار مسموميت با ترامادول در جهان است.عوارض مصرف اين دارو مشابه داروهاي شبه ترياک يعني تهوع، خشکي دهان، يبوست، تعريق، خارش، خواب آلودگي، افت فشار خون، تنگي نفس (کشنده ترين عارضه اين دارو)، تشنج که در مصرف کنندگان همزمان الکل و بيماران با مشکلات کبدي و کليوي بسيار شايع است.
نکته مهم در ترک ترامادول شديدتر بودن علائم جسمي آن نسبت به ترياک است که ناشي از خواص ضد افسردگي اين دارو است. حتي بيماراني که براي چند روز ترامادول مصرف مي کنند، بعد از قطع مصرف، علائمي مانند بي خوابي، افسردگي و سندرم پاي بی قرار را تجربه مي کنند.
در مصرف ترامادول به علت ايجاد مقاومت بدني، دوز مصرفي آن بايد افزايش يابد تا اثری مشابه مقدار مصرف اوليه را ايجاد کند. مصرف بيش از دو هفته ترامادول مي تواند باعث ايجاد وابستگي فيزيکي و رواني شبيه مواد مخدر شود. مصرف ترامادول در بيماران مبتلابه صرع و تشنج، زنان حامله و هنگام شيردهي و داراي ضعف تنفسي بايد با نظر پزشک باشد. ساير عوارض مصرف ترامادول شامل: اتساع عروق، اختلالات بينايي، تکرر ادرار، علائم يائسگي، ضايعات پوستي، نفخ و بي اشتهايي و درد شکم است. مصرف ترامادول را نبايد به صورت ناگهاني قطع کرد زيرا باعث ايجاد سندرم ناخوشايند قطع مصرف مي شود.
ترامادول را نبايد به مصرف کنندگان مواد مخدر به دليل ايجاد مسموميت توصيه کرد. ميزان کشفيات قرص ترامادول در طي چند ماه گذشته حدود چند ميليون عدد بوده است که مصرف بي رويه آن در کشور هشداردهنده است.
آیا ترامادول جایگزین خطرناک مواد مخدر سنتی شده است؟
بسیاری از پژوهشگران حوزه اعتیاد معتقدند ترامادول جایگزین مواد مخدر سنتی برای شروع اعتیاد شده است! جالب اینجاست که ورود مواد مخدر جدید که گاه ترکیبات جدیدی هستند وگاه همان مواد قدیمی تر یا ترکیباتی از آنها با نامهای جذاب تر والبته جدید تر، تقریبا" همواره از اطلاع رسانی ومدیریت دولت جلوتر هستند.
تفاوت ایران با کارتلهای مواد مخدر در سراسر دنیا
باید این نکته را متذکر شد که منابع مالی وتکنیکی کارتلهای مواد مخدر ودلایل متعدد دیگر در اغلب نقاط دنیا، آنها را یک قدم جلو تر از پلیس ودولتها قرار می دهد؛ اما در کشور ما اشکال آن است که حتی راجع به موادی که حضور آنها قطعی است ودرحال قربانی گرفتن است، گاه با گذشت ماهها وسالها اطلاع رسانی موثر وساماندهی مراکز درمانی برای درمان آنها، اقدامی صورت نمی گیرد.
جامعه هدف مواد مخدر جدید کدام است؟ضعف در سیستم آموزشی
اکنون در کشور ما هم مواد مخدر به سرعت به روز می شود وهم جمعیت مخاطب آنها تغییر یافته به طوریکه زنان. کارگران صنعتی ودانش آموزان جمعیت های در معرض هجمه مواد جدید قرار دارند. ماده مخدر گل که خطرناکتر از حشیش سنتی قلمداد می شود، ماده موسوم به پراگ به عناوینی مانند پان پراگ و. . . وترامادول دانش آموزان دبیرستانی وحتی راهنمایی را هدف قرار داده، اما علیرغم وسعت این هجمه وشیوع مواد فوق ونیز ماشروم وسایر مواد جدید آموزش خانواده ها ومدارس در این حوزه بسیار ضعیف است.
مافیای دارویی مانع از اطلاع رسانی داروی مرگ آور ترامادول
اما در این میان، ترامادول ماده مخدر خطرناک تری است چرا که بیشترین جمعیت هدف آن را جوانان و دانش آموزان تشکیل می دهند. ماده مخدری که شیوه های سکس پرخطر (گروهی وخشن) وهمچنین پرخاشگری از عوارض آن محسوب می شود.
ترامادول در کشور بویژه در میان جوانان، شهر نشینان و تاحدودی زنان و روستانشینان در حال جایگزینی ماده شروع کننده مخدر در کشور است. یعنی دسترسی راحت تر وشیک بودن و قیمت مناسب، باعث شده نسل جدید معتادان به جای تریاک با ترامادول شروع کنند که این هشداری جدی است. اما متأسفانه منافع کارتلهای دارویی مانع از اطلاع رسانی وسیع وکنترل این ماده مخدر خطرناک شده که مروج خشونت و رفتارهای غیر اخلاقی است.
راه کنترل ترامادول کدام است؟چرا بر ترامادول نظارت نمی شود؟
یکی از راههای قابل پیشنهاد کنترل ترامادول، برگرداندن این دارو تحت نظارت سیستم ارائه داروهای مخدر است؛ یعنی باید با تایید وتوسط مراکز قانونی ترک اعتیاد ارائه شود.
به جرأت می توان گفت علی رغم تلاشهای کمی، در حوزه کیفی درمان اعتیاد و پیشگیری، اقدامات کافی صورت نگرفته است. متأسفانه علی رغم تلاشهای ویژه چند ماه اخیر ستاد مبارزه با مواد مخدر در جهت اصلاح پروتکل های درمانی موجود، در بسیاری از دانشگاهها تحرک وعزم جدی برای توسعه آموزش. پیشگیری ودرمان اعتیاد وجود ندارد.
هر چند باید این نکته را در نظر گرفت که منافع اقتصادی گروههایی از رهگذر همین ضعف ساماندهی درمان اعتیاد تامین می شود. نمونه های آشکار این ادعا، چند گانگی در سیاست های درمان و پیشگیری از اعتیاد در قالب قوانین مصلحت نظام وستاد مبارزه با مواد مخدر در عملکرد دانشگاهها دیده می شود!
چرا نشت ترامادول از داروخانه ها جدی گرفته نمی شود؟
در این میان علت عدم همراهی برخی دانشگاهها با این موضوع قابل درک نیست. با وجود ضرورت نظارت دقیق به ویژه در کیفیت ارائه خدمات به بیماران، نشت داروهای مخدر در کشورهایی مانند امریکا و. . نیز به طور کنترل شده وجود دارد. بنابراین سوالاتی که به ذهن متبادر می شود این است که دارویی مانند متادون به طور قانونی یا غیر قانونی نهایتا تنها جهت درمان اعتیاد قابل استفاده است وتحت هیچ شرایطی نمی تواند به طور اولیه شروع کننده اعتیاد می باشد. اما در مورد نشت آن این همه بزرگنمایی وفضا سازی می شود، درحالیکه داروهایی مانند ترامادول وکدئین. دیفنوکسیلات. نوروتریبتیلین. بنزو دیازپین ها و. . . داروهای وابستگی زای خطرناکی بوده که دو مورد ترامادول وکدئین بر اساس برخی نمونه گیریها مورد سوء مصرف اصلی در دانشجویان بوده اند وترامادول می رود که جانشین تریاک در شروع اعتیاد شود، اما در هیچ کدام از این موارد با وجودی که محل نشت آشکار است، حساسیت جدی یا اقدامی جدی در وزارت بهداشت ونهادهای نظارتی دیده نمی شود که متأسفانه نشانگر این موضوع است که کارتل مخدر ومافیای دارو حتی ذهنیت وعملکرد بخشی از نهادها را احتمالا" نا دانسته جهت دهی می کند.
منبع: فرهنگ نیوز
ارسال نظرات