پیامدهای دسیسه نفتی سعودی علیه ایران
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، صد و شصت و ششمین نشست وزیران کشورهای عضو اوپک چندی پیش در حالی برگزارشد که قرار بود اعضای این سازمان یکی از حساس ترین تصمیم‌های خود در چند سال اخیر را بگیرند.
این اجلاس در وین برای بررسی سیاست‌های این سازمان در زمینه تولید نفت، دلایل کاهش قیمت آن در بازار و همچنین راهکارهای جلوگیری از افت بیشتر قیمت برگزار شد.
**نشستی پشت درهای بسته
این نشست که در پشت دربهای بسته برگزار شد در نهایت بدون تصمیم قاطعی برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت به اتمام رسید و فقط اعضا به این نتیجه رسیدند که سقف تولید نفت بدون تغییر در حد 30 میلیون بشکه در روز باقی بماند.
این تصمیم با حمایت عربستان و امارات و مخالفت ایران و ونزوئلا اتخاذ شد ولی گزارش‌ها حکایت از این داشت که اعضای این سازمان درباره کاهش تولید اختلافات شدیدی داشتند بطوریکه اعضایی نظیر ونزوئلا، اکوادور، لیبی، نیجریه، ایران و عراق خواستار کاهش تولید و کویت، امارات و عربستان خواستار حفظ سطح کنونی تولید بودند و کاهش تولید را به تضمین سهم بازار خود در بازار بسیار رقابتی این روزها منوط می‌دانستند.
علی نعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی پس از نشست وین اعلام کرد که کشورهای عضو اوپک با کاهش میزان تولید نفت موافقت نکردند.
علی صالح عمیر، همتای کویتی نعیمی نیز به خبرنگاران گفت در سقف تولید کنونی اوپک تغییری ایجاد نخواهد شد.
**بی‌اعتنایی به درخواست ایران
البته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران در همین رابطه با وزیر نفت عربستان به منظور جلب رضایت این کشور برای کاهش تولید و عرضه نفت اوپک به مذاکره پرداخته بود؛ ظاهرا ایران خواهان کاهش سقف صادرات نفت اوپک به میزان یک میلیون بشکه در روز شده بود تا جلوی ادامه سقوط قیمت‌ها گرفته شود.
**دو میلیون بشکه مازاد عرضه
ونزوئلا از دیگر کشورهایی است که به شدت از کاهش عرضه نفت اوپک به بازارهای جهانی حمایت می‌کرد اما مانند ایران در برابر سایر رقبا ناکام ماند.
وزیر خارجه ونزوئلا، رافائل رامیرز پیش از نشست وین گلایه کرده بود که روزانه حدود دو میلیون نفت بیش از تقاضا وارد بازارهای جهانی می‌شود.
وزیر نفت ایران نیز مانند همتای ونزوئلایی خود خواستار اتخاذ تصمیم‌هایی از سوی صادرکنندگان اوپک شده بود که بهای نفت در بازار را در کوتاه مدت تحت تاثیر قرار دهد.
وزیر نفت امارات متحده عربی در مخالفت با این درخواست معتقد است که بازار عرضه و تقاضا راه‌های رسیدن به ثبات را پیدا خواهد کرد.
صالح عمیر، نماینده کویت هم اعتقاد دارد با کاهش تولید و صادرات نفت کشورهای عضو اوپک نیز مازاد عرضه در بازارهای جهانی وجود خواهد داشت.
**زنگنه: نتیجه اوپک خواست ما نبود
در همین حال وزیر نفت ایران پس از پایان نشست اوپک گفت: نتیجه نشست مذکور آنچه که ما می‌خواستیم نبود اما از تصمیم اوپک ناراحت نیستم.
بیژن زنگنه افزود: مطلب مهمی که اوپک بر آن تاکید کرد این بود که برای نزدیک کردن دیدگاه‌هایمان به مشورت‌های بیشتر نیاز داریم.
**سقوط 3 دلاری قیمت نفت در یک روز
به هر حال پس از نشست منفعلانه اوپک، قیمت نفت این سازمان با حدود 3 دلار کاهش در هر بشکه روز جمعه به مرز 70 دلار رسید.
همچنین قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم به قیمت 68/58 دلار رسید که نسبت به روز پنجشنبه بیش از 5 دلار کاهش داشته است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال هم با یک دلار کاهش به 71 دلار و 82 سنت در هر بشکه افت کرد.
**موضع رئیس جدید اوپک
در همین رابطه رئیس جدید اوپک شرایط قیمتی کنونی نفت در جهان را وابسته به مواضع سیاسی کشورها دانست.
وزیر نفت نیجریه، که به عنوان رئیس جدید اوپک طی روز پنجشنبه معرفی شد اعلام کرد شرایط کنونی قیمت نفت در جهان مبتنی بر شاخص‌های اقتصادی نیست.
خانم «ژانی الیسون» اعلام کرد روند کنونی قیمت نفت بر اساس مواضع و منافع سیاسی کشورها در حال پیش‌روی است.
**همکاری عربستان با آمریکا برای پایین نگه‌داشتن قیمت نفت
به هر صورت به نظر می رسد در حال حاضر عربستانی‌ها با همکاری آمریکا، قیمت نفت را به پایین‌ترین میزان در چهار سال گذشته رسانده‌اند.
پیش از این پایگاه خبری آناتولی در مطلبی از قول رئیس مرکز «سیاست‌های نفتی و انتظارات راهبردی» عربستان سعودی گزارش داده بود که ریاض در راستای وارد آوردن فشار بر ایران و روسیه اقدام به فروش ارزان نفت در بازارهای آسیایی و آمریکای شمالی کرده است.
در همین حال، پایگاه خبری ـ تحلیلی «اگزمینر» نیز ضمن اشاره به این تحلیل، از توافقی پنهان بین واشنگتن و ریاض خبر داده بود که که بر اساس آن واشنگتن از این کشور پادشاهی خواسته در ازای برخورداری از نیروی انسانی و منابع لازم برای پایان دادن به حکومت سوریه، به آن کشور در جنگ نیابتی علیه روسیه کمک کند.
مطابق این گزارش، آمریکا از عربستان خواسته با سر ریز کردن نفت به بازارها قیمت‌ها را پایین کشانده و اقتصاد چند کشور را تخریب کند.
در همین حال تامس فریدمن تحلیل‌گر معروف آمریکایی در مقاله‌ای در نیویورک تایمز اقدامات عربستان را برای کاهش قیمت نفت دارای ابعاد و اهداف استراتژیک عنوان کرد. در کنار فواید اقتصادی که عربستانی‌ها با کاهش قیمت نفت با فروش نفت مازاد خود بدست می آورند، هدف‌گذاری‌های سیاسی و بین‌المللی در کاهش قیمت نفت کاملا نمایان است. ایران و روسیه دو کشوری هستند که با کاهش قیمت نفت تحت فشار قرار می‌گیرند.
چرا که بودجه امسال ایران و روسیه با نفت صد دلاری بسته شده که کاهش قیمت نفت، چشم‌انداز درآمدهای این دو کشور را مبهم کرده است. عربستان به خصوص تلاش می‌کند که ایران و روسیه را در تحولات سوریه تحت فشار و در مسیر دادن امتیاز قرار بدهد.
**جنگ اقتصادی عربستان علیه ایران
اما درباره ایران، عربستان به صورت ویژه یک جنگ اقتصادی راه انداخته است، در کاهش قیمت نفت، ایران بسیار بیشتر از روسیه آسیب‌پذیر است. زیرا روسیه می‌تواند با افزایش تولید نفت خود و فروش آن کسری کاهش قیمت نفت را با فروش بیشتر جبران کند ولی ایران به دلیل تحریم‌ها همچنان با محدودیت فروش روبه‌روست.
این در حالی است که رفع تحریم‌ها به مذاکرات هسته‌ای گره خورده و ایران و گروه ۱+۵ چند ماه دیگر برای رسیدن به توافق نهایی وقت دارند و هر چه مذاکرات به مراحل نهایی خود نزدیکتر می‌شود دو طرف برای گرفتن تصمیمات سیاسی و فنی با ریسک‌پذیری بیشتری باید عمل کنند.
ایران تا کنون برای رسیدن به توافق، انعطاف بسیار زیادی از خود نشان داده و امتیازات قابل تاملی نیز به گروه ۱+۵ واگذار کرده ولی طرف غربی همچنان برای رسیدن به توافق نهایی از ایران امتیازات بیشتری مطالبه می‌کند.
به نظر می‌رسد در این میان کاهش قیمت نفت ابزار فشاری به ایران برای رسیدن به توافق نهایی محسوب می‌شود.
زیرا فرض اساسی این است که دولت با توافق نهایی می‌تواند سریعا به بازار نفت ورود تاثیر‌گذار‌تری داشته باشد و برای تنظیم قیمت نفت ابزار بیشتری بدست می‌آورد. همین مسئله ایران را به نوعی برای رسیدن به توافق نهایی تحت فشار بیشتری قرار می‌دهد.
**تلاش سعودی ها برای تاثیر گذاری بر پرونده هسته ای ایران
در همین رابطه برخی از ناظران نیز احتمال می‌دهند هدف از کاهش بهای نفت تضعیف موقعیت جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای با کشورهای ۱+۵ باشد که روز ، سوم آذر برای هفت ماه تمدید شد.
عربستانی‌ها هم برای تاثیرگذاری بر پرونده هسته‌ای ایران با کاهش قیمت نفت، یکبار دیگر به نوعی کارشکنی خود علیه ایران را نشان دادند. همچنان که رشید آبانمی، رئیس مرکز «سیاست‌های نفتی و انتظارات راهبردی عربستان سعودی» با صراحت به آناتولی می‌گوید، عربستان قصد دارد به منظور محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، نفت را در بازارهای آسیایی و آمریکای شمالی به قیمت ۵۰ تا ۶۰ دلار به ازای هر بشکه به فروش برساند.
بودجه سال جاری ایران بر مبنای فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت و بشکه‌ای صد دلار تنظیم شده است و با ادامه روند کنونی، سقوط قیمت نفت به بشکه‌ای ۶۰ تا ۷۰ دلار دور از انتظار نیست.
چندی پیش نیز محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت از همراهی عربستان با آمریکا در جنگ کاهش بهای نفت گلایه کرد و گفت: «آخرین کاری که می‌خواهند با آن ما را در مضیقه قرار دهند کاهش قیمت نفت است و متاسفانه برخی کشورهای منطقه که نام اسلامی را بر خود دارند با دشمنان همراهی می‌کنند.»
**جایگاه عربستان در بازار نفت جهان
در مهلت 217 روزه تمدید حد فاصل سوم آذر ماه تا 10 تیر، آمریکایی‌ها قصد دارند با روی آوردن به حربه های فشار سلسله وار، شرایط را برای جمهوری اسلامی سخت کنند تا نه تنها روند اکسیدسازی و تبدیل اکسید به سوخت تسریع شود، بلکه گزینه ها و برگ های برنده ایران نیز با این فشار از رنگ و قواره بیافتد.
عربستان از تولید جهانی نفت که نزدیک به 80 میلیون بشکه در روز است، با تولید نزدیک به 10 میلیون بشکه در روز، سهم 12 درصدی را از آن خود کرده است. این یعنی عربستان به تنهایی جوابگوی بخش قابل توجهی از نیاز جهان به نفت است و با عدم نیاز به ذخیره کردن منابع زیرزمینی خود و رهاسازی آن در بازارهای جهانی، هر روز به افت قیمت آن کمک می کند.
عربستان روزانه 931 میلیون دلار از فروش نفت در آمد دارد که در طول سال بالغ بر 300میلیارد دلار می شود.
بر همین اساس ایران می تواند از نفتکش های عبوری از خلیج فارس به مقصد اروپا و آمریکا، گمرکی مناسب وضع کند، این گمرکی می تواند برای کشتی هایی که کالا به کشورهای عربی حمل می‌کنند، نیز وضع شود. با این کار اثر کاهش قیمت جهانی نفت متوجه این کشورها نیز می شود.
در همین رابطه باید گفت که دست دولت روحانی در شرایط کاهش قیمت جهانی نفت بسته است و به دلیل پابرجا بودن بخش زیادی از تحریم های فلج کننده سیستم بانکی کشور، نمی تواند به راحتی به شرکای خود، نفت با حجم بالا و بدون محدودیت بفروشد، زیرا قابلیت بازگشت پول حاصل از فروش آن، به کشور با شرایط قانونی و معمول به راحتی فراهم نیست.
به هر صورت توطئه نفتی آمریکایی‌ها بر ضد ایران با حمایت شدید عربستان حداقل در اوپک فعلا به نتیجه رسیده است و جمهوری اسلامی ایران باید راهکار جدی برای مقابله با این وضعیت اتخاذ کند.
منبع: دانا
ارسال نظرات